Microsoft Word kuvvet tesisati ariza tespiTİ ve onarimi doc

Motor Tezgâhlarının Topraklamasını Yapma

Topraklama, gerilim altında olmayan bütün tesisat kısımlarının, uygun iletkenlerle toprak kitlesi içerisine yerleştirilmiş bir iletken cisme (elektrot) bağlanmasıdır.
Topraklamanın amacı, motorları kullananların can güvenliğini sağlamak ve cihazların zarar görmesini önlemektir. Bütün elektrik makinelerinin gövdeleri, boruların madeni kısımları, kurşunlu kabloların kurşun kılıfları, tablo ve benzerlerinin metal kısımları topraklanmalıdır.

Şekil 3.28: Topraklama çeşitleri

Şekil 3.28’de görüldüğü gibi motorlar “koruma topraklaması” ile topraklanırlar. Koruma topraklaması; İnsanları ve canlıları tehlikeli dokunma gerilimlerine karşı korumak için cihazların gerilim altında olmayan metal kısımlarının (gövdelerinin) topraklanmasıdır.

Şekil 3.29: Bir fazlı ve üç fazlı motorların topraklanması

4. Kuvvetli Akım Tesisler Yönetmeliği

Topraklamalar, Koruma Yöntemleri, Sigorta, Minyatür Kesici ve Kesiciler

Topraklamalar ve Koruma Yöntemleri

Madde 8-a) Topraklamalar ve endirekt temasa karşı diğer koruma yöntemleri: Elektrik kuvvetli akım tesislerinin topraklanmasında Elektrik Tesislerinde

Topraklamalar Yönetmeliği hükümleri uygulanır. Endirekt temasa karşı şebeke tiplerine göre uygulanabilecek diğer koruma yöntemleri ve şebeke tip sınıflamaları için Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği'nde belirtilen ilgili hükümler de göz önüne alınır.

Sigorta, Minyatür Kesici ve Kesiciler

Madde 9- Tesislerdeki elektrik donanımlarının aşırı akımlara karşı korunması genel kural olarak sigortalarla ya da kesicilerle yapılacaktır. Sigortalar minyatür kesiciler ve kesiciler bulundukları yerde ulaşılabilecek en büyük kısa devre akımını güvenlikle kesebilecek değerde seçilmelidir. Üzerine tel sarılarak köprülenmiş veya yamanmış sigortalar kullanılmamalıdır.

Aygıtların Koruma Topraklamasına Bağlanması

Madde 18- Kuvvetli akımla çalışan metal gövdeli elektrik aygıtlarını ve koruyucu kutularını topraklama iletkenine bağlamak için bir düzen bulunmalıdır.

4. Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği

İlgili yönetmelik maddeleri şunlardır:

Madde 49

2. 
   Elektrik makinelerine ait bağlantılar,
   
   1. 
      Elektrik makinelerine ilişkin bağlantılar, çalışma sırasında meydana gelecek titreşimlere dayanıklı biçimde seçilmeli ve yapılmalıdır.
      
   2. 
      Metal hortumlar (spiral hortum) , işletme gereği hareket eden makinelerde bir damarlı yalıtılmış iletkenlerle lastik yalıtkanlı kordonların korunması amacıyla kullanılamaz.
      
3. 
   Özellikle sürekli olarak denetim altında bulundurulmayan elektrik makineleri aşırı ısınmalara karşı korunmuş olmalıdır. Bu koruma, uygun bir yapımla ya da otomatik koruma düzenleri (motor koruma anahtarları) kullanılarak yapılabilir.
   
4. 
   Sabit tesislerde iletkenlerin mekanik etkilerle zedelenmemesi sağlanacaktır.
   

4. KUVVET TESİSİ AYDINLATMASI

1. Stroboskobik (Göz Yanılması) Olayı

1. Tanımı

Alternatif akım devrelerinde çalışan her lamba, alternatif akımın periyodik karakteristiğine uygun olarak değişen bir ışık akısı verir. 50 Hz’lik bir alternatif akımda ışık saniyede 100 kez sıfır değeri ile en büyük değer arasında değişir. Floresan lambalar ile dönen makinelar aynı fazda çalışıyorlarsa, floresan lambasının ışığı altında bulunan dönen makinelar insana duruyor veya ters dönüyor gibi görünür. Diğer bir etkisi ise, görüş alanı içinde bulunan hareket eden bir cismin hareketi sıçramalı gibi görünür. Bu iki etkiye stroboskobik etki denir.

Sanayi tesislerinde floresan lâmbayla aydınlatma yapılıyorsa besleme mutlaka üç faz ile yapılmalıdır. Tek faz ile aydınlatma yapıldığında dönen cisimler duruyormuş gibi görünür. Göz yanılması olarak nitelenen duruma stroboskobik olay denir.

Şekil 4.1: Gözün yanılması

2. Oluş Nedeni

Floresan fosforların verdiği ışık daha sürekli bir özelliğe sahiptir ve akımın değişmesi sırasında ışık akısı fazla değişmemektedir. Bu özellik lambadan lambaya değişir. Stroboskobik etki mavi ışıklı lambalarda çok belirli, beyaz ışıklı lambalarda daha az belirlidir. Flemanlı lambalarda da bir miktar stroboskobik etki vardır.

3. Önleme Yöntemleri

Makineler ile bunların hareket eden parçalarının aydınlatılmasında ve bu gibi makinelerin çalıştığı işletme yerlerinin aydınlatılmasında ışıksal görüntü yanılmalarını (stroboskobik etkileri) önlemek için örneğin, uygun lamba seçme, faz kaydırıcı kondansatörlü dekalörlü balast kullanma ya da üç fazlı besleme gibi tedbirler alınmalıdır.

Floresan tüplü tesislerde bir yerin aydınlatılması için alternatif akımla çalışan birden fazla tüp kullanıldığında ışıksal görüntü yanılmaları en az olacak biçimde dekalörlü balast ya da çok fazlı bir besleme biçimi kullanılması önerilir.

Bir lamba olarak devreye bağlanan floresan lambaların stroboskobik etkisini azaltmak çok güçtür. Fakat aynı bant içinde iki veya daha fazla floresan lamba var ise veya floresan lambalar birbirine çok yakın olarak yerleştirilmiş ise, bir lambanın akımını diğerine göre faz bakımından kaydırmakla stroboskobik etki azaltılabilir. İki lambalı bantlarda bu iş lambalardan birinin balastına bir kondansatör bağlamak ve akımın fazını 90º kaydırmakla sağlanabilir. Böylece bir lamba en çok ışık verirken diğeri az ışık verici duruma geçmektedir.

Atölyelerin aydınlatmasında floresan lamba kullanıldığında aynı bant içinde bulunan lambalar değişik fazlardan beslenmelidir.

2.