Mikroprotsessorlar va mikroehm asoslari

4 .1.2. M i k r o E H M o p e r a t s io n s iste m a la ri.
U m u m i y m a ’lum ot. 
Operatsio n sistem a apparat va foidalanuvchi oralig’ida 
xuddi interfeys kabi vazifani bajaradi. O S foydalanuvchini sistema bilan gaplashishi 
(ishlashi), programmani sozlashi va kuzatib turish uchun vositalar y ig ’indisi bilan 
ta ’minlanadi. Shu vaqtning o ’zid a samarali ishlashni ta’minlash uchun hisoblash 
kompleksiining (resurslarining) xotira va qurilmalarini taqsimlashni boshqarib turadi.

---

4.2. S i s t e m a l i d a s t u r l a r b o ’y i c h a tu s h u n c h a .
4 . 2 .1 . D a s tu r li t a ’m i n o t t a rk ib i.
S H K ning dasturli t a ’minoti tarkibi uning m uhim funksional tavsifi hisoblanadi.
Dastu r ta ’minoti (DT) - bu doim iy q o ’llaniladigan dasturlar t o ’plami b o ’iib, ular 
foydalanuvchin ing masalalarini yechish uchun zarur va hisoblash texnikasini eng 
samarali ishlatish, foydal anuvchilarg a ishlashda en g k o ’p qulaylik yaratishni hamda 
masalalarni va m a ’lumotlami qayta ishlashni dasturlashda eng kam mehnat sarfini 
t a ’minlaydi [7].
D T ni tizimli (bazaviy) va am aliy ga b o ’lish qabul qilingan.
Tizimli DT axborotni qay ta ishlovchi dasturlarni yaratish samaradorligini 
oshirish va ularni EHM da q o ’ilash uchun ham da EH M dan foydalanuvchilarga EHM 
resurslari bilan ishlash bo ’yicha m a ’lum xizmatlarni ta k lif etish uchun m o ’ljallangan.
D T ti z i m i
O p e r a t s i o n
t i z i m
M S D O S
O S
2
UNIX
W IN D O W S 45 .0 7
-
W IN D O W S 2(KK)/07
S e r v i s l i
l i z i m l a r
h n e r f e v s l i
l i z i m l a r
O S q o b i q l a r i
I ' l i l i t l a r
I n s t r u m e n t a l
d a s t u r l i v o s i t a l a r
Y u k i a g i c i i l a r
M a m
i n u x a r n r a n
S o z l a s h
v o s i t a l a r i
T u z a t u v c h i i a r
D i a g n o s t i k a l i
T e x n i k x i z m a t
k c v r s a t i s h
t i z i m l a r i
T e s t l i
4.2- rasm. Tizim li dasturli ta m inot tarkibi.
Amaliy dasturli ta'm in ot (A D T) foydalanuvchin ing aniq bir muam moli 
masalasini yoki shunday masalalar sinfini yechis h uchun m o ’ljallangan (A D T ni 
k o ’pincha dasturli ilova deb ataladi).
Tizimli dasturli t a ’minot tarkibi 4.2 -rasm da ko'rsatilgan.
Tizimli dasturli t a 'm in o t o ’z ichiga quyidagilarni oladi:
Operatsio n tizim (ОТ) 
T D T ning har doimgi. doimiy qismi b o ’iib, u SHK 
ning turli rejimlarda samarali ishlashini t a ’minlaydi, dasturning bajarilishini va 
foydalanuvchi va EHM tashqi qurilmalarining o ’zaro ishini tashkil etadi.
Servisli dasturlar, ular foydaianuvchiga va uning dasturlariga q o ’shimch a 
xizmatlar to ’plamini ta k lif etib, О Т ning imkoniyatlarini kengaytiradi.
Instrumentalli (vositali) dasturli vositalar, ular DT ni samarali ishlab chiqish va 
sozlash uchun m o ’ljallangan.
116

---

Tex nik xizmat k o ’rsatish tizimi, bu diagnostika, jihozlarni tiklash va SHK da 
nuqsonlarni topishni yengillashtiradi, shu bilan birga uning yanada yuqoriroq 
ishonchliligini va axborotlarni o ’zgartirish jarayonla rin in g bajarilish aniqligini 
t a ’minlaydi.