Mikroprotsessorlar va mikroehm asoslari

V ositali ad reslash .
Vositali adreslash bitta s o ’z uzunligig a eg a b o ’lgan buyruq orqali am alga 
oshiriladi. Bunday adreslash vositali yoki ayrim paytda vositali registrli adreslash 
deyiladi. Bu yerda buyru qning qiymati, am alla r kodidan tashqari berilgan qiy m atlar 
jo y lash g an xotiraning adresini ham k o ’rsatadi. 8-razryadli M P da vositali adreslash 
usulidan foydalanilganda, tegishli buyruq shuni k o ’rsatadiki, qa ysiyam bir ju ft 
registrga yozilgan adreslar, ishlatilishi kerak b o ’lgan, xotiraga joylashgan qiy m atn ing 
adresini k o ’rsatadi.
Vositali adreslash tez-tez foyd al an ib turiladigan xotira massiviga murojaat 
qilganida, h am da asosan qiym atlar fayl yoki ro 'y x at k o ’rinishida tashkil etilganda 
qulaydir. Vositali adreslash usuli quyidagi k o'rinishda yoziladi (4.12-rasm);
M Vositali yuklash 
1 
Bayt
4.12- rax т. I osiiali adreslash usuli.
Vositali registrli adreslash usuliga misollar:
SUB M -A k k u m u l y a to r d a saklanavotgan qiymatdan xotira massividagi qiym at 
ayirib tashlansin. (A )< -(A ) - ((N)(L)). Xotira massividagi qiymatlarning adreslari N L
ju f t registrlarida saqlansin.
SR M M - A kkum uly atorning qiymati xotira massivining qiymati bilan 
taqqoslansin, (A) - ((N)(L)).
A D D M - A k kum ulyatorning qiymati xotira massividagi qiy m at bilan 
q o ’shilsin (A)< -(A )+(( N)( L)).
S tek li ad reslash .
Stekli adre sla sh da operandning adresi stekning k o ’rsatkichini 
registrida 
k o ’rsatiladi, bu yerd a o perandga murojaat qilganda stek k o ’rs atkichining qiymati 
avtomatik ravishda ikkitaga yo k o ’payadi, yo kamayadi..
R U N b u y ru g ’i bajarilganda stekli k o ’rsatkichning SR - 1 adresli xotirasiga ju f t
142

---

registrning katta razryadini qiymati yoziladi, S R - 2 adresli xotirasiga esa ju f t 
registrning kichkina razryadini qiymati yoziladi. SR stek k o ’rsatkichining qiymati 
ikkitaga kamayadi.
R O R
b uyrug’ i 
(qiymatlarni 
stekdan 
chiqarish) 
bajarilayotganda 
stek 
c h o ’qqisining qiymati juft registrning kichkinasiga uzatiladi, stek c h o ’qqisining 
qiym atidan bitta katta bo’lgan adresdagi qiymat esa juft registrning kattasiga 
uzatiladi. Shundan keyin ZR registrining (stekni k o ’rsatkichning) qiymati ikkitaga 
k o ’payadi. Stekning to ’g ’ri ishlashi uchun RUSH va R O R buyruqlari birgalikda 
ishlashlari kerak. Ayrim paytlarda bu buyruqlarning o ’rnida ularga ekvivalent 
b o ’lgan SA LL (q ism programmasini chaqirish) va R ETU RN (asosiy program m aga 
qaytish) buyruqlari ishlatiladi, y a ’ni SA LL - P U S H ; RETU RN - ROR.