Microsoft Word sunggi uq ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
65
— Xizmatingni qara sening. Tuppa-tuzuk odamni qamaysan, otasan, go‘rga tiqasan... 
Shuni xizmat deb yuribsanmi? 
— Soqi bobo, bu odam unaqa emas, o‘g‘ri, kallakesarlarni ushlaydi. 
— Bizning qishloqda o‘g‘ri yo‘q, bolam, bekor ovora bo‘psan. Yusufxonadan avliyolar 
o‘tgan. Anavini ko‘ryapsanmi, hazratim Ali bir ketmon urib olganlar. Keyin buloq bo‘yida 
hordiq chiqarganlar. 
Sanjar Solihov chol imo qilib ko‘rsatgan tomonga qaradi. Chindan ham tog‘ning yarmi 
ketmonda olinganday tikkasiga kesilgan edi. 
— Bobo, Safarqul degan cho‘poninglar bor ekan. Shu odam yigirmanchi yillarda 
Qashqarga o‘tib ketgan ekan? 
— Safarqulmi? Yigirma to‘rtinchi yilda ketgan. Xomroq chiqdi shu bola. Otasi rahmatli 
ham bo‘sh-bayov edi. Yigirmadan oshgan yigit «Qo‘ylarimni haydab oborib bersang, yuz 
tilla beraman», desa ishonib ketaveradimi? Hemirini ham bermabdi. Musofirlikda xor 
bo‘lib, ana, qaytdi yana. 
— Kimning qo‘yini haydab ketgan? 
— O‘rozboyvachchanikini. Safarqulga pul zarur edi. Uylanay desa, bir dona butun noni 
yo‘q. Xo‘p degan-da boyaqish. 
— Safarqul akaning og‘a-inilari bormidi? 
— Bor edi-yu, turmagan. Og‘a-inilari o‘lib-o‘lib bir o‘zi qolgan edi. 
— U yoqdan durustroq bo‘lib qaytishgandir. Axir qo‘sha-qo‘sha gilamlar bilan 
kelishyapti.
— Be, — chol kuldi, — shu Safarqulning peshonasiga buyum bitarkanmi? Podshoga 
xazinachi bo‘lsayam yirtiq chorig‘ini sudrab yuraveradi bu. 
— Qashqarda orttirgan tanishlari hech yo‘qlab kelishganmi? 
— Men ko‘rmadim, sen-chi, rais bolam? Ko‘rmadingmi? Rais ko‘rmagan bo‘lsa, men 
ko‘rmagan bo‘lsam, kelmagan hisoblanadi-da, bizga ishonaver. Menga qara, buncha 
surishtirib qolding, Safarqulimiz shpionmasmi mabodo? 
Bu gapdan rais kulib yubordi. 
— Nega kulasan, nodon! Gaplarini eshityapsanmi buning? 
— Shpionmas ekan, bobo, xotirjam bo‘ling. 
— Xotirjam bo‘lmay nima, — chol qo‘l siltab qo‘ydi. — Bu dunyoning tayini qolmadi. 
Odam bolasi rizqi bilan birga tug‘iladi. Kindik qoni qaerga tomsa — rizqi o‘sha yerda. Ota 
yurtida to‘ymagan odam musofirlikda to‘yarkanmi! Qorni to‘ygani bilan ko‘zi ochiq 
ketadi. Birov seni xafa qilgan bo‘lsa yeringni tashlab jo‘naysanmi, nodon! Yerda nima 
gunoh? Yer seni to‘ydirsa, ustingni but qilsa. Ha, yer ko‘r qilgurlar-e, qochib ketishdi? 
Qochib nima baraka topdi? Ana, o‘sha chorig‘ini sudrab qaytdi. — Chol Solihovning 
ko‘nglidagi gaplarni aytayotgan edi, shu sababli indamay quloq soldi. — Bir o‘zlari 
ketishdi, bir qolganlarni quvg‘in qilishdi. Yerning tilini biladigan odam borki, har tomonga 
sargardon bo‘ldi. Sen bilib qo‘y, rais bolam, kim yerga mehrini berib ishlasa — boy 
bo‘ladi. Qornini silab yotgan odam boy bo‘lib qolmaydi. Endi ko‘zlaringni och, biz ham 
ana-mana deb turibmiz, bizdan keyin kim eplaydi bu yerni? 
— Xo‘p, bobo, bizga ruxsat bering, boraylik. 
— Atay shuni so‘ragani keldinglarmi? — chol Solihovga ajablanib qaradi. — Quruq 
ketmanglar, mehmon qilay. 
Ular qariyaga minnatdorchilik bildirib, izlariga qaytishdi. Raisning xonasida choy 
ichishgach, bir yigitcha ikkita eshakni yetaklab keldi. Yaydoq eshakka o‘zi, to‘qim 
urilganiga Solihov minib, yo‘lga tushishdi. Solihov bir-ikki eshak mingan, lekin o‘rnashib 
o‘tirishga hali odatlanmagan edi. Eshak yo‘rg‘alaganda xuddi otilib ketadiganday jilovga 
yopishardi. Ayniqsa, eshak loyda sirg‘anganida uchib ketay derdi. 

---

So’nggi o’q (qissa). Tohir Malik