Mikroprotsessorlar va mikroehm asoslari

B o s h q a r u v c h i q u r i l m a ( B Q )
b u y ru q l a rn i d e s h i fra t s iy a q iladi. Z a r u r
b o ’lg an b o s h q a r u v s ig n a lla rin i ishla b c h iq a r a d i va q ab u l q iladi. U n in g
ta r k ib i g a m i k r o p r o g r a m m a b lo k i n i b o s h q a r is h q u ri lm a s i kir adi, u n d a M P ni 
m i k r o k o m a n d a d a r a j a s i d a p r o g r a m m a l a s h t i r i s h a m a l g a o shiriladi.
S h i n a l i i n t e r f e y s q u r i l m a s i
(y o k i shinali in terfe ys) s e g m e n tl i reg istr la r 
bloki, b u y r u q l a r k o ’rs atkichi, a d r e s l a r s u m m a t o r i, b u y r u q l a r v a sh i n a bilan 
a lo q a t u z a d i g a n b u fe r la rd a n iborat. S hin ali in terfeys M P va “ x o t i r a ” yoki 
o p e r a t s io n q u r i l m a b o ’y i c h a k ir it is h / c h iq a r is h portlari o r a s id a a l m a s h u v
o p e ra t s iy a s in i b ajaradi. O p e r a t s i o n q u r u l m a b u y ru q n i b a ja r is h bilan band 
b o ’lg a n d a , 
s h i n a li 
in terfe y s 
m u s ta q i l 
ra v ish d a
x o ti ra d a n
n a v b a td a g i 
b a ja r il a d ig a n k o d la r in i t a n l a s h n i b aja radi.
N a v b a t d a g i b u y r u q l a r o ’z id a baytli re g istrlar t o ’p la m in i k o ’rsata di va 
p r o g r a m m a x o ti ra s i d a n ta n l a n g a n k o d l a r s a q l a n a d ig a n b u y r u q l a r registr i rolini 
o ’y n a y d i. N a v b a t (v a q t ) u z u n li g i 6 b ay t b o ’ iib, b u y r u q l a r n i n g m a k s im a l 
u z u n l i g i g a teng. K o m a n d a l a r n a v b a ti b orlig i, o p e ra t iv q u r i lm a v a shinali 
in terfe y sn i parallel r a v i s h d a ishlash qobiliy ati b u y r u q l a r ta n la s h fazosi v a
q o ’y il g a n o p e r a t s iy a la r n i y a ’ni bir b u y r u q o p e r a t s io n q u r i l m a d a b a ja r il a y o tg a n
p a y td a shinali interfe ys k e y in g i b u y r u q ta n lo v in i a m a l g a o s h i ra d i. S h u n d a y
qilib , sh i n a y u k la n i s h i n i y u q o ri z ic h l ig i va p r o g r a m m a bajarilish in i te zligini 
o sh i r il is h ig a
eri sh ilad i. 
1 .1 2 - r a s m d a
k o n v e y e rl i 
prin sip in i 
is hlatilishi 
k o ’rs atilgan. U n d a T I b u y r u q l a r n a v b a ti t o ’lg a n d a sh in a is h in in g b o ’sh taktin i 
b ildiradi, o p e r a t s i o n q u r i lm a e s a j o r i y b u y r u q baja rilishi bilan b a n d b o ’ iib, 
s h i n a la r da v ri n i b a ja r ish in i s o ’ra m a y d i.
S hin ali in terfeys k e y in g i b u y r u q s o ’zini a v t o m a t i k r a v i s h d a n a v b a t d a
ikkita b a y t o z o d b o ’lishi bilan ta n l a y d i. Q u y i d a g a k o ’ra, n a v b a t d a m i n i m u m 1 
bay t b u y r u q l a r o q im i borligi u c h u n o p e r a t s io n q u r i lm a b u y r u q tan l o v in i
61

---

k u t m a y d i . O l d i n g a o ’t g a n b u y r u q l a r ta n l a s h b u y r u q l a r n i b a ja r il is h i n in g ta b i iy
ta r ti b i d a g i n a v a q t te j a li s h i g a o lib k elad i. O p e r a t s i o n q u r i l m a p r o g r a m m a d a
b o s h q a r u v n i
u z a ti s h ( o ’tk a z i s h ) b u y r u q i n i
b a ja r g a n d a shinali 
in te rfe y s
n a v b a ti n i o lib ta s h la y d i , b u y r u q n i y a n g i a d re s b o ’y i c h a ta n l a y d i, uni 
o p e r a t s i o n q u r i l m a g a o ’tk a z a d i 
va 
x o t i r a n i n g k e y in g i y a c h e y k a l a r i d a n
t o ’ ld irishni b o s h l a y d i. U s h b u a m a l l a r shartli v a s h a r ts i z o ’t k a z i s h l a r d a q i s m
p r o g r a m m a s i n i c h a q ir is h d a , q is m p r o g r a m m a s i d a n q a y t i s h d a v a t o ’x ta l is h la rn i 
is h lab c h i q i s h d a bajarilad i.
T a n l o \
Y o z is h
T a n lo v
T n n l m
T I 
Kiritish 
T ! 
T a n l o v
I-----------1 I--------- i I-----------1 I-----------1 I----1 I-------- 1 I----- 1 1-----------1
2
 
I 
__ __ 
3 
5
Baja ris h 
Bajarish 
Bajarish ^ ^ B a j a r i s h
ОУ I----- :----------1 I-------- :------------- 1 I----------- 1 I--------1
4
/. 
1 2 -ru sm . B u y r u q la r n i k o n v e y e r li b a ja r ilis h ig a m isol.
Z a r u r a t b o ' l g a n d a o p e r a t s i o n q u r i l m a n a v b a t d a n b aytn i o ' q i b c h iq a d i va 
b u y r u q bilan ta n l a n g a n o p e r a t s iy a n i b a ja r a d i. K o ’p baytli b u y r u q l a r d a
n a v b a t d a n b o s h q a b u y r u q l a r h a m o 'q i l a d i . A g a r n a v b a t b o ’y i c h a b u y r u q x o t i r a
y o k i k ir it is h / c h iq a r is h p o rt la ri g a m u r o j a a t qi I ishini ta l a b qilsa, o p e r a t s i o n
q u r i l m a sh in ali in terfe y sn i z aru r iy s h i n a d a v rin i m a ’ lu m o tl a r b erish u c h u n
ta l a b qilad i. S h in a l i interfe ys b u y r u q ta n l a s h bilan b a n d b o ’lm a g a n h o ld a , 
s o ’ro v g a t e z k o r j a v o b b erad i, aks h o ld a o p e r a t s i o n q u r i lm a j o r i y s h i n a sikli 
ishi y a k u n l a n i s h i n i k uta di. O p e r a t s i o n q u r i l m a , x o tira yo k i k ir it is h / c h iq a r is h
portlari o rq ali m a ' l u m o t a l m a s h i n u v i p a y ti d a shinali in terfeys t o m o n i d a n
b u y r u q l a r ta n l a s h i t o ’xtatiladi.