6.2. X otira q u rilm alari 6.2.1. A sosiy ta ’riflar va tu rk u m lash . X otira IS n am u n alari va ularning xarak teristik asi. Xotira qurilmasi (X Q) raqam kodid a ifodalangan axborotni qabul qilish, saqlash
va talab qilinganda uzatishga m o ’ljallangan texnik vositalar majmuidir.
A xborotni saqlash uchun har xil fizik muhitlardan foydalaniladi.
A xborot birligini saq lash ga m o ’ljallan gan fizik m uhit elem enti xotira elem en ti (X E ) deb yu ritilad i. Xotira elementlari m a l u m uzunlikdagi mashina s o ’zini saqlovchi xotira
katagiga (X Q) birlashtiriladi. X otira katagiga jo ylashtirish m um kin b o ’lgan ikkilik
x o n a la r s o n i xotira xonaliligini belgilaydi [5,7,8,26].
Xotira kataklari xotira blokiga (X B) birlashtiriladi. H ar bir paytda XB ning faqat
bitta katagiga murojaat qilinadi.
X otira qurilm asining sifati va unin g biror E H M da ishlatilishining maqs adga
muvofiqiigi uning hajmi, tezkorligi. ishonchliligiga bog'liq.
X Q hajm i unda bir vaqtda saqlanishi m um kin b o ’lgan axb orot b irlik larin in g eng katta soni orqali a n iq lan ad i ham da bit (b ayt), k ilob it (K b ayt) va m egabit (IVlbayt) ifodalanadi. X Q tezkorligi murojaat vaqti va t o 'l a tsikl vaqti bilan ifodalanadi, ishonchliligi esa
konstruktiv va axborot ishonchliliklari bilan belgilanadi.
X otira q u rilm alarin i turliclia turk u m lash m um kin |1 ,3 ,8 ,9 ,1 0 |. 1
.
A x b o ro tn i saqlash fiz ik m u h it tu ri b o ’yicha XQ lari quyidagi turlarga
bo'linadi:
• magnitli XQ lar. Ularning XE lari ferrit xalqalar, ferrit plastinkalar, yupqa
mag nit plyonka asosida yaratiladi;
• elektron XQ (bipolyar va unipolyar tranzistorlarda qurilgan triggerlar);
• optik XQ (golografiya printsipidagi XQ) lar;
• kriogen XQ lar;
• ultratovush XQ lar;
• mex an ik XQ (perfolenta, perf okarta va h.k.) lar.
2.
