SAFOHAT BALOSI
Safohat deb buzuq va g’ayri mashru’ yerlarga sarfi umr-u mol qilmakni aytilur. Safohat eng
yomon xulqlardan sanalgan bir sifati zamimadurki, kishini duchori ya’su nadomat etmakdan boshqa,
shuhrat va e’tiborini yer ila yakson qilur va o’rinsiz yerga sarf qilingan narsaning qiymatini qaytarib
olmoq mumkin o’lmadig’i (kabi) safohat dunyosiga isrof qilingan aziz umr va hayotning-da iodasining
imkoni yo’qdur. Inson har holda o’z nafsining idorasini ta’min qilub, baxtiyorona bir maishatga qodir
bo’lsa, haqiqatan mas’udiyati insoniyasini yo’lga solgan bo’lur. Safohat yolg’uz bir oilaning emas,
butun bir qavmning mol va sarvatini mahv etmakka qodirdur. Hatto nomus va fazilatiga maxsus
bo’lgan hurmat va rioyatini ham barbod qilur. Shuning uchun inson ko’rpasiga qarab oyog’ uzatmasa,
daromadiga qarab xarojat qilmasa, iqtisod yo’lini rioyat qilmasa, nafsning yoqasini safohat qo’lidan
qutqarolmas. Mol va hayot qadrini bilmagan va ko’rnamaklik qilgan bo’ladur. Safohat balosiga
mubtalo bo’lgan kishilarning boshlariga shunday bir qora kunlar keladurki, «Oh, safohat, ofatijon,
baloyi mol ekansan», deb fig’on qilmak foyda bermaydur. Afsuski, manbayi vujudimiz bo’lgan yoxud
haqiqiy onamiz bo’lgan vatanimiz, ya’ni tuprog’imizni ozgina bahoga sotub, puchak pullar olganimizga
o’xshash, osori atiqalarimizning evazina soxta ashyolara molik o’ldig’imiz kabi bisotimizda bor ilm va
ma’rifatimiz, mol va sarvatimizni havoyi nafsoniyamiz uchun «gardkam» urub, boy berib, ko’zimizga
ziynatlik libosga o’ralmish fohisha xotun kabi jilvagar o’lub ko’ringan safohat bozoridan buzuq va
fasod ishlarni sotub olurmiz.
Hosili kalom, inson umrindan bir daqiqasini, molindan birgina chaqasini o’rinsiz va g’ayri mashru’
yerlardan biriga sarf qilsa, bu dunyoda xor, oxiratda alamlik azobga giriftor bo’lishida shubha yo’qdur.
BAYT
Safohat ofatijondur jahonda,
Safohat bizdadur ushbu zamonda.
Yuqumli bir marazdandur safohat,
Yuqub andin tug’ulur har falokat.
Safohat mahv edar umring, hayoting,
Turkiy Guliston yoxud axloq. Abdulla Avloniy
Dostları ilə paylaş: |