Microsoft Word makale Erdal Küçüker

İlkokuldan ortaokula geçiş.  İlköğretim  yedi  ile  14  yaş  arasındaki 

çocuklar için zorunlu ve Devlet okullarında parasızdır (İlköğretim ve Eğitim 

Kanunu,  1961a)

14

.  1966  yılında  İlkokulu  Bitirme  Sınavı  yapılmaya 

başlanmıştır (İlkokullar Yönetmeliği, 1966). İlkokulu Bitirme Belgesi alanlar 

ortaokullara ve meslek okullarının birinci devrelerine kayıt olabilmektedirler 

(Lise  ve  Ortaokullar  Yönetmeliği,  1966).  Ortaokul  düzeyindeki  meslek 

okullarının  “çocukların  gelişimine  uygun  olmadığı  için”  kapatılarak  yerine 

“Muhtelif  Gayeli  Ortaokul”  kurulması  Altıncı  MEŞ’nda  tartışılmış; 

ilkokuldan  ortaokula  geçişte  gözlenen  kaybın  “eğitimdeki  problemlerin  en 

önemlisi” olduğu vurgulanmıştır (Wofford, 1952). Ayrıca ortaöğretimin “elit 

mi,  yoksa  vatandaş  mı”  yetiştirmekte  olduğuna  ilişkin  tartışma  yeniden  ele 

alınarak  “hümanist  [üniversiteye  hazırlayıcı]”  öğretim  sistemi  ile  “hüner 

kazandırma 

[meslek 

elemanı 

yetiştirme]” 

sisteminin 

birbirine 

karıştırılmaması gerektiği ileri sürülmüştür

15

 (MEB, 1991f). Birinci Beş Yıllık 

Kalkınma  Planı’nda  ortaokulların  okullaşma  hedefi  düşük  bir  düzeyde 

belirlenerek, herkese değil yalnızca “en yeteneklilere” açık bir eğitim düzeyi 

olarak  yapılandırılmıştır  (DPT,  1963).  Bu  durum,  ortaokullardaki  kapasite 

                                                            

14

 İlköğretim ve Eğitim Kanunu’na (1961a) göre MEB, zorunlu ilköğretimi 10 yıl içinde yaygınlaştıracak 

bir planı uygulamaya koymakla yükümlüdür. Bu plan 1961 yılında yayınlanmıştır (MEB, 1961b). 

15

  Altıncı  MEŞ’nda  kademeler  arası  geçişle  ilgili  tartışmalar  arasında  “gençlere  ve  velilere  meslek 

seçiminde rehberlik etmek üzere yöneltme kurumları” oluşturulması ele alınmıştır. Meslek seçiminin 

çok erken yaşlarda (11-12) yapılmasının pedagojik sorunlara yol açması nedeniyle ortaokul düzeyindeki 

meslek  okullarının  kapatılması  savunulmuş;  ancak  meslek  okulları  ile  ortaokullar  arasında  denklik 

sağlanması anlayışı baskın olmuştur (MEB, 1991f). 

---

Türkiye’de Kademeler Arası Geçiş ve Öğrenci Akışının Gelişimi 

 

 

65

artışını  yavaşlatmış  ve  ilkokuldan  ortaokula  geçiş  oranının  düşük  düzeyde 

kalmasına neden olmuştur.