3
GİRİŞ
Mövzunun aktuallığ
ı. Müasir dövrdə dünyada geniş vüsət alan
qloballaşma prosesi, beynəlxalq əmək bölgüsünün dərinləşməsi, təsərrüfat
həyatının beynəlmiləlləşməsi milli iqtisadiyyatların dünya təsərrüfat
münasibətlərinə daha sıx qoşulmasına səbəb olur və ölkələr arasında qarşılıqlı
ə
laqə və asılılıqları daha da gücləndirir. Belə bir şəraitdə beynəlxalq iqtisadi
münasibətlərin əsas və ən qədim forması kimi beynəlxalq ticarət milli
iqtisadiyyatların inkişafında və dünya təsərrüfatı sisteminə səmərəli
inteqrasiyasında mühüm rol oynayır.
Dünya təsərrüfat sisteminə səmərəli inteqrasiya istiqaməində Azərbaycan
bir tərəfdən iqtisadiyyatın səmərəli strukturunu formalaşdırmaq, daha mütərəqqi
texnika və texnologiyaları, elmi yenilikləri əldə etmək, digər tərəfdən də
beynəlxalq əmək bölgüsündə malik olduğu üstünlükləri reallaşdırmaq
məqsədlərinə nail olmalıdır. Məhz bu səbəbdən xarici ticarət əlaqələrinin
inkişaf etdirilməsi və dünya təsərrüfat sisteminə səmərəli inteqrasiyanın təmin
olunması Azərbaycan Respublikasında həyata keçirilən iqtisadi islahatların
strateji istiqamətlərindən biri olaraq müəyyən edilmişdir.
Xarici ticarətdə rəqabətqabiliyyətli olmaq və ticarətdən daha çox fayda
ə
ldə etmək üçün Azərbaycan öz iqtisadiyyatını beynəlxalq əmək bölgüsünün
tələblərinə uyğun olaraq diversifikasiya etməli və struktur dəyişiklikləri
aparmalıdır. Həmin dəyişikliklər elmi baxımdan əsaslandırılmış tədqiqat və
təhlillərin nəticələrinə söykənməlidir. Başqa sözlə, iqtisadiyyatın dünya
bazarlarında rəqabətqabiliyyətli olan, həmçinin iş yerlərin və gəlirlərin
yaradılması, ixracın stimullaşdırılması, xarici investisiyaların cəlb edilməsi
sahəsində potensial müqayisəli üstünlüyə malik olan qeyri-neft sektorlarının
məhsullarının müəyyən edilməsi qarşıda duran mühüm vəzifələrdəndir. Hazırki
şə
raitdə dünya bazarlarında rəqabətin daha da güclənməsi səbəbindən hansı
Azərbaycan məhsullarının müqayisəli üstünlüyə malik olması məsələsinin
aktuallığı və əhəmiyyəti artmaqdadır.
4
Bazar iqtisadiyyatı şəraitində Azərbaycanın xarici ticarət siyasətinin
beynəlxalq hüquq normalarına uyğun və dünya təcrübəsinə əsaslanan, həmçinin
milli iqtisadiyyatın inkişaf xüsusiyyətləri və perspektivlərinin də nəzərə
alınması ilə formalaşdırılması qarşıda duran əsas vəzifələrdəndir. Bu cür
mühüm, mürəkkəb və çoxcəhətli məsələlərin həlli xarici ticarət əlaqələrinin
kompleks tədqiqini, onun əmtəə və coğrafi strukturunun, inkişaf problemlərinin
öyrənilməsini və gələcək perspektivlərinin müəyyən edilməsini, eləcə də xarici
ticarət əlaqələrinin tənzimlənməsinin təkmilləşdirilməsi istiqamətlərinin
araşdırılmasını tələb edir və bu tədqiqatlar böyük aktuallıq kəsb edir.
Dostları ilə paylaş: