Microsoft Word tanbehul gofilin ziyouz com doc

YETMISH TO‘QQIZINCHI BOB

NAMOZNI MUKAMMAL O‘QISH VA UNDA XUSHU’ QILISH
Faqih Abu Lays Samarqandiy (r.a.) Salmon Forsiydan (r.a.) rivoyat qiladilar: “Namoz tarozi-o‘lchovdir. Kim vafo qilsa, unga ham vafo qilinadi. Kim urib qolsa, Alloh taolo urib qoluvchilar to‘g‘risida nima deganini bilasizlar”.
Huzayfa ibn Yamondan (r.a.) rivoyat qilinadi. U kishi bir odamning ruku’ va sajdalarni mukammal qilmay namoz o‘qiyotganini ko‘rib: “Agar shu holda o‘lsang, fitratdan boshqasida o‘lasan”, dedilar.
872. Hasan Basriy (r.a.) rivoyat qiladilar. Payg‘ambar (s.a.v.): “Sizlarga o‘g‘irlikda insonlarning eng yomonini aytaymi?” dedilar. “Ha, ayting, ey Rasululloh”, deyishdi. “U odam namozidan o‘g‘irlagan odamdir”, dedilar. “Namozdan qanday o‘g‘irlaydi?” deb so‘rashdi. Aytdilar: “Uning ruku’ va sajdalarini mukammal qilmasdan”.

Ibn Mas’ud (r.a.): “Kimni namozi yaxshilikka buyurmasa, yomonlikdan qaytarmasa, u bilan Allohga yaqinlashmaydi, balki, uzoqlashadi”, dedilar. So‘ngra ushbu oyatni o‘qidilar:

“Namozni to‘kis ado qiling! Albatta, namoz buzuqlik va yomonlikdan qaytarur”

(Ankabut, 45-oyat).

Hakam ibn Utayba (r.a.) aytadilar: “Kim namoz vaqtida o‘ng va chapga qarasa, uning namozi namoz emas”.
Muslim ibn Yasor (r.a.) ahllariga aytar edilar: “ Agar men namoz o‘qiyotgan bo‘lsam, gaplashaveringlar. Chunki men gaplaringni eshitmayman”.
Yoqub Qori’dan zikr qilinadi: U kishi namoz o‘qiyotgan paytlarida o‘g‘ri kelib, yelkalaridagi ridolarini yulib olib qochdi. So‘ng o‘rtoqlarining oldiga bordi, ular rido shayxniki ekanini bilishdi va unga: “Uni qaytarib ber. Biz solih kishining duosidan qo‘rqamiz”, deyishdi. O‘g‘ri kelib yelkalariga ridoni qo‘ydi va qilgan ishiga uzr so‘radi. Namozdan keyin u kishiga bu hodisani gapirib berishdi. U zot: “Men uning olganini ham, qo‘yganini ham sezmadim”, dedilar.
Zikr qilinishicha, Robiatul Adaviya (Alloh uni rahmat qilsin) namozda sajda qilayotgan edilar, nogoh ko‘zlariga qamishning bir parchasi kirib ketdi. Ammo buni faqat namozdan chiqqanlaridan so‘ng sezdilar.
Hasan ibn Alidan (r.a.) rivoyat qilinadi. U kishi tahorat qilmoqchi bo‘lganlarida ranglari o‘zgarar edi. Sababini so‘rashganida, aytdilar: “Men ulug‘, jabbor Allohning qudrati oldida qoim bo‘lmoqchiman”. Agar masjid eshigi oldiga kelsalar, boshlarini ko‘tarar va: “Ey Parvardigor, bandang eshiging oldidadir. Ey Muhsin, oldingga gunohkor keldi. Bizning yaxshilarimizga yomonni kechirishga buyurgansan. Sen Muhsinsan, men

gunohkorman. O‘zingdagi yaxshilik sababidan mendagi yomonlikni kech, ey Karim”, deb keyin masjidga kirar edilar.

873. Payg‘ambar (s.a.v.) bir odamning namozida soqolini o‘ynab turganini ko‘rdilar. So‘ng: “Agar qalbi qo‘rqsa, albatta, a’zolari ham qo‘rqar edi”, dedilar.
Ali ibn Abu Tolib (r.a.) namoz vaqti kirsa, ko‘kraklari qaltirar, ranglari o‘zgarar edi. Bu haqda so‘rashganida: “Alloh taolo yer, osmon va tog‘larga taklif qilgan, ammo ular bosh tortgan, inson esa, qabul qilgan omonatni ado qilish vaqti keldi. Bilmaymanki, bo‘ynimga olgan vazifamni yaxshi ado qildimmi yoki yo‘q!” deb javob berdilar.

Bu kalom Zaynul Obidin Ali ibn Husayn ibn Abu Tolibdan (r.a.) ham rivoyat qilingan. Said ibn Jubayr (r.a.) aytadilar: “Biz Toifda ibn Abbos huzurida masjidda edik. Men,

Ikrima, Maymun ibn Mahron, Abul Oliya va boshqalar bor edi. Shu payt muazzin mezanaga ko‘tarilib, “Allohu akbar, Allohu akbar”, deb azonni boshladi. Ibn Abbos (r.a.) shunda yig‘ladilar. Yig‘laganlaridan ridolari ho‘l bo‘lib ketdi. Bo‘yin tomirlari shishib, ko‘zlari qizarib ketdi. Abul Oliya: “Ey Rasululloh amakilarining o‘g‘li, bu yig‘i qanday yig‘i? Bu qo‘rqinch nima qo‘rqinch? Bizlar ham azonni eshitayapmiz, yig‘lamayapmiz-ku, faqat siz yig‘laganingiz uchun yig‘layapmiz”, dedi. Ibn Abbos (r.a.): “Agar odamlar

muazzin nima deb aytayotganini bilganlarida edi, uxlamas, dam olmas edi”, dedilar. “Bizga muazzin nima deganini bildiring”, dedik. U zot “Muazzinning “Alloh akbar, Allohu akbar” degani, ey mashg‘ullar, to‘xtanglar, badanlarga dam beringlar va amallaringizning yaxshisiga kirishinglar, deganidir. Agar muazzin: “Ashhadu alla ilaha illallloh”, desa, osmonlaru yerdagi barcha maxluqot qiyomat kunida sizlarni chaqirganim haqida Alloh huzurida men uchun guvohlik beradi, deb tushuninglar. “Ashhadu anna Muhammadar rosululloh”, degani esa, qiyomat kuni barcha payg‘ambarlar va Muhammad (s.a.v.) men sizlarni har kuni besh marta namozga chaqirayotganimga guvohlik berishadi, deganidir. “ Hayya ‘alassolah”, degani, Alloh taolo bu dinni sizlarga qoim qildi, endi siz uni qoim qiling, deganidir. “Hayya ‘lal falah” deganda esa, rahmatda suzinglar va hidoyatdagi nasibangizni olinglar, degan ma’noni tushuninglar. “Allohu akbar, Allohu akbar” degani, namozdan oldingi ishlar harom bo‘ldi”, ma’nosidadir. “La-a ilaha illalloh” degani, yetti qat yer va yetti qavat osmon omonatini yelkalaringizga qo‘ydim, hohlasangiz kelinglar, hohlasanglar, burilib ketinglar” deganidir.

874. Payg‘ambar (s.a.v.) aytadilar: “Ikki kimsa namozda turadi, ikkalasining ruku’ va sajdasi bir xil. Lekin namozilari orasidagi farq yer va osmon orasichadir”.
Aytishlaricha, mehrob quyidagi sababga ko‘ra mehrob (lug‘aviy ma’nosi “harb maydoni” degani) deb nomlandi. Ya’ni, u jang maydoni, qalbni mashg‘ul qilib qo‘ymasligi uchun shayton bilan jang qilinadi. Zikr qilishlaricha, Hotam Zohid (r.a.) Isom ibn Yusufning oldlariga kirdilar. Isom u kishidan: “Ey Hotam, namozni chiroyli o‘qiysizmi?” deb so‘radilar. “Ha”, dedilar. “Qanday o‘qiysiz?” “Agar namoz vaqti yaqinlashsa, tahoratni mukammal qilaman, keyin namoz o‘qiydigan o‘rinda hamma a’zolar bilan to‘g‘ri

turaman. Ka’bani ikki qoshim orasida, Ibrohim maqomini qalbimda, Alloh taolo tepamda qalbimdagi hamma narsani bilib turibdi, degan o‘yda bo‘laman. Go‘yoki qadamim sirot ustida, jannat o‘ng tomonimda, do‘zax chap tomonimda, o‘lim farishtasi orqamda va bu namoz oxirgi namozim deb gumon qilaman. Keyin qo‘rqinch bilan takbir aytaman va tafakkur bilan o‘qiyman. Ruku’ni tavoze’ bilan, sajdani yolborgan holda qilaman. Xotirjam o‘tirib, qo‘rqinch bilan tashahhud o‘qiyman va sunnatga binoan ixlos bilan

salom beraman. Xavf va umid bilan turaman. Keyin sabrda davomli bo‘laman”, dedilar Hotam. Isom: “Ey Hotam, namozingiz shundaymi?” deb so‘radilar. “Ha, shunday”. “Bu sifat bilan necha yildan beri namoz o‘qiyapsiz?” “O‘ttiz yildan beri”. Isom shunda: “Bunaqa namozni hech o‘qimaganman”, deb yig‘ladilar.
Zikr qilinishicha, Hotam (rohmatullohi alayh) bir marta jamoat namozini o‘qishni qoldirdilar. U kishiga shunda ba’zi do‘stlari ta’ziya bildirdilar. Hotam qoldirgan namozi uchun yig‘lab: “Agar o‘g‘lim o‘lganida, Balxning yarmi ta’ziyaga kelardi. Hozir jamoatni o‘tkazib yubordim, faqat ayrim do‘stlarim ta’ziya izhor etishdi. Agar o‘g‘illarim o‘lsa ham, bu musibat menga jamoatni tark qilishimdan yengilroq bo‘lar edi”, dedilar.
Hakimlardan biri aytadi: “Namoz ziyofatdir. Alloh taolo uni muvahhidlar* uchun har kuni besh marta tayyorlaydi. Ziyofatda taomlar xilma-xil bo‘lib, har bir taomning lazzat va rangi bo‘lgani kabi, namozda ham turli zikr, amallar, amallarga savob va gunohlarga kafforat bordir”.
Aytadilarki, namozxonlar ko‘p, namozni qoim qiluvchilar kamdir. Alloh taolo namozni qoim qilgan mo‘minlarni kitobida vasf qilib:

“Namozni to‘kis ado etadiganlar” (Haj surasi, 35-oyat), deb aytgan. Munofiqlarni sifatlab, ularni namozxonlar degan:

“Bas, namozlarini “unutib” qo‘yadigan kimsalar bo‘lgan “namozxon”larga halokat bo‘lg‘ay” (Mo’uvn, 4 – 5-oyatlar). Mo‘minlarni esa:
“Namozlari ado qiladilar” (Baqara, 3-oyat) deb sifatlagan. Namozni ado qilish uni davomli o‘qish, vaqtlariga rioya etish, ruku’ va sajdalarini maromida bajarishdir. Hakimlardan biri aytadi: “Odamlar namozga hozir bo‘lishda ikki sinf: xos va om. Xos odamlar namozga hurmat bilan keladi, ishonch va qo‘rqinch bilan turadi, ta’zim bilan ado qiladi, xavf bilan qaytadi. Omlar esa, g‘aflat bilan keladi, jahl bilan turadi, vasvasa bilan ado qiladi va xotirjam qaytadi”.
Hakimlar aytishadi: “To‘rt narsa to‘rt o‘ringa qadalib, to‘rt o‘rinda bosh ko‘taradi:

1. Allohning rizoligi toatga tushib, saxiylar uyida bosh ko‘taradi.

2. Allohning g‘azabi xatolarga qadalib, baxillarning ustidan chiqadi.

3. Yaxshi yashash, keng rizq savoblarda yashirinadi va namozxonlar uyida chiqadi.

4. Xarob yashash azoblarga qadalib, namozga beparvolar uyidan chiqadi”.
Ba’zi hakimlar aytishadi: “Odamlar olti narsa bilan shug‘ullanganida, sizlar boshqa olti narsa bilan shug‘ullaninglar.

1. Odamlar ko‘p amal bilan shug‘ullansa, sizlar yaxshi amallar bilan shug‘ullaninglar.

2. Odamlar fazlatlar bilan shug‘ullansa, sizlar farzlarni mukammal bajarish ila shug‘ullaninglar.

3. Odamlar tashqi ko‘rinishni isloh qilish bilan shug‘ullansa, sizlar botinni isloh qilish bilan shug‘ullaninglar.

4. Odamlar odamlarning ayblari bilan shug‘ullansa, sizlar o‘zlaringning ayblaring bilan shug‘ullaninglar.

5. Odamlar dunyosini obod etish bilan shug‘ullansa, sizlar oxiratingizni obod etish bilan shug‘ullaninglar.

. Odamlar bandalarning rizosini qozonish bilan shug‘ullansalar, sizlar Alloh roziligini olish bilan mashg‘ul bo‘linglar”.