Microsoft Word sunggi uq ziyouz com doc
Yüklə 0,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
| www.ziyouz.com kutubxonasi
95 Ofitser javob bermadi. — Hoy, o‘rtoq, qaerga keldik, deb so‘rayapman? — Men senga o‘rtoq emasman, jim bo‘l, gapirish mumkin emas. — «O‘rtoq», deb bo‘lmasa, «janob», deb bo‘lmasa, «taqsir», deb bo‘lmasa... Menga qarang... bizni qachon tushunasizlar, axir bitga yem bo‘lib ketdik-ku? — Battar bo‘llaring! Ovozingni o‘chir! — dedi ofitser g‘azab bilan. — Bizni xalq dushmani deyapsiz, — dedi yigit ofitserning dag‘dag‘asini eshitmaganday, — unda bitlar nima bo‘ladi? Bizning qonimizni so‘rib ular ham dushmanga aylanib qoladi-ku? Ularni qanday ushlab, qaerga qamaysizlar? Asablari tarang tortilib turgan mahbuslar bu gapdan kula boshladilar. Bu kulgida shodlikdan asar ham yo‘q, balki zahar zohir edi. Achchiq, ayanchli kulgi ofitserning badan-badaniga sanchilib, vagonga yaqinlashdi. — Qani, bitliqi, bu yoqqa tush-chi! — deb dag‘dag‘a qildi. Gapirgan yigit o‘zini vagon ichkarisiga oldi. Aytilgan piching gapdan so‘ng boshlangan kulgining adog‘i yo‘qday edi. Mahbuslar xuddi kelishib olishganday, ofitserga qarab kular edilar. Ularning bundan bo‘lak choralari yo‘q: bu sharoitda yo kulishlari, yo yig‘lashlari, yo nafratlarini ichlariga yutib taqdir o‘yiniga bo‘yin berishlari mumkin. Gapirishga qo‘rqadilar. Tish hatlagan birgina nojo‘ya so‘z ularni qamoqqa tiqdi. Ikkinchi nojo‘ya so‘z go‘rga tiqishi aniqligini biladilar. Shu uchun tillari tish hatlamaydi. Hozir butun g‘azablarini shu zo‘raki kulgi bilan izhor etardilar. Ofitser do‘q-po‘pisa bilan ish bitirolmasligini bilgach, soqchilarga «eshikni yop!» deb buyurdi. Bahaybat eshik yana g‘aldir-g‘uldir bilan urilib yopildi. Shu bilan kulgi ham o‘chdi. Dam o‘tmay eshik yana ochildi. Bu safar ofitser yonida o‘n beshga yaqin mahbus turar edi. Ofitser ro‘yxatni yana qo‘lchiroq yorug‘iga tutib mahbuslarni nomma-non chaqirdi. Shu zayl-da pastdagi mahbuslar bir-bir vagonga chiqa boshladilar. Poezd yana ikki joyda to‘xtab, mahbuslar «ayir-bosh qilindilar». Uchinchi to‘xtaganda barchani tushirdilar. O‘rmon yoqasidagi yalanglikda, qor ustida, izg‘irin qurshovida uzoq turib qoldilar. Qayta-qayta tekshiruvdan o‘tishgach, turnaqator tizilib, o‘rmon oralab yurdilar. Bir zum to‘xtab, nafas rostlashga ham imkon bermadilar. Mahbuslarning ham, soqchilarning ham sillasi qurib, adoyi tamom bo‘lishsa-da, to‘xtashga ruxsat berilmadi. Nihoyat, shom qorong‘usida o‘rmon bag‘ridan qutulib chiqishdi. Chiqishdi-yu, yalanglikda jinniligi tutib, bevoshlik qilayotgan shamolga yo‘liqishdi. Bir chaqirim narida uylar qorayib turardi. Uylar atrofida qaqqaygan yog‘och minoralar bu yer odam yashaydigan qishloq emas, balki qamoqxona ekanidan dalolat berar edi. Kun bo‘yi o‘rmon oralab yurganlari holva ekan, yalanglikda, izg‘irin hukmida bir chaqirim yo‘l bosgunlaricha tamoman holdan toydilar. Ayrim nimjonroq mahbuslar tikonli simdevorlarga yetib borolmay yiqildilar. Jahongirning oldida chayqalib borayotgan mahbus ham xuddi o‘roq bilan o‘rilganday yuztuban tushdi. Jahongir yonidagi yigit bilan uni ko‘tarib, qo‘ltig‘iga kirdi-da, yuzlaridagi qorni sidirib tushirdi. Mahbuslar ro‘yxat bo‘yicha yog‘och uylarga bo‘lingunlaricha yana allaqancha fursat o‘tdi. Jahongir yiqilgan yigitning yuzlarini qor bilan ishqaladi. Yigit avvaliga og‘riqni sezmadi, so‘ng ojiz ingradi. Yuzlariga sal jon kirdi. Jahongir safda yonma-yon kelayotgan odamlar bilan bir uyga tushdi. Yiqilib qolgan yigitni pechga yaqinroq yog‘och karavotga yotqizishdi. Pech yoqilmagan edi, shunday bo‘lsa-da, izg‘irindan qutulgan mahbuslarga uy ichi jonga rohat beruvchi issiqday tuyuldi. Jahongir yigitning qo‘l-oyoqlarini ishqalayotganda soqchi kirib uni chaqirdi. Xonadagilar ham, Jahongirning o‘zi ham bundan ajablanishdi. Soqchi uni darvoza yonidagi kichikroq uyga boshlab bordi. Uy ichi nihoyatda issiq, cho‘yan pech ustidagi choynakda suv qaynab turardi. |