1983-1998 döneminde uygulanan kademeler arası geçiş politikaları.
12 Eylül askeri darbesinin ardından şekillenmiş bu dönem eğitiminin
amacında 1990’lı yıllara kadar öne çıkan kavramlar “Atatürk milliyetçiliğine,
milli, manevi ve ahlaki” değerlere bağlılıktır. Bu amaç, 1990’lı yıllarda
değişen hükümetlerle birlikte “milli ve dini” değerlerle “laik ve
Cumhuriyetçi” değerler arasında gidip gelmiştir (MEB, 1993). Ayrıca bu
dönemin ilk yılları, neo-liberal eğitim politikalarının uygulamaya konulduğu,
böylece eğitimde özelleştirme adımlarının atılmaya başlandığı yıllardır
(Aslan, 2015; Küçüker, 2005). Önceki dönemin kademeler arası geçiş
politikalarına yön veren “yöneltme” yaklaşımı bu dönemin hemen başında
yapılan bir düzenleme ile esnetilmiş; rehberlik hizmetleri psikolojik
danışmaya ağırlık veren bir anlayışla yeniden yapılandırılmış, kademeler arası
geçiş kararları ile ilgili rehberlik çalışmaları “bilgilendirme” düzeyine
indirgenmiştir (Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliği, 1985). Sonraki yıllarda ise
özellikle dokuzuncu sınıflar “yönlendirme sınıfı” olarak yapılandırılmış ve
yükseköğretime geçişi etkileyen alan/bölüm seçimi uygulamaya konulmuştur
(MEB, 1996)
34
. Okulöncesi eğitim ve mesleki yaygın eğitimin yaygınlaştığı
bu dönemde, zorunlu eğitim süresinin uzatılması temel hedeflerden biridir
35
.
Zorunlu eğitim süresi 1997 yılında sekiz yıla çıkarılmıştır (4306 Sayılı Kanun,
1997). İlkokul ve ortaokulun birleştirilmesi
36
suretiyle kesintisiz sekiz yıllık
ilköğretim uygulamasına geçilmesi, bundan sonraki dönemin (1998-2014)
öğrenci akışını etkileyen en önemli gelişmelerden biri olmuştur. Bu dönemde
kademeler arası geçiş ile ilgili dikkat çekici gelişmelerden biri de özel
dershane sayısının ve kapsamının hızla artmasıdır
37
.
olamayan öğrencilere 1993-1994 öğretim yılının sonunda 4-6 hafta süreli yoğunlaştırılmış kredi
tamamlama programı açılmıştır (Yoğunlaştırılmış Kredi Tamamlama Programı, 1994).
34
Yönlendirme sınıfı olan dokuzuncu sınıftan sonra alan/bölüm seçimlerinde öğrencinin dokuzuncu sınıf
derslerindeki başarısı ile ilgi, istek ve yeteneği esas alınmıştır. Okulda kurulan yönlendirme komisyonu,
öğrencinin devam edeceği alan/bölümün belirlenmesinde bu esaslara göre hareket etmiş ancak son söz
öğrenciye bırakılmıştır (Anadolu Öğretmen Liseleri Öğrencilerinin Bölümlere Yönlendirilmesine
İlişkin Esaslar, 1991; Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Sınıf Geçme Yönetmeliği, 1997).
Buna göre öğrencinin onuncu sınıfta devam edeceği alan/bölümün seçiminde kullanılan esaslar etkisiz
kalmıştır. Milli Eğitim Temel Kanunu’nda 1997 yılında yapılan bir değişiklik ile ortaöğretim
düzeyindeki yöneltmenin gerçekleştirilmesi amacıyla “hazırlık sınıfı” açılması öngörülmüştür (4306
Sayılı Kanun, 1997).
35
On Beşinci MEŞ’nda 5-6 yaş okulöncesi eğitimin ilköğretim kapsamına alınması, ilköğretimin
kesintisiz sekiz yıl olarak uygulanması, sekiz yılın sonunda tek diploma verilmesi, dokuzuncu sınıfın
liseye ya da mesleki eğitime yönlendirme sınıfı olması, böylece 2+8+1 olmak üzere 11 yıllık zorunlu
eğitim uygulamasına geçilmesi kararı alınmıştır (MEB, 1996).
36
İlkokul ile ortaokulların birleştirilmesi, zorunlu eğitim süresinin sekiz yıla çıkarılmasından önce 1992
yılında gerçekleşmiştir (Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumları Yönetmeliği, 1992). Yönetmeliğe
göre ilköğretim okullarda bütünlemeye kalma yoktur ve öğrencinin sınıf geçme/kalma durumu ile ilgili
karar, velinin de içinde olduğu bir komisyon tarafından alınmaktadır. Bu düzenleme, ilköğretimde
sınıfta kalma oranlarının düşmesini sağlamıştır.
37
İlk kez 1971 yılında yayınlanan bir yönetmelikle üniversiteye giriş sınavlarına öğrenci hazırlama görevi
verilen özel dershanelere 1981, 1985 ve 1988 yıllarında yapılan değişikliklerle ortaokul ve lise giriş
Erdal KÜÇÜKER
74
Dostları ilə paylaş: |