Mikroprotsessorlar va mikroehm asoslari

Z.ashdki
rejimida 
taqqoslash 
zashclki
modulida 
ishlaganda 
programmalashtiriladigan taymer yoki yuqori chastotali moduli uzilish signalini 
tashkil qilish mumkin. Taqqoslash 
zashelki
barcha besh moduldan signallar va RSA 
taymer to'lishida signallar uzilish vektorlaridan biriga bo'linadi. Boshqa so'zlar. agar 
uzilisbga ruxsat bo'lsa. u holda RSA taymerining to'lish signali va modul laridan har 
qaysidan signal bir yoki boshqa uzilish programmalarini chaqiradi: bu esa uni 
chaqiruvchi o'zi manbani taqqoslash kerak.
Tashqi qurilmalari bilan ishlashi uchun va taqqoslash 
zashetki
modullari MK 
portning RI chiqishi qo'llaniladi. Agar RSA ishlayotganda portning qandaydir bir 
chiqishi qo'llanilmasa yoki RSA 
zadeysivoran
qilinmagan bo'lsa. port standart 
shaklda qo'llanishi mumkin.
7.15. M ik ro k o n tro lle rla rn i vaqtincha to ’ vtatuvchi modul.
7.15.1. Uzish vektori.
Mikrokontrollerlarda (M K) uzulishni qayta ishlash MPS da uzilishni qavta 
ishlashni umumiy printsipiga muvofiq holda amalga oshiradi. Uzish moduli uzilish 
so'rovini qabul qiladi va ma'lum uzish bajarishga o'tishni tashkillashtiradi. Uzish 
soTovi. ham tashqi manbadan ham M K dagi turli xil ichki modulida joylashgan 
manbalardan kelishi mumkin. Tashqi manbadan so'rov qabul qilish uchun parallel 
portlarning к iritish/chiqarishlarini chiqishlari ishiatiladi. bu chiqishlar alternativdir 
(va’ ni afzaliigi bilan tanlanadi). Ayrim. maxsus ajratilgan kiritish/chiqarish portlarni 
vo'llaridagi tashqi signallarni har qanday o'zgarishi ham tashqi uzilish so'rov manbai 
hisobiga bo'lishi mumkin.
Ichki so'rov uzilish manbai bo’ iib quyidagi hodisalar xizmat qilishi mumkin:
- taymer/sanagichining to’ lishi;
- taymer/sanagichining kirishni egallash va chiqishini taqqoslash yoki hodisa 
protsessoridan kelayotgan signallar;
- EEPROM xotirasini tayyorligi;
268

---

- M K ning qo’ shimcha modullaridan kelayotgan uzish signallari ketma-ket 
portlaming birortasi orqali ma’ lumot qabul qilish va boshqalar.
Agar, M K to’xtash yoki berilgan so’rov bo’yicha to’xtashga ruxsat berilgan 
bo’lsa, har qanday uzishga so’ rov qayta ishlashga tushadi. Programmali sanagich 
uzishni qayta ishlashga o’tganda, unga yuklanadigan adres “ uzish vektori” deyiladi. 
Aniq M K uzilish modulini tashkil qilishga qarab har x il uzilish manbalari har xil 
vektorga ega bo’lishi mumkin. Har xil uzilishlar bilan bitta vektordan foydalanish 
programmani ta’minotini yaratishda odatda muammo tug’ dirmaydi, chunki M K
apparatli qismi mahkamlangan, kontrollerni esa asosan, yagona bitta programmani 
bajaradi.
Uzishga bir paytning o’zida bir qancha so’rovlar uzishga tushsa (berilsa), qaysi 
bir so’ rovni M K ga qayta ishlash uchun ulash turli M K larda har x il yechiladi. M K
birinchi darajali yutug’ i bilan uzishli (hamma so’rovlar bir x il ahamiyatga ega); ko’p 
darajali 
sistemali 
belgilangan 
yutuqli 
va 
ko’p 
darajali 
yutuqli 
programmalashtiriladigan sistema bo’lishi mumkin.
7.15.2. Uzilishni tashkil qilish.
PIC16F8XMK qism guruhi (podgruppasi) to’rtta uzilish manbasiga ega:
- RBO/INT chiqishli tashqi uzilish;
- TMRO sanagich/taymerini to’ lib ketishidan uzilish;
- RB <7:4> portining yo’ lida signallarni to’ lib ketishidan uzilish;
- EEPROM da qiymatlarni yozilishini tugashi bo’yicha uzilish.
Hamma uzilish bitta 0004h vektor/adresiga ega. Lekin boshqaruvchi INTCON 
uzilish registridagi tegishli bit belgisiga, qaysi bir manbadan kelayotgan so’rov 
uzilishi yoziladi.
Uzilishga umumiy ruxsat berish/rad etish biti (agarda =1) GIE (INTCON <7>) 
hamma shaxsiy niqoblanmagan uzilishlarga ruxsat beradi yoki (agarda = 0) ularni 
taqiqlaydi. Har bir bit uzilish INTCON registridagi, taalluqli bitni o’rnatishlar/nolga 
keltirish uchun alohida qo’shimcha ruxsat berish/man etishga ruxsat berilishi 
mumkin.
GIE biti tashlashda nolga keladi. Uzilishni qayta ishlash boshlanganda GIE biti 
nolga aylanadi. Keyingi uzilishni man etish uchun orqali qaytish adresi stekka 
yoziladi, programmani sanagichga esa, V portidan uzilish bo’ lganligi sababli tashqi 
hodisalar uchun uzilish taxminan beshta davmi tashkil etadi. Bu TMRO taymeridan 
to’ lib ketganligi bo’yicha uzilishga port ichki hodisalarga nisbatan bitta davrga kam. 
Reaktsiya vaqti doimo bir xil.
Uzilishni qayta ishlash qism programmasida uzilish manbasi holat registrini 
tegishli biti bo’yicha aniqlanishi mumkin. Bu bayroq belgi ichki qism programmasida 
programmali tashlashni tashkillashtirish kerak. Uzilish belgilarini so’rashlar tegishli 
niqoblaydigan bitlarga va GIE umumiy niqoblangan bitga bog’ liq emas.
RETFIE uzilishdan qaytish buyrug’ i uzish qism programmasini tugatadi va yana 
uzishga ruxsat berish uchun GIE bitini o’rnatadi.
269

---

/.27-rasm . M ik ro k o n tro lle m i ishhtshini vaqlincha uzish. lo'.xtatish logikasi.
RBOINT oyog'ida tashqi u/isli ushbu front bo'yicha amalga oshiriladi: agarda 
OPTION registrida I N T E I X r 1 biti bo'lsa. ortish (