Mikroprotsessorlar va mikroehm asoslari

S iste m a li a d r e s la r r eg istr i:
U s h b u reg is tr lar s h u n i n g d e k xotirani b o sh q a rish regis trlari d e b h a m ataladi. 
U la r m ik r o p r o t s e s s o r n in g r n u l ’ti am alli h o latid a m a ’lu m o tla r n i v a dasturlarni 
h im o y a la s h u c h u n q o ’llanila di. H i m o y a l a n g a n r e jim d a m ik r o p r o t s e s s o r adresli 
m u h iti 2 g a b o ’linadi:
G lo b a l - b a r c h a v a z i f a l a r u c h u n u m u m iy ,
27

---

L o k al - h a r b ir v a z i f a u c h u n alo h id a .
M i k r o p r o t s e s s o r t a r k i b i d a q u y i d a g i s iste m a li re g is tr lar m av ju d :
>
G D T R ( g lo b al d e s c r i p t o r t a b l e r e g is te r ) 48 b it o ’l c h a m g a e g a, s h u n d a n 32 bit 
g l o b a l d e s k r i p to r j a d v a l i v a 16 bit G D T j a d v a l i c h eg a ras i;
>
L D T R (loca l d e s c ri p t o r t a b le re g is te r) 16 bit o ’l c h a m g a e g a v a L D T
d e s k r i p to r j a d v a l i s p e k to r in i o ’z t a r k i b i d a sa qlay di;
у
1DTR (in te r r u p t d e s c r i p t o r t a b l e regis te r);
> T R ( ta s k r e g is te r) 16 bitli v a z i f a registri.
S o z lo v c h i r eg istr la r i:
B u ap p ara tli s o z la s h u c h u n m o ’lja lla n g an r e g is trlar g u r u h i d ir . A p p a r a tli 
s o z las h v o sitas i birin chi m a r t a 1486 m ik r o p r o t s e s s o r la r id a p a y d o b o ’ldi. A p p a r a tli 
q is m t o m o n i d a n m ik r o p r o t s e s s o r 8 ta s o z lo v c h i reg is tr id an iborat. L e k i n real h o l d a
u l a r n i n g f a q a t g in a 6 tasi ish iatiladi.
DRO, D R 1 , D R 2 , D R 3 regis trlari 3 2 bit r a z r y a d g a e g a v a 4 t a u z u li s h nuqtas i 
a d r e s in i k o ’rs a t is h g a x i z m a t qi la di. D a s t u r t o m o n i d a n y a r a la d ig a n h a r q a n d a y a d res 
D R 0 . . . D R 3 registrlari ta r k ib id a g i a d r e s l a r b ila n ta q q o s la n a d i v a m o s t u s h i s h h o lid a
I r a q a m in i s o z l o v c h i ip era ts iy a qilin a d i.
D R 6 - s o z las h holati registri d e b ataladi. U s h b u re g is tr b itl arin i k o ’rib 
ch iqaylik:
BO - a g a r u sh b u bitda 1 o ’rn a tilg an b o 'l s a , o x irgi u z u lish DRO r e g is tr id an
k o n tro l n u q ta n a tija s id a r o ’y b e rad i.
V 1 - V 0 a n alogi faqat DR1 registri k o n tro l n u q tas i uch u n , V 2 - V 0 a n a l o g i faq at 
D R 2 regis tri k o n tro l nuqtas i u c h u n , V 3 - V 0 a n alogi faq at D R 3 re g is tr i k o n tro l 
n u q tas i u c h u n , B D - so z lo v ch i re g is trlarini h i m o y a l a s h m a q s a d i d a ish d a tilad i.
B S - e f la g es reg is tr id a t f = l b o ’lsa, birni q a b u l qiladi.
B T - q o p q o n bit I S S T '- l b o ' l g a n d a birni qabul qiladi.
U s h b u re g is tr lar d a q o lg an b itla r n o lla r bilan t o ’ldiriladi.
D R 7 - s o z lo v c h in i b o s h q a r i s h registri deyil adi.