Mikroprotsessorlar va mikroehm asoslari

S in xron
usul. 
Sinxron 
usulida 
m a ’lumotlarni 
uzatish 
izoxron 
usulni 
ajr atadi.Sinxronizatsiya ikkita turga b o ’linadi.
- ichki;
- tashqi.
Izoxron usul. 
M a'lumotlarni bu usulda uza tg anda qiy m atlar y o ’qolishi mum kin . 
Bu yerda qabullovchi qan day qiymatlarni qabul qilish, qilmasligini o ’zi aniqlaydi.
T ash q i sin xron izatsiya. 
Sinxronizatsiya signallari qiym atlar bilan birgalikda 
kclib tushadi. Bu holda signallarni formalari (shakllari) n o to ’g ’ri b o ’lishi mum kin.
166

---

Shunin g uchun tashqi sinxronizatsiya qiymatlarni katta b o ’lmagan masofa ga 
uzatish da (plata ichida) ishiatiladi.
A ralash usulda sin xron izatsiyalash (asin xron -sin xron usul). 
Aralash sinxron 
usulda m a ’lumotlami uzatish/qabul qilish ikkala usulni qabul qilish/uzatishda 
ishlatiladigan elementlar aralashm alaridan tashkil topgan (pauza tashkil etish, start- 
stop bitlaridan foydalanish va boshqalar).
Mikroprotsessorlarga va mikro kontro llerlarga m a ’lumotlami (qiymatlarini) 
parallel yoki ketma-ket k o ’rinishda kiritish mum kin. M P ni ichidagi bloklar, adreslar, 
qiym atlar v a boshqaruvchi ichki shinalar orqali bir-biri bilan m os ho ld a b og’langan. 
Ichki shinalar orqali m a ’lum otlar parallel k o ’rinishda uzatiladi. M a ’lumotlami 
kiritish/chiqarish uchun MP, M K program malashtiriladigan parallel va ketma-ket 
interfeyslar ulangan (joylashtirilgan). Bu interfeyslarni portlariga tashqi periferiya 
qurilmalarini: displey, klaviatura, pechatlaydigan qurilma, TSA P, ATSP kabi 
qurilmalarni ulash mumkin.
K iritish/chiqarish p ortlari. 
H ar biri MK razryadli, (k o ’proq P-razryadli) 
kiritish/chiqarish portlariga birlashtirilgan, bir qancha kiritish/chiqarish simlariga ega. 
M K xotirasida har bir kiritish/chiqarish portiga t o ’g ’ri keladigan qiymatlar registrida 
adreslar bor. Bulardan tashqari, k o ’pg in a MK portlarini alohida razryadlari 
protsess omi bitli buyruqlari orqali s o ’ralishi yoki o ’matilishi mumkin.
Funksiyalarni amalga oshirishga b o g ’liq holda parallel portlarni quyidagi turlari
bor:
- m a ’ lumotlami faqatgina kiritish yoki chiqarish uchun m o ’ljallangan bir 
t o m o n lam a portlar;
- m a ’ lumotlami ikki to m o n g a y o ’naltira oladigan portlar, M a’ lumotlami qaysi 
to m o n g a y o ’naltirish MK inisializatsiya jaray o n id a aniqlanadi;
- 
alternativ funksiyali portlar (m u l’tiplekslanadigan portlar). Bu portlarni ayrim 
simlari MK ga o ’rnatilgan periferiya qurilmalari bilan b og’langan (taymerlar, ATSP, 
ketm a-ket interfeyslar kontrollerlari);
-kiritish/chiqarish buferiarini sxematexnikali 
programmani 
boshqaradigan 
portlar.
Portlar MK va asinxron ishlovchi boshqaruvchi o b ’ektni ishlashini vaqtincha 
moslash vazifasini bajaradi. M K va tashqi qurilmalarga kiritish/chiqarish parallel 
portlari orqali m a ’lumotlami almashishini uch xil algoritmi bor:
• oddiy programmali kiritish/chiqarish rejimi;
• strobli kiritish/chiqarish rejimi;
• almashuvni to ’liq tasdiqlaydigan qator signallarni kiritish/chiqarish rejimi.