Mimarlik hizmetleri sartnamesi

Formülde geçen terimlerin açılımı ise şöyle-dir;

Sınıf Ücret Oranı

Yapı alanı, ücret tablosundan bulunan oran-dır.

Yapı Alanı

Mimarlık hizmeti yapılacak yapının brüt ala-nıdır.

Birim Maliyet

Sözkonusu yapının maliyet grubuna göre her yıl Mimarlar Odası’nca açıklanan rakamdır.

Şube Temsilcilik ve Mesleki Denetim Gö-revliliği Katsayısı

Yörelerin sosyal ve ekonomik açıdan gözle-nen çok yönlü farklılıkların yapı sektörün-deki yansımaları gözönüne alınarak tespit edilecek katsayıdır. Bu katsayı her yıl % 40 dan az olmamak üzere Şubelerce belirlenir.

Hizmet Bölüm Oranı

Yapılan Hizmetin oranıdır.

Hazırlık ve Etüt Çalışmaları	: %5
Ön proje çalışmaları	: %15
Kesin proje çalışmaları	: %20
Uygulama proje çalışmaları	: %30
Sistem ve montaj detayları	: %10
İmalat detayları	: %10
Teknik Şartnameler	: %2
Metraj Keşif Maliyet Analizi	: %5
İhale Belgelerinin Hazırlanması	: %1.5
İhalenin yapılması	: %1.5
Mesleki Kontrollük Hizmeti	: %48
YapıldıProjesi-Orijinallerin Teslimi	: %3
Kesin Hesaplar	: %6
Fenni Mesuliyet Hizmeti (TUS)	: %24
Kabul Teslim	: %3
Geri Besleme Çalışmaları

3-2-8: Mimarlık Hizmetleri Zorluk Kri-terleri [ z ]
Aşağıda tanımlanan zorluk kriterleri mimarın işvereni ile yaptığı sözleşmede belirtilmiş ise dikkate alınır.
Mimarlık hizmetleri, gerçekleştirilecek yapı-nın bulunduğu yer, coğrafi koşulların etki-leri, yapının türü ve niteliği, bağlı olduğu yasa ve yönetmelikler, MİMAR'ın çalışma koşulları bakımından farklı koşullarda uygu-lanma durumundadır. Mimarlık hizmetleri-nin yapılmasını zorlaştıran faktörlerin Mİ-MAR'ın hizmetleri karşılığı alacağı ücretle-re yansıtılması kaçınılmazdır. Bu nedenle, mimarlık hizmetleri karşılığında MİMAR’a ödenecek ücretlerin belirlenmesinde "HİZ-MET ZORLUĞU KRİTERLERİ" birer et-ken olarak kabul edilmektedir.
MİMAR'ın İŞVEREN'e yapmayı taahhüt ettiği mimarlık hizmetleri karşılığında İŞVE-REN'in yapacağı ödemeleri belirlerken, hiz-met zorluklarını da dikkate alması tavsiye edilmektedir.
MİMAR'a bu yönde yardımcı olmak ama-cıyla "Hizmet Zorluğu Kriterleri Tablosu" hazırlanmış ve uygulama esasları aşağıda belirlenmiştir :

1. 
   Mimarlık hizmetleri zorluk kriterlerinin belirlenmesi MİMAR'ın sunduğu hiz-metleri doğrudan etkileyen ve gerçek-leşme koşullarını zorlaştıran faktörler üç grup altında, aşağıdaki "HİZMET ZOR-LUĞU KRİTERLERİ TABLOSU"nda belirlenmiştir .
   

2. 
   Zorluk kriterleri tablosunda yer alan kat-sayılar toplam mimarlık hizmet bedeli ile çarpılarak kullanılır.
   

3. 
   MİMAR ile işvereninin kullanılacak zor-luk kriterleri üzerinde tam bir mutabakat sağlamaları ve bu kriterleri sözleşmede belirtmeleri tavsiye olunur.
   

4. 
   Gerçekleştirilecek mimarlık hizmetleri için birden çok zorluk kriteri belirlen-mişse, MİMAR'ın ücreti zorluk kriter-lerinin katsayılarının toplamı kadar artırılmalıdır.
   

5. 
   MİMAR, sözleşme aşamasında belirlen-memiş olsa ve sözleşmeye yazılmamış olsa dahi, yapı üretim sürecinde ortaya çıkan zorluk kriterleri bu zorluğun doğ-duğu andan itibaren, geri kalan hizmet-lerin karşılığı İŞVEREN'i ile tartışmalı-dır.
   

Hizmet Zorluğu Kriterleri Tablosu

A- YAPININ YERİ İLE İLİŞKİLİ KRİTERLER
A-1 : Yasa ve Yönetmelikler açısından
A-1-a: Yönetmelikler ve maddeleri arasında çelişme olması		(1.03)
A-2 : Çevre uyumu açısından
A-2-a: Doğal ya da tarihi sit alanında yer alması		(1.05)
A-2-b: Özel koruma alanlarında yer alması		(1.04)
A-2-c: Tarihi yapı-anıt yakınında yer alması		(1.06)
A-3 : Coğrafi koşullar açısından
A-3-a: Çok eğimli ve arızalı arazi yapısı içinde yer alması		(1.04)
A-3-b: Zayıf ve heterojen zemin yapısı		(1.03)
A-3-c: Çevre kirliliğine neden olan yapı-ların yakınında yer alması		(1.03)
A-3-d: Gürültü kaynaklarının yakınında yer alması		(1.03)
A-4 : Teknik açıdan
A-4-a: Korunacak yapının yıkılma tehli-kesi arzetmesi		(1.04)
A-4-b: Alt yapı eksikliği ve alt yapıya bağlanma zorluklarının bulunması		(1.03)
A-4-c: Parsel içinde korunması gerekli ağaç ya da unsur bulunması		(1.06)
B- YAPININ TÜRÜ, NİTELİĞİ VE PROGRAMI İLE İLİŞKİLİ KRİTERLER
B-1 : Yapının niteliği açısından
B-1-a: Yapıda geniş açıklıklar bulunması		(1.03)
B-1-b: Karmaşık ve zor strüktürde olması		(1.04)
B-2 : Program açısından
B-2-a: Değişik ve alternatifli işlev şeması etütleri gerekliliği		(1.03)
B-2-b: İhtiyaçların yeni olması		(1.04)
B-3 : Teknik açıdan
B-3-a: Yapıda çok sayıda yapım tekniği kullanılması		(1.04)
B-3-b: Denenmemiş, tescil edilmemiş yapı tekniklerinin kullanılması		(1.40)
B-3-c: Yapının zor ve tehlikeli koşullar-da yapılması		(1.05)
B-3-d: Düşük maliyetli yapılar olmasına karşın önemli etüt gerektiren programlara sahip olması		(1.25)
B-3-e: Yapı denetiminin kullanıcıları içinde olan yapılarda yapılması		(1.03)
B-3-f: Mevcut yapılarda yapılan işler, büyük tadilatlar, yenileştirmeler		(1.10)
C- MİMARLIK HİZMETLERİNİN YÜRÜ-TÜLMESİNDEN DOĞAN ZORLUKLAR
C-1 : İhtiyaçların belirlenmesinde ye-tersizlik ya da tereddüt bulunması	(1.04)
C-2 : Çok sayıda kullanıcının ihtiyaç ve taleplerinin belirlenmesi gereği	(1.06)
C-3 : Birlikte çalışma alışkanlığı bulun-mayan mimar ve mühendislerin birlikte çalışma zorunluluğu	(1.03)
C-4 : Yapı denetiminin çok uzun süre-de ya da kesintilerle yapılması zorunluluğu	(1.08)
C-5 : Yapının bir genel müteahhitlik firmasına değil, parçalar halinde ayrı ayrı firmalara, taşaronlara ihale edilmiş olması	(1.05)
C-6 : Projeyi bilinen ve alışılmış norm ve standartların dışındaki norm ve standartlara uygun olarak hazırla-ma zorunluluğu bulunması	(1.25)
C-7 : Projeyi normalin dışında çok kı-sa sürede hazırlama zorunluluğu	(1.10)
C-8 : Projenin Belediye yanısıra T.V.E-.E.K.K., gibi kurumlardan da onaylatılması zorunluluğu	[1.10)
C-9: MİMAR a verilen işin çalışma ko-şulları gayri müsait sağlığa aykırı ve zararlı, tehlikeli, zor atmosfer koşullarında olması	(1.40)

3-2.9 : Bölge Geçim Endeksi Kat Sayısı [d]

Mimarlık hizmetleri karşılığında yapılacak ödemelerin hesaplanmasında, mimarın mes-leki faaliyetini sürdürdüğü bölgeye, kente, il-çeye ya da semte göre değişen “Bölge Geçim Endeksi Katsayısı” dikkate alınacaktır. Böl-ge geçim endeksi katsayıları, M.O. Şube-lerinin önerileri dikkate alınarak MYK tara-fından belirlenir ve ilan edilir.

3-2.10 : Hizmet Maliyet Artış Katsayısı [k]

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nca 81/13181 Sayılı Fiyat Farkı Hesabı Kararnamesinin (4.5) maddesi uyarınca her dönem belirli periyotlarla Resmi Gazete’de, Proje kontrol-luk işlerinde ve uygulama denetimi çalışma-larında uygulanmak üzere yayınlanan katsa-yılardır. Kamu Kurum ve Kuruluşları ile her türlü kurumsallaşmış özel kurumlara verilen hizmetlerde, yapı yaklaşık maliyeti hesap-larında bu katsayılar dikkate alınır. (Tanım-lanan bu kuruluşlar dışında sözleşmede belir-tilmiş ise uygulanır.)

Madde 3-3: Mimara Yapılacak Ödemele-rin Hesaplanmasında Uyulacak Esaslar
3-3-1: Yapının özelliklerinin dikkate alın-ması :
3-3-1-1:İşlevleri bakımından birbirinden farklı olmayan, tek bir ihtiyaç programı için-de yer alan yapı ya da yapı bloklarının YYBM'i bunların toplamı olarak kabul edi-lir. YBMT bunların toplamı olarak hesapla-nır. Mimarlık hizmetlerine ait hizmet bedel-leri bu toplam tutar üzerinden belirlenir.
3-3-1-2: İşlevleri bakımından birbirinden ayrı tasarlanan yapı sınıfları farklı olan, ayrı yapı bloklarından oluşan ve ihtiyaç program-ları ayrı belirlenen yapı gruplarında, mimar-lık hizmetlerine ait hizmet bedelleri her yapı blokunun kendi maliyet ve sınıfı üzerinden hesaplanır.
3-3-1-3 : İşlevleri ve sınıfları bakımından birbirinden ayrı olan çeşitli ihtiyaç program-larının tek yapı kütlesi içinde tasarlanması durumunda mimarlık hizmetleri karşılığı Mİ-MAR'a yapılacak ödemeler her fonksiyon için kendi alanı üzerinden hesaplanır ve %30 oranında arttırılır.
3-3-1-4: Yapının bir bölümüne ait olarak yapılan mimarlık hizmetleri karşılığı Mİ-MAR'a yapılacak ödeme, bu bölümün yak-laşık maliyetinin tüm yapı yaklaşık maliye-tine oranı ile bulunur.
3-3-1-5: Kat yüksekliği 5,5 m’yi geçen ya-pıların alanı hesaplanırken taban alanının 1,5 katı, kat yüksekliği 9 m. yi geçen yapıların alanı hesaplanırken ise, taban alanının 2,25 katı olarak alınır.
3-3-1-6:Yüksekliği 50 m’yi geçen kule vb. Yapıların mimarlık hizmetleri bedeli 5-b ma-liyet grubuna göre hesaplanır.
3-3-1-7: Bina inşaat alanı hesaplanırken ze-mine oturan açık alanların % 25’i toplam inşaat alanına dahil edilir.
3-3-2: Hizmet süresinde koşulların değiş-mesi :
3-3-2-1: Koşulların değişmesi ya da işvere-nin isteği üzerine MİMAR'ın hazırladığı pro-jede değişiklik yapılması durumunda, bu de-ğişiklik için MİMAR tarafından gerçekleş-tirilecek iş aşamalarının karşılığı hizmet be-delleri MİMAR'a ayrıca ödenir.
3-3-2-2: Herhangi bir iş aşamasında, işvere-nin isteği üzerine projenin bir kısmında deği-şiklik yapılırsa, yapılan değişikliğin maliye-tine oranla hesaplanan ücretler, bu değişik-liğin etkilediği tüm iş aşamaları için ödenir.
3-3-2-3: Yapılan değişiklik, yapının büyü-mesine ya da küçülmesine, dolayısıyla yapı maliyetinin artmasına ya da azalmasına ne-den oluyorsa, bu değişiklikten ötürü yeniden yapılan iş aşamalarının ücretleri de dahil ol-mak üzere, geriye kalan iş aşamalarının üc-retleri yeni yapı maliyetine göre hesaplana-rak MİMAR'a ödenir. Proje değişikliği iş aşamalarının herhangi bir aşamasında yapıl-mış ise, MİMAR'ın tamamladığı iş aşamala-rının ücretlerinin tamamı MİMAR'a öden-miş olması aranır.
3-3-2-4: Bir yapının gerçekleştirilmesi için MİMAR’dan çeşitli projeler yapması istenir-se, her proje için gerçekleştirilen iş aşamala-rının ücretleri MİMAR'a ayrı ayrı ödenir.
3-3-3: Birbirini tekrar eden yapılarda uy-gulama : Aynı işverene yapılan projenin bir-den çok tekrarlanarak uygulanması duru-munda, (kat planlarında, cephelerinde ve ça-tısında herhangi bir değişiklik olmaması ko-şuluyla) yineleme katsayısı uygulanır ve mi-marlık hizmetlerinin bedelleri aşağıdaki şe-kilde hesaplanır :
3-3-3-1: A iş aşaması karşılığı ücret ilk uy-gulama için ödenir, takip eden uygulamalar için ödenmez.
3-3-3-2: B iş aşaması karşılığı ücret her uy-gulama için ayrı ayrı olmak üzere MİMAR'a ödenir.
3-3-3-3: B, C ve D grubu uygulama pro-jeleri hizmet bedelleri ;

- İlk uygulama için % 100

- İkinci tekrar için % 50

- Üçüncü tekrar için % 25

- Dördüncü ile 99. tekrar için % 12,5
hesaplanarak ödenir. ( 100’den fazla tekrarın olamayacağı öngörülmüştür.)
3-3-3-4: E grubu (İhale Çalışmaları) iş aşa-malarının karşılığı her uygulama için ayrı ayrı ödenir.
3-3-3-5 : F-1: Mesleki kontrolluk ve F-2: Fenni mesuliyet (TUS) iş aşamaları karşı-lığında mimara ödenecek bedel ;

• 
  İlk uygulama için %100
  
• 
  2. uygulama için % 80
  
• 
  3. uygulama için % 60
  
• 
  4. uygulama için % 40
  

3-3-3-6 :Aynı projenin birden fazla yapıda uygulanması durumunda,yapılar aynı olmak-la birlikte, arazi yapısı, zemin vb. gereği te-mel,bodrum zemin kat planları ile çatıların-da ve donatımlarda meydana gelecek proje değişikliklerinin hizmet bedeli 3-3-4madde-ye göre hesaplanarak MİMAR'a ayrıca öde-nir.
3-3-4 : Tadilat projelerinde hizmet bedeli:

Tadilat projesi hizmet bedeline esas olacak yapı alanı; konutlarda bağımsız bölüm alanı, diğer yapılarda ise tadil gören alandır.

Tadilatlarda hizmet sınıfı ve maliyet grubu yeni fonksiyonuna göre belirlenir.
Kat ilavesi şeklindeki tadilatlarda yapı mali-yetinin hesaplanmasında ilave edilen kat ala-nı esas alınır. Hizmet sınıfı mevcut yapıya göre tespit edilir.
Tadilat F iş aşaması sürecinde işverenin de-ğişen istekleri dışında uygulama sorunları nedeniyle zorunlu olarak yapılıyorsa ayrı be-del hesaplanmaz.
Tadilat tamamlanmış yapı ile ilgili ise B, D ve F iş aşamalarının toplam hizmet bedeli hesaplanır.
Tadilat kapsamında A, C, E gibi diğer iş aşa-maları da yer alıyorsa bunların hizmet bedel-leri ayrıca hesaplanır.
Bağımsız bölüm alanı tadilattan etkilenme-yen birden fazla kattan oluşuyorsa tadilattan etkilenmeyen katlar tadilat alanına katılmaz.
Yapı iskan edildikten sonra, cephe değişik-liği(varolan cepheye giydirme yapılması vb.) tadilatlarında D1 iş aşaması bedeli alınır.
Tadilat projesine esas olan, tadilattan etkile-nen bağımsız bölüm alanları toplamıdır.
3-3-4-1: Yapıda kullanım amacı değişikliği ve yeni fonksiyon çözümü olan tadilatlarda, bu tadilat proje aşamasında yapılıyorsa B ve D iş aşamalarının hesaplanan hizmet bede-linin [% 100]'ü (tamamı) alınır.
3-3-4-2 : Yapıda fonksiyon değişikliği olma-yan plan çözümü, cephe etütü gibi tadilat-larda hesaplanan hizmet bedelini [%50]’ si alınır.
3-3-4-3: Yapıda kullanım şekli ve fonksiyon değişikliği olmayan, duvar yerinin değiştiril-mesi, yeni duvar ilave edilmesi şeklindeki basit tadilatlarda hesaplanan hizmet bedeli-nin [% 25]'i alınır.
3-3-5 : Rölöve-Restitüsyon-Restorasyon Projeleri Bedelleri : Korunması Gerekli Kültür Varlıkları Rölöve-Restitüsyon-Resto-rasyon Hizmetleri Şartnamesi ve En Az Be-del Tarifesi’ne göre hesaplanır.
3-3-6 :İçmekan Düzenleme ve Mobilya Tasarımı Hizmetleri Bedeli : İç Mekan Dü-zenleme ve Mobilya Tasarımı Hizmetleri Şartnamesi ve Ücret Tarifesine göre hesap-lanır.
3-3-7: Çevre Düzenleme Hizmetleri Bedeli Çevre Düzenleme Hizmetleri Şartnamesi ve Ücret Tarifesine göre hesaplanır. Bu tarife yürürlüğe girinceye kadar Yapı Maliyet Gru-bu I.B sınıfından, Mimarlık Hizmetleri Sınıfı ise III. sınıftan alınarak hesaplanır.
3-3-8 : Kentsel Tasarım Hizmetleri Bedeli Kentsel Tasarım Hizmetleri Şartnamesi ve Ücret Tarifesine göre hesaplanır.

3-3-9 : Yevmiye Esasına Göre Yapılacak Ödemeler : Mimara yevmiye esasına göre yapılacak ödemeler aşağıdaki şekilde hesap-lanır.