Mikroprotsessorlar va mikroehm asoslari

Kiritish/chiqarish quriimasi.
K M I 8 1 6 V E 4 8
k ir it is h / c h iq a r is h
u c h u n
27 
ta 
c h iq i s h
o y o q c h a la r i 
ishia tiladi. Bu o y o q c h a l a r
8
ta d a n c h i q i s h g a e g a b o ’lgan u c h ta 0, 1, 2 chi 
tu r la r g a b o 'l i n g a n . Shartli o ’tish b u y ru q l a ri b o ’y i c h a p r o g r a m m a n i baja riI ishini 
o 'z g a r t i r i s h u c h u n u c h ta t e s tl a y d ig a n v a u z a d ig a n c h i q i s h l a r ( T O , T l , S H T ) bor. 
K irishi b o ' y i c h a h a m m a x a b a r l a r T T L - lo gikali s x e m a bilan m o s tu s h a d i, 
c h iq ish i b o ' y i c h a h a r bir c h i q i s h g a st a n d a rt b o ’lgan bitta TTL. e l e m e n t u la n ish i 
m u m k in .
S a k k i z ra z r y a d li ikki t o m o n g a y o ’n a lg a n 1 va 2 k v a z i p o r t la r bir xil t a v s i f
va k ir it is h / c h iq a r is h p o r t la r i g a eg ad ir . C h iq a r i s h a m a l i b a j a r i l a y o t g a n p a y t d a I 
va 
2
chi p o rtla rin i c h i q i s h l a r i d a q i y m a t l a r n a v b a t d a g i s e r iy a d a g i q i y m a t l a r
p a y d o b o ' l g u n i c h a s a q l a n ib tu r a d i, k ir it is h d a e s a a v v a lg i q i y m a t l a r e s l a b
q o li n m a y d i .
I, 
2
chi p o r t l a r g a q i y m a tl a r n i kiritish fa q a t g in a h a r b ir c h iq i s h l a rn i b ird an
n o lg a o ’z g a r t i r g a n d a g i n a a m a l g a oshirilad i.
244

---

Рог! О
<■
1
Л
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
- 
TO
CR1
v c c
- CR2
T1
" CRL
P27
P26
SS
P25
P24
INT
KM 1816 BE 48
EMA
P17
P16
R
P15
PME
P14
P13
W
P12
ALE
P ll
Pin
DBO
DB1
DB2
VDD '
DB3
T R O C T
DB4
DB5
P23 
~
DB6
P22 
"
—m —
P21 
‘
P20
к' П РП
j
+5в
Testlash
4 3
-
4 4
-45-
^ f P o r t
4 4 \
4J-
4 2
-
44-
44-
-29-
- Ж
-23-
Рог
/ /
/
5 6
ishlaydi
2 5 Bpvogrammalash
Ж .
Kirilitvchi-
25 
Chiqaruvchi shino-
Larni kengayii-
24 \ 
Ruvchi s/rob
Port 2
7.12-rasm. КМ1816ГЕ48 chiqishhtrini vazifalarini aniqlaydigan sxema
Shu nday qilib 1 va 2 chi portlar quyidagi imkoniyatlarga ega.
1. N avbatdagi kodlar kombinatsiyasi paydo b o ’lgunicha yozib q o ’yiladigan 
ixtiyoriy kodlar kombinatsivasini chiqarish.
2. O ldindan belgilab qo’yilgan " 1 " xolatini 1, 2 chi portlarni kirishlariga yozib 
qo'yish.
3. M a'lum otlarn i chiqarayotgan paytda 1, 2 chi portlarni ayrim razryadlarini, 
agarda ularga “ 1” chiqarilsa kirish sifatida ishlatsa bo'ladi. Y a ’ni bitta razryadlarini 
bir paytda ayrimlarini kirish, ayrimlarini chiqish sifatida ishlatsa b o ’ladi. Demak 
ishlatiladigan shinalar bir vaqtda kirish ham chiqish vazifalarini bajara oladi.
245

---

КМ 1816SE48 KIS ni chiqishlarini vazifasi.______________7.2-jadval
Chiqishlarni
belgilanishi
Chiqishlarn 
i nom erlari
Chiqishlarni vazifalari
U
a n d
2 0
Korpus. U m u m iy
U
dd
U c c
2
6
-
- 4 - ...-
25
T a 'm in o t manbaida 5V.
PROG
PPZI.J ni programmalash re jim ida im p u l’sli kuchianishni 
manbasini k irish i. K iritish /ch iq a rish kengaytiruvchisi uchun 
boshqaruvchi xabar - chiqish.
Pio-Pi?
P20-
P27
DB0-DB7
27-34
21-24
l-p o rt. S akkiz re /ry a d li ik k i tom onli y o ’ na lish li kvazi port. 2- 
port. Sakkiz razryadli ik k ita y o 'n a lis h li port
35-
38
12-
19
0-port. S akkiz razryadli ik k ita y o ’ n a lish li port. Tashqi 
buyruq 
va xotiraga murojaat q ilis h uchun sanagichni sakkizla k ic h ik
razryadi ishiatiladi. K iris h sifatida R M E xabari bo'yicha tashqi 
x o lira n i b u y ru g 'i bo’ yicha buyruqlarni kod in i qabul qiladi. 
Tashqi 
xotiraga 
m urojaat 
qilganda. 
xabarlari 
buyicha 
qiy m atlarni qabul qilad i va uzatib beradi.
.
TO 
: 
1
INT 
6 
R 
! 
8
W
1
Shartli o'tish la rd a ГГО. IN T O buyruqla ri buyicha kirish
vazifasida ishiatiladi. SPPZU ni program m alashtirish sifatida 
ishiatila di. 
I-N TO. 
C l. К
buyruqlari 
buyicha 
tashqi 
sinxronizatsiya uchun chiqish sifatida ishiatiladi va taktli 
im p u l'sla rn i. xabarlarni beradi.
Vaqtincha uz.ish kirish i.
C hiqish. O 'qish uchun tashqi xotiradagi qiym atga murojaat 
qilgan "strob" sifatida ishiatiladi. C hiqish. Yozish uchun tashqi 
xotiradagi qiym atga strob sifatida ishiatiladi.
CLR 
4 
ALE 
11
O 'rnatish. K irish m ikrosxem a larini boshlang ich holatga 
ke ltirish uchun ishiatila di. P rogram m alashtirilgan P P Z tl ning 
adresini yozib q o 'yish uchun ishiatiladi.
Chiqish. Adresni yozib qo 'vish ga ruxsat. Orqa fronti tashqi 
xotira qurilm asi uchun adresni stroblaydi.
PME 
' 
9
C'hiqish. Tashqi xotiraga m urojaat qilinganda ishiatiladi. 
M ik ro lT IM uchun buy ru qlar ko d in i stroblaydi.
SS 
5
K irish. B uyru qlarn i qadamlab bajarish re jim in i jo riv etishda 
ishiatiladi.
EMA 
^ 
7
K irish. Ichki va tashqi xotira buyruqlarni tanlash uchun 
b o shqaruvchi-K irish . 
PPZIJ 
ni 
programmalashlirishda 
ishiatiladi.
C R 1 
2
I —K irish. K vartsni yoki tashqi ta ktli generatorni ulash uchun.
CR2 
i 
3
2 K irish. K vartsni yoki tashqi ta ktli generatorni ulash uchun
t i
; 
39
Testlash kirishi.
246

---

Bu yerda: 0 chi port - qiym atlar porti asosiy kirituvchi/chiqaruvchi portdir. 
Bu port 8-razryadli bo’ lib ikkita tomonga yo'nalgan, kirish va chiqishlari 
sinxronizatsiyalangan. 
Chiqariladigan 
xabarlar 
qaytatdan 
yoziladigan 
paytgacha yo zilib turadi, kiritilayotgan xabarlar esa kirishlar o ’ qilmagunlaricha 
saqlanib turishlari kerak.
Qiym atlarni kiritish INS A, R buyrug’ i orqali chiqarish esa O U T LP -A - 
orqali (akkum lyatorni qiym atini portga o ’tkazish) amalga oshiriladi. Amalda 
shu paytda W va R chiqishlarida xabarlar tashkil etiladi.
0 
chi portni ikki tomonga yo’ nalgan «o’qish - yozish» uchun buyrug’ idan 
foydalaniladi. Kanalga yozilayotgan paytda W kirishida itnpul’ s bo’ ladi va 
chiqariladigan qiymatlar, SH kirishdagi xabarlarni orqa frontlaridan uzatishga 
tayyor bo’ ladi. Kanaldan o ’qilganda esa К kirishida im pul’ s bo’ ladi va 
chiqariladigan qiymatlarga beradigan xabarni orqa fronti orqali o’ qishga tayyor 
bo’ ladi.
O ’ qish - yozish bo’ lmaganda 0 chi portni qiymatlar yo ’ li yuqori qarshilik 
holatida bo’ ladi. TO, T l, SHT testlash kirishlari bevosita shartli o’ tish 
buyrug’ ini yordamida testlanadi.
Shunday q ilib 9,6 buyruqdan tashkil topgan bitta kristalli mikroprotsessorli 
EHM qiym atlari o’zgartirish va uzatishni mantiqiy ik k ilik , o ’ n lik arifm etik 
amallarni boshqarishni uzatish kabi amallarini bajarilishini ta’ m inlaydi.
M ikro E H M arxitekurasi kirish/chiqish yo ’ llarini KR580 seriyali KIS ni 
xotira 
qurilmalariga 
kiritish 
chiqarish 
interfeyslarini 
qo’ shimcha ulab 
ko'paytirishga imkon beradi.
Bu B Q M E H M uy xo ’ja lik texnikalarida ham keng qo’ llanilishi mumkin. 
MKS1 M K da ushbu signallar qo’ llaniladi:
A L E - adres strobi;
PSEN- tashqi xotira programmasini o’qish strobi;
RD/W R- tashqi xotira programmasini o’ qish/yozish strobi;
EA- ichki xotira qurilmasiga murojaatga ruxsat berish;
TO. T I- tashqi hodisalar schyotchigini (sanagichini) kirishlari;
INTO. IN T I- tashqi radialli uzishlarning so’ rovlari;
RxD - ketma-ket qiymatlarni kirish kanali;
TxD - ketma-ket qiymatlarni kirish kanali;
PO, P I, P2, P3 - kvazli ikkita yo ’ nalishli portlar.
Bu yerda:
K K K /C H B - ketma-ket kirituvchi/chiqaruvchi blok;
PK/CHB - parallel kirituvchi/chiqaruvchi blok.
247

---

' 8
Shinalar b ule ri 
2-Port
2 chi porlni
cslab
qoluvcin
8
Gen­
erator
T1
4 (a katla 
razrvadli 
buyruqlar 
sanauiclu
P rogram m a 
ni x o tira s i
K ic h ik 8- 
ra/.ryadli b-k 
sansuichi
Ichki 
| Q iym a tla r 
Shinasi
0-portni shina 
b n fp ri
О chi p ortni 
eslab 
q oluvchi
Programmani holat 
so'zi
1 -portns shina 
— h tife n .__ _
I chi portni 
csiab 
q o lm c h i
A ku m liv iilo !
O raliqda saqluvcbi 
remslr
Akum lvatorm
A n fm c tik logic
cslab qoluvcin
qurilm a
Bayroqchalar
n lik
kon cksiya
Buvruqlar regisri 
va deshifraior
O X K adreslar 
reisistri
shartli
o ’tishlar
m antiu'i
(iotzikasi)
■
TO