Mikroprotsessorlar va mikroehm asoslari

M nem anik kodlarni 16 lik kodlariga aylantrish ja d v a li. 
4.3-jad val.
K R 580 IK 80 seriyali M P b u yru q lar tizim i va u larning 16 lik sanoq tizim idagi
k o ’rinishi.
N
!0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
A
V
S
D
E
F
0
N O P
LX1 V. 
0
S T A X
V
I NX
V
I NR
V
D C R
V
M VI
V. #
RL C
С
D A D
V
L D A X
V
DC' X S I NR S DCR S
MVI
cu
R R C
1
LXI 
D, S
S T A X
D
I NX
D
( NR
D
D C R
D
MVI
D#
R A L
D A D
D
L D A X
D
D C X
D
I NR E D C R Ь MVI
R R C
2
L X I N. 
S
CTILD
I NX
H
I NR
H
D C R H M VI
H,ti
D A A
D A D
H
L D A X
D C X
H
I NR
L
D C R I
MVI
1 
*
C M A
3
LXI
S P. C
S T A X
I NX
SP
I NR
M
D C R
M
MVI
M .#
S I C
D A D
SP
L D A X
D C X
SP
I NR
A
D C R
A
MVI
A.*
C M C
-1
M O Y \
V’
M O Y
V. S
M O Y
V. D
M O Y 
V. Ye
M O Y
B, H
M O Y
B 7 L
M O Y
B ; M
M O Y
V. A
M O Y S. 
V
M O Y
S. S
M O Y
C. D
мои
S. Ye
M O Y
с, 
H
M OY
C. I.
M O Y
C. M
M O Y
S. A
5
M O Y С 
V
M O Y
IX
 
s
M O Y
D.
D
M O Y
D. L
M O Y
D. H
M O Y
D. L
M O Y
D. M
M O Y
D. A
m o y
V
M O Y
E. S
M O Y
E. D
M O Y
1-:. i-
M O Y
E. H
M OY
E. L
M O Y
E. M
M O Y
E. A
6
M O Y N 
V
M O Y
R C
M O Y
H. D
M O Y
IT E
M O Y
H. H
M O Y
H, 1.
M O Y
H. M
M O Y
H. A
M O Y L. 
V
M O Y
L. S
M O Y
L. D
M O Y
L. E
M O Y
L. H
M O Y
E. L
M O Y
I 
. M
M O Y
L A
7
M O Y
M. V
M O Y
M. s
M O Y
M. D
M O Y
м . 
e
M O Y
M. H
M O Y
M. I.
M O M .
M
M O Y
M. A
M O Y A. 
V
M O Y
A. S
M O Y
A. D
M O Y
A. E
M O Y
A. H
M O Y
A. I.
M O Y
A. M
M O Y
A. A
8
A D D V
A D D
S
A D D
D
A D D
c
A D D
H
A D D
L
A D D
M
A D D
A
A D C
V
A D C
S
A D C
D
A D C
E
A D C
H
ADC'
L
A D C
M
AD C
A
9
S U B
V
SU B
S
S U B
D
SU B
i-:
S U B
H
S U B
L
S U B
M
S U B
A
S B B
V
S B B
C
S B B
E
D
S B B
E
S B B
H
S B B
E
S B B
M
S B B
A
A
A N A V A N A S
A N A
D
A N A
r;
A N A
H
A N A U A N A
M
N A A X R A V
X R A
S
X R A
D
X R A
E
X R A
II
X R A
M
vRA A
V
O R A V O R A S
O R A
D
O R A
E
O R A
H
O R A L O R A
M
) R A A C M R V CM R
s
C M R
D
C M R
E
C M R
H
M R I.
C M R
M
M R A
S
R N S
P O P V
JNZ
.IMP
C N Z
P U S H
V
ADI
U
R S T 0
RZ
R E T
JZ
cz
C A L I .
AC!
D
RN S
P O P D
.INC
O U T
N
C N C
P U SH
D
SCI
R S T 2
JO
IN H
cc
SBi
R S T
E
F
R N S
R X P
P O P N 
P O P
R S W
J P O
J P
Z T H L
D!
C P O
C P
P U S H
H
P U S H
R S W
ANI
U
AR1
R S T
4
R S T
8
RP E
RM
P C H L
S PH L
j p i
:
J N
Y C H G
El
C P E
C M
XRi
CPI
RS T
5
RS T
7
S — ikki baytli operand - D16
* — ikki baytli operand - A D R
# — bir baytli operand - D8
N — portning kiritish/chiqarish nomeri.
139

---

4.8 B u yru q larn i xotiraga adreslash usullari
A dreslashnin g quyidagi usullari mavjuddir [1,8,10,21]:
— Registrli adreslash;
— Bevosita adreslash;
— T u g ’ri adreslash;
— Vositali registrli adreslash;
— Stekli adreslash;
— Avon bo 'lm a g a n adreslash;
R egistrli ad reslash . 
Bu adreslash 8-razryadli M P d a bitta baytli buyruq orqali 
am alga oshiriladi, 8 bit (bayt) mashin a s o ’zini tashkil etadi va 256 
ta 
har xil 
kom binasiyanig bittasidir.
Q anday qilib bir baytli buy ru qdan qiym atlarga adreslash uchun foydalanish 
m u m k in ? Ja vob quyidagichadir:
Bitta baytli buyruqlarda xotiraga jo ylashgan qiym atlarg a murojaat qilinmaydi. 
Ular registrlarga, ju f t registrlarga yuklangan qiymatlar bilan ishlaydi yoki bo’lmasa 
adresi j u f t registrlarda b o ’lgan, o ’zi xotirada saqlanayotgan qiy m atlar bilan birga 
ishlaydi.
M as ala n: A registridan V registriga qiymatlarni o ’tkazadigan bir baytli buyruq: 
am allar kodidan, qiymatlar manbas in ing adresidan (A registri) va qiymatlarni 
qab ullovchin ing adresidan (V registri) tashkil topgan b o ’ladi. (4.9-rasm).
137 
D 6
Г35 
D 4
D 3
132 
[31 
DO
0 
1
0
0 
0 
1
1
1
M O V
V registrning adresi 
A registrning adresi
4 .9-rasm. A registrining qiymatlarini V registriga о 'tkazadigan registrli adreslash
usuli ishlatilgan buyruq.
Bu yerda, amallar k o d i — 01 - MOV;
A registrining adresi — 111;
V registrining adresi — 000;
Buyru qda m anbaning va qabullovch in ing adresi 
aniq ajratib (alohida) 
koT satilm agan. Bu buyruq 2 - mikrosikida bajariladi. Birinchi mikrosiklda am allar 
kodi ta nlanadi. ikkinchi m ikrosiklda esa u bajariladi. (A registring qiymati V 
registriga o ’tkaziladi).
Registrli adreslash usuliga misollar:
M O V A ,L - L registrining qiymati A registrga utkazilsin.
(A )<-(L).
S P H L - HL registrini qiymati SP registriga utkazilsin.
(S P)<-(H L).
O R A L - A ni qiymati bilan L registrini qiymati ustida razryad buyic ha ILI amali 
bajarilsin (A )<-(A )+(L )
A yon b o ’lm agan adreslash usuli. 
Ayon b o ’lmagan adreslash usuli bir baytli 
buyru qdan tashkil topgan b o ’lib 2 - mikrosiklda bajariladi. Birinchi m ikrosiklda
140

---

amallar kodi tanlanadi, ikkinchi mikro sikld a esa u bajariladi. Ayon bo’lmagan 
adreslash usuli asosan akkumulyatordagi qiym at ustida am alga oshiriladi.
Ayon b o ’lmagan adreslash usuliga misollar:
SM A - A kkumulyatorning qiymatini te skarisiga aylantirish, y a ’ni (A) < (A).
К А К , K A X - Akkumuly atorn ing qiymatini o ’ng va chap tamonlarga bitta 
q adam ga surish.
Bevosita adreslash usuli. Bu adreslash usulid a buyruq amallar kodining (A M K ) 
birinchi baytiga bevosita joylashtirladi. A m allar kodidan keyin esa darhol bitta yoki 
ikkita b aytga eg a b o ’lgan q iymatlar yoziladi (joylashtiriladi). Bu qiymatlar xotiradan 
olinmaydi, ularning buyruqlarini mas hin aga programmistnin g o ’zi kiritadi. Bunday 
buyruqni registrni bevosita yuklash deyiladi. Albatta, bu jo y d a A M K va qiymatlar 
ikkilik kodi b o ’yicha m a ’lumotga eg a bo'la dila r. Bevosita adreslash usulining 
tuzilishi quyid agicha ( 4 . 10-rasm):
A mallar kodi
1 bayt
Qiymatlar
2 voki 3 bayt
4 .10-rasm. 
Bevosita adreslash buyrug 'ining tuzilishi.
Bevosita adreslash usuliga misollar:
LXI N , qiymatlar NL registirlari qiymatlar bilan yuklan sin. (L) <- (2 bayt); 
(N)<- (3 bayt). Bu yerda, L registriga am alla r kodining (A M K ) ikkinchi baytida 
turgan qiymat yuklanadi. N - registriga esa A M K ning uchinchi baytidagi qiymati 
yuklanadi (qiym atni operatorning
o ’zi 
kiritadi).
M Vl A, qiymatlar akkumulyator (A) A M K ning ikkinchi baytida turgan qiy m at 
bilan yuklansin (A) <- (2 bayt).
LXI SR. qiymatlar SP registri qiym atlar bilan yuklansin (SR) <- (2 bayt+3 
bayt).
AN1, qiym at akkumulyatorni qiymati va A M K ning ikkinchi baytida turgan 
qiymat ustida razryad b o ’yicha mantiqiy 1 amali bajarilsin (A) <-(A)* (2 qiymat).
M ikroprotsess orda bevosita adreslash ikkita mikrosiklda amalga oshiriladi. 
Birinchi mjkrosikl davomida buyruqni tanlash o'tkaziladi. ikkinchi mikrosiklda esa 
buyruq bajariladi,