Mikroprotsessorlar va mikroehm asoslari

B o sh q a r ish b a y r o q la r i:
B o s h q a r i s h b ay ro q la ri n a f a q a t p r o g r a m m a n i n g balki h is o b la s h m a s h in a s i n i n g
ish fa o liy a tig a t a ’sir k o 'r s a t a d i .
M ik r o p r o ts e s s o r n in g s is te m a li r eg istr la r i:
U s h b u reg is trlarn in g n o m i d a n k o ’rinib turib diki, ular s i s t e m a d a m a x s u s
fu n k ts iy a la rn i ba ja radi. A ytian s h u re g is tr lar h i m o y a l a n g a n re ji m ishini t a ’m in laydi.
S h u n i n g d e k ularni m o h ir d a s tu r c h i turli xil o p e ratsiy ala rn i b a ja ris h u c h u n d a s tu r
t u z i s h g a t o ’sqi nlik q ilm a y d ig a n m ik r o p r o t s e s s o r n in g m a x s u s q ism i d e b k o ’rsa 
b o ’ladi.
25

---

S i s t e m a registrlari 3 g u r u h g a b o ’linadi:
• 1 t a b o s h q a r is h reg is tr lari;
■ 4 ta s i s t e m a a d reslari regis trlari;
■ 6 ta so z lo v ch i re gistrlari.
P e n tiu m m ik r o p r o t s e s s o r la r i u c h u n q u y id a g i o ’zg aris h lari k irit ilg an:
• O ld in b a n d qili b q u y i lg a n C R 4 b o s h q a r i s h regis trlari q o ’lla n ilg an ;
• M S R re gis trlar g u r u h i k irit ilg an.
B o sh q a r ish r eg istr la r i:
B o s h q a r is h regis trlari g u r u h i g a b e s h t a r e g is tr kiritilgan: CRO, C R 1 , C R 2 , C R 3 ,
C R 4 . Bu r e g is trlarn in g v a zifas i b u tu n s i s t e m a ishini b o s h q a r i s h h is o b lan a d i. 
M i k r o p r o t s e s s o r b e s h t a b o s h q a r i s h re g is trlarig a e g a b o ’lsa h a m , u lard a n faqat 
t o ’rttasi 
ishlatiladi. 
CR 1 
regis tri 
ish latilm a y d i,
ch u n k i 
u n i n g
fu n k tsiy as i 
a n iq l a n m a g a n .
CRO registri m i k r o p r o t s e s s o r n i n g ho latini v a u n in g ish r e ji m in i tas v irlo v c h i 
s i s t e m a b a y r o q la r id a n tas h k il to p g a n . Q u y i d a ular bilan t a n is h a m iz :
у
PE ( p r o te c t e n o b le ) m ik r o p r o t s e s s o r n i n g j o r i y v a q ti d a qaysi ish rejimi 
i s h lay o tg a n in i k o ’rsatadi. A g a r u n i n g q iy m a ti 1 b o ’lsa, h i m o y a reji m i, 0 
b o ' l s a real rejim;
> M P (m a t h p r e s e n t) s o p r o t s e s s o r borlig i;
> T S (tas k s w it c h e d ) a m a l l a r o r a s i d a o ’tish ( p e re k l y u c h a t e l z ad a ch );
>- A M ( a li g n m e n t m a s k ) t e k i s l a s h m a s k a s i. U s h b u bit t e k i s l a s h n i b o s h q a r a d i ;
> C D (c ac h e d isa b le ) K E S H x o tir an i t a ’qiqla sh . U s h b u bit A M = 1 d a K E S H
x o tira b o rlig ig a ru x s a t b e rad i. A M = 0 b o ’lsa, t a ’q iqla ydi;
>
PG (p a i>ing) x o tir an i s a h i f a l a s h d a ru x s a t beris h ( P g = l ) y o k i t a ’q iq la sh
(P g = 0 ). ~
C R 2 registri o p e r a t iv x o t ir a n i n g s a h if a r e jim id a i s h l a t a y o tg a n d a m a ’lum 
v a z i y a t d a n c h iq i b k e ti sh u c h u n m o ’lja lla n g an . U s h b u va ziy at q u y i d a g i c h a :
-
A g a r b u y r u q x o tir a d a j o r i y v a q t d a b o ’lm ag an sah ifa a d r e s i g a m u r o ja a t qilsa, 
m i k r o p r o t s e s s o r u sh b u a d r e s n i C R 2 r e g is tr ig a y o z ib q o ’y adi. S h u m a ’lu m o t g a q a r a b
k e rak li s a h ifa to pil adi v a x o t ir a g a y u k l a n a d i ;
- C R 3 registri h am x o t ir a n i n g s a h i f a l a s h d a ish latiladi. U s h b u reg is tr n i birinchi 
d arajali sa h if a la r katalogi registri d e b h a m a ta s a k b o ’ladi.
- C R 4 P e n t iu m m i k r o p r o t s e s s o r la r in i n g turli m o d e l l a r i g a p a y d o b o ’lgan 
e I eni en 11 a m i xarakterl ay d i.
26

---

Butun sonli qurilmaning umumiy 
vazifali registrlari
a x
ea.-
a h
1 
al
e d x
d h
1 
dl
c x
c h
1 
cl
e b x
1 
b x
1 
b h
1 
b l
31
15 
7 
0
e b p
1 
b p
esi
1 
Si
e d i
1 
di
e s p
1 
s p
31
15 
<
7 9
Suzuvchi nuqtali 
qurilm ani registri 
(soprotsessor)
st( 0 )
s t { ! )
sU2)
sU 4 )
sUO)/
Xotirani adresli 
kengli
stek
2 й'-1 (2й-1)