(1) 15-24 yaş grubundaki nüfus Not: Rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir.
(*) 2008 Kasım dönemi sonuçları yeni nüfus projeksiyonlarına göre revize edilmiştir.
İşteki Durum ve Ekonomik Faaliyete Göre İstihdam Edilenler
2009 ADNSK Toplam Nüfus Rakamları Kullanılmıştır)
Toplam
(bin kişi 15+)
2006 Yıllık
2007 Yıllık
2008 Yıllık
2008 Kasım
2009 Kasım
Sayı
%
Sayı
%
Sayı
%
Sayı
%
Sayı
%
Toplam
20.954
100
20.443
100
21.228
100
20.999
100,0
21.741
100,0
Ücretli
10.338
49,3
12.250
59,9
12.969
61,1
12.895
61,4
13.259
61,0
İşveren
1.127
5,4
1.178
5,8
1.186
5,6
1.275
6,1
1.205
5,5
Kendi hesabına
4.923
23,5
4.502
22
4.350
20,5
4.313
20,5
4.425
20,4
Ücretsiz aile işçisi
3.065
14,6
2.513
12,3
2.723
12,8
2.517
12,0
2.853
13,1
Ekonomik faaliyetler
20.954
100
20.443
100
21.228
100
20.999
100,0
21.741
100,0
Tarım
5.713
27,3
4.908
24
5.059
23,8
4.929
23,5
5.342
24,6
Sanayi
4.135
19,7
4.289
21
4.399
20,7
4.351
20,7
4.302
19,8
İnşaat
1.189
5,7
1.130
5,5
1.234
5,8
1.237
5,9
1.345
6,2
Hizmetler
9.918
47,3
10.115
49,5
10.538
49,6
10.483
49,9
10.752
49,5
Ekonomik krizin etkilerini 2008 Eylül ayından sonra ciddi bir şekilde hissetmeye başlayan Türkiye’de, işsiz sayısındaki hızlı artış devam etmektedir. Her geçen gün işsiz sayısına çığ gibi yenileri eklenmektedir.
Krizle birlikte baş gösteren daralma istihdam üzerindeki negatif baskısını artırırken, işten çıkarmaların etkisiyle 2008 Kasım döneminde işsiz sayısı 3 milyon 037 bin kişiye ulaşmıştı. Açıklanan Kasım 2009 rakamlarına göre bu rakam 3 milyon 270 bin kişiye ulaşmıştır. Bu rakam durumun vahametini net olarak ortaya koymaktadır. Ayrıca bu rakamların gerçek işsizliği tam olarak yansıtmadığı da unutulmamalıdır.
Şubat 2009 döneminde % 16,1’le İşsizlik tavan yaptı;
İşsizliğin tavan yaptığı ve işsizlik oranının, 2004’ün birinci çeyreğinden bu yana en yüksek düzeye ulaştığı Şubat 2009 döneminde % 16,1 olan resmi işsizlik oranı Türkiye’yi dünya işsizler liginde ilk 2 arasına soktu. Mart 2009 döneminde de % 15,8’le dünya işsizler liginde yerini korudu. Mayıs 2009’da % 13,6 olan işsizlik oranıyla üç sıra gerileyerek dünya beşincisi oldu. Kasım 2009’da % 13,1’lik işsizlik oranıyla yerini korudu.
Bir ayda 499 bin kişi işsiz kaldı…
Mevcut işsizlerin % 15,3’ünü (499 bin kişi) bu dönemde işten ayrılanlar oluşturmaktadır.
Kasım 2009 verilerine göre ; İşsizlerin % 28’ini çalıştığı iş geçici olup işi sona erenler, % 20,9’unu işten çıkarılanlar, % 16,3’ünü kendi isteğiyle işten ayrılanlar, % 8,2’sini işyerini kapatan / iflas edenler, % 7,1’ini ev işleriyle meşgul olanlar, % 9,9’unu öğrenimine devam eden veya yeni mezun olanlar, % 9,6’sını ise diğer nedenler oluşturmaktadır.
Genç nüfusta işsizlik oranı ise 0,4 puanlık artışla % 24,4’e yükseldi.
Her 4 gençten biri işsiz. Vasıfsız işçiler biryana, üniversite mezunu çok iyi yetişmiş gençler dahi iş bulmaktan umudunu kesmiş durumdadır. Bunlar asgari ücretle çalışmaya bile razı olarak iş aramaktadırlar.
Resmi verilere göre Türkiye işsizlikte Dünya 5.cisi
Ekim 2008’de açıklanan % 10,9’luk oranla Türkiye, dünyada işsizlik oranı en yüksek 6’ncı ülke konumundaydı, Şubat 2009 % 16,1’e ulaşan işsizlik oranıyla Türkiye dünya liginde iki basamak yukarıya çıkarak dünya ikincisi oldu... İşsizlik % 16,1'le yeni bir rekor kırdı. Mayıs 2009’da % 13,6 olan işsizlik oranıyla üç sıra gerileyerek dünya beşincisi oldu. Kasım 2009’da % 13,1’lik işsizlik oranıyla yerini korudu. Bu rakam önde gelen 58 ülke arasında en yüksek beşinci işsizlik oranını ifade ediyor.
Önümüzdeki aylar için beklentiler daha da kötüleşti
Mevcut rakamlar 2009 Kasım ayına ait, ancak 2008 Kasım ayından bu yana olan gelişmeler değerlendirildiğinde 2010 Ocak ayını da kapsayacak olan 2009 Aralık ayı verilerinde de bu artış olduğu görünüyor. Aralık ayının ve önümüzdeki ayların rakamlarının daha da kötü çıkacağı beklenmektedir.
İşsizlikte OECD ikinciliğine demir attık
Türkiye’nin de üyesi olduğu Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) bölgesinde, Aralık 2009’da işsizlik oranı yüzde 8,8 oldu.
OECD, geçen yıl Kasım ayında yüzde 8,8 olan işsizlik oranının Aralık ayında değişmediğini açıkladı. Aralık 2009’da yüzde 8,8 olan işsizlik oranı, Aralık 2008’e göre ise yüzde 1,8 arttı. Açıklamaya göre, OECD bölgesinde 2008 yılında yüzde 6,1 olan işsizlik oranı ise 2009 yılında yüzde 8,3’e yükseldi.
OECD verilerine göre, Avro Bölgesi’nde, Kasım 2009’da yüzde 9,9 olan işsizlik oranı Aralık 2009’da yüzde 10’a, 2008 yılında yüzde 7,6 olan bu oran, 2009’da ise yüzde 9,4’e yükseldi.
OECD İşsizlik oranları
Ülke
2009 (%)
Dönem
Ülke
2009 (%)
Dönem
İspanya
19.5
Aralık
Fransa
10
Aralık
Türkiye
13,1
Kasım
Rusya
8,1
Aralık
İrlanda
12,5
Aralık
İngiltere
7.8
Aralık
Slovakya
12,6
Aralık
Japonya
5.1
Aralık
ABD
9,7
Aralık
Almanya
7,5
Aralık
Yunanistan
10,6
Kasım
Hollanda
4,0
Aralık
Macaristan
10.5
Aralık
İtalya
8,5
Aralık
Son açıklanan işsizlik verilerine göre OECD’de ortalama işsizlik % 8,8 oldu. Küresel krizin olumsuz etkilerinden tüm ülkeler payını alırken, ülkelerin düşürmek için mücadele ettiği işsizlik oranı da, OECD’de tüm ülkelerde arttı. Meksika, Polonya ve Türkiye dışındaki OECD üyeleri Dünya Bankası tarafından “yüksek gelirli ülkeler” olarak kabul ediliyor.
OECD raporunda; örgütün kurucu üyelerinden Türkiye’nin geçen seneki işsizlik oranının % 9,8 olduğu hatırlatıldı; bu sene açıklanan son oran ise % 13,1’dir. OECD’nin yayımladığı rapora göre Euro bölgesindeki işsizlik oranı % 9,4 oldu. ABD’nin Aralık 2009’da yüzde 10 olan işsizlik oranı Ocak 2010’da yüzde 9,7’ye, Kanada’nın Aralık 2009’da yüzde 8,4 olan işsizlik oranı ise Ocak 2010’da yüzde 8,3’e geriledi. ABD’nin 2008 yılında yüzde 5,8 olan işsizlik oranı geçen yıl yüzde 9,3’e, Kanada’nın önceki yıl yüzde 6,1 olan işsizlik oranı ise 2009’da yüzde 8,3’e çıktı.
OECD verilerine göre, Türkiye’de ekonomik büyüme hızı 2010 yılında, OECD ve AB geneline kıyasla daha fazla olacak; ancak işsizlik artmaya devam edecektir. 2010 yılında Türkiye, OECD Ülkeleri içinde işsizlik oranının yüksekliği açısından İspanya’dan sonra ikinci sırada gelecektir.
OECD’nin Türkiye’de büyümeyi 2009’da %-5,9; 2010’da %2,6 olarak tahmin ettiği dikkate alındığında, 2010’da pozitif büyümeye rağmen işsizlik oranında artış öngörülmesi dikkat çekicidir.
TİSK: İşsizlikte dünya beşincisiyiz
Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu'ndan (TİSK) yapılan açıklamada, Türkiye'nin Mayıs 2009'da % 13,6, Ekim 2009’da % 13 ile işsizlik oranının yüksekliği açısından OECD Ülkeleri arasında ikinci sıradadır. Dünya piyasalarında sözü geçen 42 ülke içinde ise Güney Afrika (%24,5), Letonya (%22,8), İspanya (%19,5), Estonya’dan (%15,2) sonra en yüksek işsizlik oranına sahip beşinci sırada bulunduğu belirtilerek, "hızla önlem alınmadığı takdirde Türkiye'nin, işsizlikte bir numara olmaya aday olduğu" öne sürüldü.
TİSK: Türkiye istihdamı artırmaya en elverişsiz ülkeler arasında
Dünya Bankası tarafından yayınlanan Doing Business 2010 Raporu ülkemizde iş ve yatırım ortamının istihdam yaratma açısından daha elverişsiz hale geldiğini göstermektedir. Türkiye iş yapma kolaylığı açısından bir önceki yıl 183 ülke arasında 63. sırada yer alırken, 10 sıra birden düşerek 73. sıraya gerilemiştir. Ülkemiz, koşulların işçi çalıştırmaya uygunluğu açısından ise 145. sırada yer almaktadır.
TİSK: İşsizlik artacaktır; işsizlik oranının gelecek yıllarda %15–16 patikasına oturması önlenmelidir.
İstihdam alanında olumlu gelişmeler elde etmek için reel sektörün üretimini ve ihracatını canlandırmak zorunludur.
2008 ve 2009 yılları, ekonomi açısından kayıp yıllardır. 2010 yılına ilişkin yapılan tahminler ise büyüme alanında zayıf bir toparlanma yaşanacağına, buna karşılık işsizliğin artacağına işaret etmektedir.
OECD, Türkiye ekonomisinin 2009 yılında kaydedeceği %6,5 oranındaki küçülmeyi 2010 yılında %3,7 oranındaki büyümeye çevireceğini, ancak aynı dönemde işsizliğin %14,6’dan %15,2’ye tırmanacağını öngörmektedir.
Orta Vadeli Program’da gerçekçi bir durum tespiti yapılmasına ve kalkınmanın özel sektör eliyle başarılması yönünde hedef konulmasına rağmen, bu hedefe nasıl ulaşılacağı belirli değildir.
Program döneminde ülkemizde 1 milyon 250 bin kişiye istihdam yaratılacağı ifade edilmektedir. Ancak 2010- 2012 yılları arasında dünyada işsizlik artarken Türkiye’de işsizlik oranının nasıl düşürüleceği sorusuna açık ve net bir yanıt verilememektedir.
Kriz sürecinde aynı sayıda kişi işini kaybetmiş olup, söz konusu üç yılda 1 Milyon 800 bin ila 2 milyon 100 bin kişi daha işgücüne eklenecek ve iş talebinde bulunacaktır.
Gerçek İşsizlik açıklanan rakamlardan çok daha fazla %21,2…
Gerçek işsizliğin % 24'lere dayandığı hesaplanıyor. Kasım 2009 işsizlik verileri, ekonomide 2008 Ekim ayı sonrası hızlanan daralmanın ortaya çıkardığı işsizlik fotoğrafını tam olarak ifade etmiyor. Resmi olarak TUİK’in “İşgücü olarak verdiği 25.011 milyonun içinde yer almayan, “işgücü” sayılmayan, gerçekte ise önemli bir kısmı işsiz olan ve iş arayanlar arasında sayılması gereken 1 Milyon 951 bin kişilik bir nüfus daha söz konusudur.
Bunlar iş bulmaktan umudunu kestiğinden iş aramadığı için işsiz sayısı arasında yer almamaktadır. Bu nüfusun ‘işgücü’ olarak tanımlanmaması, gerçek işsizliğin boyutlarının görülmesini de engelliyor.
Gerçek işsiz sayısını görmek için, TÜİK’in verdiği 2009 Kasım ayında 3 milyon 270 bin olan resmi işsiz sayısına (işsizlere), “iş bulmaktan umudunu kesmiş (693 bin)”, “iş aramayan ancak iş bulursa çalışacak (1 milyon 951 bin)”, “mevsimlik (79 bin)” başlıklarındaki işsizlerin de işsiz rakamlarına eklenmesi gerekir. Bunların toplamı 2 milyon 030 bini buluyor.
Hane halkı İş gücü Anketi kapsamında üç aylık dönemde 28 saatten az çalışanlar “eksik istihdam” tanımına dahil edilerek istihdamdaki nüfus içinde değerlendiriliyor. Buna göre, söz konusu dönemde bir gün bile çalışmış olan biri iş sahibi olarak kabul edilip çalışanların sayısına ekleniyor. Hâlbuki bu insanlar da iş bulsa çalışacak iş gücüdür.
2009 yılı Kasım ayında Açık işsizler, umudunu yitirmiş ve iş aramayıp işbaşı yapmaya hazır olanların sayısı 1 Milyon 951 bin olmuş, işsiz sayısı 3 Milyon 270 bin ve mevsimlik çalıştığı için halen işsiz durumda bulunan 79 bin kişi eklendiğinde GERÇEK İŞSİZ SAYISI Ekim ayında geçen yılın aynı dönemine göre 825 bin kişi artarak 5 Milyon 300 bin%21,2 olmuştur.
Kayıt Dışı İstihdam Geçen Yıla Göre 0,6 Puan Arttı
Kayıt dışı istihdam 2009 yılı Kasım döneminde geçen yılın Ekim dönemine göre 0,6 puan artarak, % 43,3’den % 43,9’a yükseldi.
2009 Kasım döneminde kayıt dışı çalışanların toplamının 4 milyon 570 bini tarımda, 4 milyon 985 bini ise tarım dışı sektörlerde bulunuyor.
Kayıt dışılık oranı tarımda % 87,8’den % 85,5'e düşerken, tarım dışı sektörlerde % 29,7’den % 30,4’e yükselmiştir.