Mikroprotsessorlar va mikroehm asoslari

in v e riiro ra n iv d x i
uchun ishiatiladi. Ta’ kidlash lozimki. bu buyruq sonni manfiy 
ishorali qilmavdi, ya’ ni uni qo'shimcha kodga o’tkazmaydi. Manfiy son Neg Pos 
musbat sonidan quyidagi ko’ rinishda olinishi mumkin.
Neg = (PosAOxOFF)+l
SWAPF f, d buyrug’ i registrda tetradalar o’ rnini almashtiradi. Berilgan
304

---

guruhning boshqa buyruqlari kabi bajarilish natijasi W registrida yoki manba -
registrida yozilishi mumkin. Berilgan buyruq uzilishdan qaytarilishdan oldin 
kontekstniv
registrlarning tashkil etuvchilarini qayta tiklanish uchun ishlatiladigan 
holat bitlaridan birortasini qiymatini o’ zgartirmaydi. SWAPF f, d buyrug’ ini 
xususan 1 ta registrda 2 ta sonni saqlash uchun qo’ llash mumkin, bunda ularni qaysi 
birini ishlatishimizga qarab o’rnini almashtirishimiz mumkin. SWAPF f, d buyrug’i 
yordamida ularni displeyda davomiy ko’rinishi uchun baytni 2 ta tetradaga bo’ lish 
qulaydir. Davriy siljishni RLF f, d va RRF f, d buyruqlarining asosiy funktsiyasi 
bo’ lib, registr tashkil etuvchilarining chapga yoki o’ngga ko’chirilishi kichik qiymat 
biti o’miga yoki shunga munosib o’matilgan ko’chirilish biti katta qiymat biti bilan 
aloqador holda yozilishi bilan 1 bitga siljishi hisoblanadi. Davriy siljish buyruqlari n 
darajali 2 soniga bo’lish yoki ko’paytirish uchun ishlatilishi mumkin. Ular yana 
ma’ lumotlami ketma-ket kiritish yoki chiqarishni amalga oshirish uchun va alohida 
bitlami qiymatlarini testlash mumkin bo’ lishligi uchun xizmat qiladi.
Inkrement buyrug’ i IN C F f, d va dekrement buyrug’ i DECF f, d registr 
tashkil etuvchisini 1 ga o’zgartirish uchun ishlatiladi. Inkrement va dekrement 
buyruqlari bajarilgandan so’ ng faqat nolning biti o’zgarishi mumkin. Agar natija 
inkrement paytida OxOFF qiymatidan oshsa yoki dekrement paytida 0 dan kam 
bo’ lsa, ko’chirish bitining o’zgarish ro’y bermaydi.
Shartli o’tishlarni amalga oshirish uchun programmada nolli natijada tashlab 
qoldirilgan buyruqli inkrement va dekrement buyruqlari bor: INCFSZ f, d va 
DECFSZ f, d. Ma’ lumotlami qayta ishlash nuqtai nazaridan ular INCF f, d va DECF 
f, d buyruqlariga analog ravishda ishlaydi. Bu buyruqlardan asosiy farqi shundaki, 
noli natijada INCFSZ f, d yoki DECFSZ f, d buyruqlarining bajarilishi keyingi 
buyruqgacha qoldiriladi. Bu INCFSZ f, d va DECFSZ f, d buyruqlari programmali 
sikllami tashkillashtirish uchun ishlatish mumkinligini bildiradi. Bu buyruqlaming 
boshqa xususiyati shundaki, ular STATUS registming holat bitlarining tarkibiga 
ta’sir ko’rsatmaydi.
NOP buyrug’ i operatsiya yo’qligini bildiradi. A n ’anaviy holda u 2 maqsadda 
ishlatiladi. Birinchisi - programmani sinxronizatsiyasini sistemalarining har xil 
qurilmalarining vaqtli xarakteristikalar bilan ta’minlash, ikkinchi mumkin bo’ lgan 
variant bo’ lib, NOP buyrug’ ining programmali kod qismining o’ chirilishi uchun 
ishlatilishi hisoblanadi. NOP buyrug’ ining kodi faqat nollardan iborat ekanligiga 
qarab, uni ixtiyoriy biror buyruq o’rniga programma xotirasiga oson kiritish 
mumkin, bunda butun programma xotirasini o’chirish va qayta programmalashning 
hojati qolmaydi.
8.6.4. B itla r bilan ishlaydigan buyruqlar.
Berilgan buyruqlar guruhining ajralib turadigan xususiyati shundaki, ular M K
registrlarining alohida bitlari ishlatiladigan bir b itli operandalar bilan operatsiya 
qiladi.
Alohida bitlami o’rnatish va nolga keltirish BSF f, b va BCF f, b buyruqlari 
yordamida amalga oshiriladi. Har qanday registrlangan xotiradagi yozuv uchun 
ruxsat etilgan bit shu usulda modifikatsiya qilinishi mumkin. Bunda registr 
bitlarining qolgan hech bittasi o’ zgartirilmasligi kafolatlanadi.
305

---

Biroq kiritish/chiqarish portlari bilan ishlaganda oxirgi tasdiq har doim to’ g’ ri 
bo’ lavermaydi. Bu narsa registr portidan olingan sonning qiymati ma’ lumotlami 
kiritish yoki chiqarish sifatida uning xulosalari konfiguratsiyasiga qarashiga bog’ liq.
K o’ rilayotgan PIC M K lar buyruqlar sistemasida shartli o ’ tish buyruqlari yo’ q. 
Ularning o ’ rniga shunday buyruqlar borki. ular keying! buyruq bajarilishini tashlab 
ketishga yo ’ l qo’ yadi. Xususan, yuqorida ko’ rilgan INCFSZ f„ d va DECFSZ f, d 
buyruqlari programmada tsikllarni tashkillashtirish uchun qulaydir.
Programma bajarilish jarayonini boshqarish uchun BTFSC f, b va BTFSS f, b 
bitlari bilan ishlovclii buyruqlar ishlatiladi, ular berilgan registrda ajratilgan bitning 
holatiga qaragan holda programmaning keyingi buyrug'ini bajarishni qoldirishga 
vo"l qo’ yadi.
Agar berilgan registr sifatida STATUS registri ishlatilsa, unda operatsiyalar 
natijalari 
bclgilarini 
holat 
bitiga 
qaragan 
holda 
standart 
arxitekturali 
mikroprotsessorlarda ko'zda tutilganday. programnialarga o'tishni boshqarishni 
tashkillashtirish mumkin.
8.6.5. K o n sta n ta la r bilan ishlasli va boshqarish b u y ru q la ri.
Kon.slantaiar bilan ishlasli buyruqlnrmi buvruqlarning qismi bo’ lgan aniq 
berilgan opi'randalar bajarilishi operatsiyalarida ishlatiladi.
M G Y IA Y к buyrug'i к konstantasini W ishchi registriga yozish uchun 
ishlalilidi. Bunda STATUS registri tarkibi o’ zgarmaydi.
A D D L W к buyrug'i W registri tarkibiga ix tiyo riy berilgan kattalikni qo'shadi. 
Bu buyruq AD D FW f, d buyrug'i kabi nol bitlarining o'tkazisb va o 'n li o'tkazish 
qiym ailarini o'zgartiradi.
S U B L \V к buyrug'i berilgan к konstantasi qiyirmtidan \V registrining tarkibini 
chiqarib tashlaydi. SUBWF f, d ga qaraganda SUBLW к buyrug’ ining bajarilishi 
natijasini quyidagi ko'rinishda tasvirlash mumkin: \V *k •+ <\VAO xO F F)+l. Bu 
buyruq yordamida \V registri tarkibining belgisini quyidagi ko'rinishda ishlatgan 
holda o ’ zgartirish qulay: S U B LW O.
A N D L W k, lO R lA V к va X O R L W к m a n tiq iy op e ra tsiya la r buyrug'i W 
registri tashkil etuvchilari va ix tiy o riy berilgan к konstanta ustidan bitli to’ g’ ri 
keladigan operatsiyalarni bajaradi. Bu buyruqlar bavtlar bilan ishlaydigan buyruqlar 
kabi operatsiya natijasiga asosan STA TUS registrida faqat nol bitini o'rnatadi. 
Olingan natijalar W registrida saqlanadi.
IO R1AVO buyrug'i yordamida W registri tarkibini nolga tengligini aniqlash 
qulay. Bu operatsiyaning natijasiga qarab nol biti 1 ga o'rnatiladi yoki 0 ga 
tushiriladi.
R E T L W к buyrug'i W registrida boshlang'ich shartlarni o'rnatish bilan qism 
programmadan qaytarish uchun ishlatiladi, yana jadvalli keltirishlarni amalga 
oshirish uchun ishlatiladi, bu keyinroq keltiriladi. Qism programmadan qaytishdan 
old in bu buyruq W ishchi registriga ix tiyo riy berilgan kattalikni yuklashni ro’yobga 
chiqaradi.
G O T O k, C A L L k, R E T U R N va R E T F IE buyruqlari programmani 
boshqarish uchun ishlatiladi.
306

---

G O T O к va C A L L к
buyruqlari chegaralangan sahifalar miqdorida o’tish 
adresini aniq belgilashi mumkin, uning o’ lchami M K tipiga bog’ liq bo’ ladi: 256/512 
adreslar yoki modellar uchun, 2 к adreslar o’ rtacha sathdagi PIC M K uchun 
(PIC16F8X ni qo’ shgan holda), va 8 к adresdar M K ning katta modellari uchun. 
Agar o’tish adresi sahifa chegarasidan chiqib ketsa, unda PCLAT H registri yangi 
sahifa haqida to’g’ri informatsiyani saqlashi shart.
C A L L к
buyrug’ i deyarli 
G O T O к
kabi bajariladi, faqat keyingi sahifa 
ko’ rsatkichi buyruq schyotchigining stekida saqlanadi.
O’rta guruh PIC M K uchun qism programmadan qaytishning 3 ta har xil 
usullari mavjud, ular RETLW k, RETURN va RETFIE buyruqlari bilan aniqlanadi. 
Bu usullarning har birida adresning qiymati stekening yuqorisidan olib tashlanadi va 
buyruqlar schyotchigiga yuklanadi. Bu adreslar qism programmadan qaytish yoki 
uzilishlar uchun ishiatiladi.
R E T U R N
buyrug’ ining odatdagi ishlatilish qism programmalar chaqirish 
buyrug’ idan keyingi buyruqlar adresining tiklanishiga olib keladi. Bunda biror bir 
registr tarkibi alohida bitlarning qiymati kabi o’zgarmaydi.
R E T F I E
buyrug’ i uzilishlarni qaytarish uchun ishiatiladi. U RETURN 
buyrug’ iga analog ravishda amalga oshiriladi, faqat uning bajarilishida uzilishlarni 
boshqarishni INTCON registrida 1 GIE biti o’rnatiladi. Bu narsa berilgan buyruq 
bajarilganda darrov o’zining navbatini kutayotgan uzilishlarni qayta ishlashga 
o’tishga ruxsat beradi. Aks holda qayta ishlash tugash oldidan boshqa uzilishlar bor- 
yo’ qligini tekshirish talab qilinardi va agar ular bo’ lsa, ulami ham qayta ishlashga 
o’tilardi.
M K funktsiyalanishini to’g’ ridan-to’ g’ ri boshqarishga xizmat qiladigan 2 ta 
buyruq mavjud. Ulardan birinchisi - CLRWDT navbatchi taymerni tashlash uchun 
ishiatiladi. Ikkinchisi - SLEEP kutish rejimida biror bir tashqi hodisa ro’y 
bermasdan oldin MKning ayni paytdagi holatini saqlashini ta’minlaydi, bu narsa 
PIC M K ning programmani bajarishni davom ettirishga ruxsat beradi.
C L R W D T
buyrug’ i WDT navbatchi taymer tarkibini 0 ga tushiradi va