Ministarstva za evropske integracije

Obuka državnih službenika i namještenika

Aktivnosti na planu obuke u 2009. godini bile su usmjerene na usavršavanju državnih službenika za preuzimanje obaveza u skladu sa procesom pridruživanja Crne Gore Evropskoj uniji, a posebno za aktivnosti pripreme odgovora na pitanja iz Upitnika EK i dalje usklađivanje propisa Crne Gore sa pravnom tekovinom EU, kao i edukaciju o različitim politikama EU. Posebna pažnja je posvećena obuci prevodilaca za korišćenje Portala Upitnik.
Takođe, u specijalno opremljnoj Sali za prevođenje u MEI, organizovane su obuke za službenike svih državnih institucija o korišćenju Portala Upitnik, a realizovane su i posebne obuke za službenike i prevodioce Ministarstva za evropske intgracije.
U izvještajnom periodu Ministarstvo za evropske integracije je u saradnji sa partnerima i donatorima učestvovalo u realizaciji 37 seminara, radionica i studijskih posjeta⁴. Brojne obuke bile su posvećene edukaciji službenika za korišćenje programa finansijske podrške IPA (Instrument za predpristupnu podršku).⁵
Važno je istaći da su partneri u realizaciji navedenih obuka bili: Uprava za kadrove, partnerske nevladine organizacije (Evropski pokret u Crnoj Gori, CEDEM, CRNVO), CDP (Program UNDP za razvoj kapaciteta), Twinning, GTZ (Njemačka organizacija za tehničku saradnju), ReSPA (Regionalna škola za državnu upravu), Evropski institut za javnu upravu (EIPA), MTEC - Matra Training for European Cooperation, TAIEX (Biro za tehničku pomoć i razmjenu informacija), InWent (Capacity Building international, Germany), SIGMA (Zajednička inicijativa OECD i EU za podršku unapređenju javne uprave), TRIM MNE, British Council, fondacije Konrad Adenauer i Friedrich Ebert.

Taiex aktivnosti

U okviru Programa Taiex realizovane su brojne obuke, seminari, radionice, konferencije, ekspertske misije za potrebe organa državne uprave, kojima su obuhvaćene sve važnije politike, koje su u fokusu procesa evrospkih integracija⁶.

3.2. 3 Koordinacija prevođenja – Upitnik
U izvještajnom periodu u ovom Sektoru koordinirano je organizovano prevođenje pitanja iz Upitnika EK, sa engleskog na crnogorski jezik, kao i odgovora na pitanja i odgovarajućih Aneksa, sa crnogorskog na engleski jezik. U cjelokupnom procesu prevođenja učestvovao je 81 prevodilac u prevođenju odgovora i 56 prevodilaca u prevođenju aneksa. Takođe, organizovana je i revizija prevoda odgovora i Aneksa, koja je rađena u koordinaciji sa nadležnim resorima za odgovorajuća Poglavlja Upitnika. Pripremljena je i ažurirana terminološke baza pravnih akata EU – MONTERM.
Sačinjena je posebna baza podataka, odnosno evidencija svih prevoda, uključujući i ugovore o angažovanju prevodilaca, kao i kalkulacije finansijskih obaveza za prevođenje u saradnji sa Službom za opšte i finansije poslove.
Predstavnici prevodilačke jedinice učestvovali su na seminarima i obukama za implementaciju Priručnika za prevođenje pravnih akata EU, a kontinuirano su prevođeni dokumenti za potrebe Ministarstva za evropske integracije, odnosno Vlade Crne Gore - Prilog godišnjem izvještaju o napretku Crne Gore u procesu evrospkih integracija, Izvještaja Evropske komisije o napretku Crne Gore za 2009. godinu, a redovno su prevođeni i izvještaji za Skupštinu Crne Gore o obavezama preuzetim Privremenim sporazumom o trgovini i srodnim pitanjima između Evropske zajednice, sa jedne strane i Republike Crne Gore, sa druge strane.
3.3 SEKTOR ZA PROGRAMIRANJE, MONITORING I EVALUACIJU TEHNIČKE

I FINANSIJSKE PODRŠKE EU
Ministarstvo za evropske integracije, u okviru Instrumenta za pretpristupnu podršku (Instrument for Preaccession Assistance – IPA), sprovodi aktivnosti programiranja, monitoringa i evaluaciju tehničke i finansijske podrške EU, u saradnji sa Delegacijom Evropske komisije u Crnoj Gori. Prva komponenta „Podrška tranziciji i jačanju institucija“ je nastavak nacionalnog CARDS programa, i ima za cilj jačanje institucija, podršku tranziciji i izgradnji demokratskih institucija, izgradnji infrastrukturnih objekata, kao i učešće u Programima Zajednice.
U toku 2009. godine, Ministarstvo za evropske integracije je pratilo implementaciju projekata iz IPA 2007 i IPA 2008 programa, učestvovalo je u programiranju projekata za IPA 2009 i IPA 2010 program. Takođe, u toku ove godine potpisani su i Finansijski sporazumi za nacionalnu komponentu IPA 2008 i IPA 2009 programa, na osnovu kojih su crnogorske institucije postale korisnici sredstava iz tih programa.
Iz programa IPA 2007, sljedeći projekti su počeli sa implementacijom: „Podrška razvoju civilnog društva“, „Borba protiv korupcije i organizovanog kriminala“, „Reforma pravosuđa“, „Jačanje infrastrukture i menadžmenta sektora saobraćaja“, „Identifikacija i registracija životinja“, „Nacionalni kvalifikacioni okvir i osiguranje kvaliteta u obrazovanju“, „Dalji razvoj i jačanje sistema javnih nabavki“ i projekat: „Podrška Poreskoj upravi“. Projekat „Razvoj infrastrukture kvaliteta“ još nije počeo sa implementacijom (Annex 1).
Crnogorske institucije su korisnici sredstava iz programa IPA 2008 na osnovu Finansijskog sporazuma potpisanog 23. januara 2009. godine. Implementacija projekata sprovodi se po planu pripremljenom od strane Delegacije Evropske komisije u Podgorici. Iz programa IPA 2008, sljedeći projekti su počeli sa implementacijom: „Podrška reformi lokalne samouprave“, „Podrška transformaciji Radio televizije Crne Gore u javni servis“, „Trajno rješenje statusa izbjeglica i raseljenih lica u Crnoj Gori“, Jačanje regulatornih i nadzornih kapaciteta finansijskih regulatora“ i „Podrška upravljanju migracijama“. Projekti koji nisu počeli sa implementacijom su: „Reforma tržišta rada i razvoj radne snage“, „Poboljšanje poslovnog ambijenta za mala i ruralna preduzeća“, „Podrška upravljanju u oblasti životne sredine“, „Jačanje infrastrukture za životnu sredinu“, „Podrška uspostavljanju IPA programa za ruralni razvoj i implementacioni sistem“, „Razvoj bezbjednosti hrane“, „Kontrola i iskorjenjivanje bjesnila i klasične kuge u Crnoj Gori“, „Tehnička pomoć Upravi carina“, „Podrška razvoju integrisanog upravljanja granicom“. (Annex 1)
Paket projekata u okviru IPA 2009 nacionalnog programa odobren je na IPA komitetu održanom u Briselu 20. avgusta 2009. godine, dok je Finansijski sporazum o Nacionalnom programu za Crnu Goru u okviru I komponente za 2009. godinu, potpisan 6. novembra 2009. godine. Programiranje IPA 2009 sredstava je po prvi put urađeno samostalno od strane predstavnika crnogorske administracije uz podršku Delegacije Evropske komisije u Podgorici i Programa za razvoj kapaciteta – CDP. Projekti iz IPA 2009 programa počeli su sa implementacijom krajem godine. U decembru 2009.godine su održani sastanci za selekciju Twininga 2009 za projekte: „Jačanje kapaciteta policijske uprave“, „Podrška za implementaciju novog Zakonika o krivičnom postupku“ i „Implementacija strategije za zaštitu ličnih podataka“. Odabrani Twining partneri za realizaciju ovih projekata su Njemačka, Francuska i konzorcijum Austrija-Slovenija. (Annex 1)
U periodu od januara do marta 2009. godine počelo je definisanje projektnih ideja za program IPA 2010. U organizaciji Programa za razvoj kapaciteta – CDP, tokom jula održana su dva seminara posvećena definisanju i izradi opisa projekata (Project Fiche) koji će biti kandidovani za IPA 2010 program podrške EU. Predstavnici nacionalnih institucija dostavili su Ministarstvu za evropske integracije projektne ideje u dijelu programiranja sredstava za pretpristupnu podršku, planiranih programom IPA 2010. Nakon niza sastanaka i konsultacija sa predstavnicima Evropske komisije i resornih ministarstva, definisan je konačan spisak od 16 projektnih ideja koje će biti finansirane kroz IPA 2010 programa u iznosu od oko 29 miliona €.
U okviru Višekorisničkog IPA programa, sprovedene su sledeće aktivnosti: u okviru MB IPA 2007, realizuje se 26 projekata u kojima učestvuju crnogorske institucije (Annex 2); u okviru MB IPA 2008, realizuju se 27 projekata u kojima učestvuju crnogorske institucije (Annex 2); u okviru MB IPA 2009, Evropska komisija je odobrila sredstva podrške zemljama Zapadnog Balkana i Turskoj kroz opise projekata (Annex 2); u okviru MB IPA 2010, Evropska komisija je dostavila prijedloge projekata, koji su u procesu programiranja. U cilju usaglašavanja predloženih projekata sa stvarnim potrebama u oblasti na koje se odnose projekti, crnogorske institucije su u novembru 2009. godine dale komentare na prijedloge projekata. Usvajanje projekata za program MB IPA 2010 se očekuje u drugom kvartalu 2010. godine. (Annex 2)
Programi zajednice predstavljaju jedan od instrumenata pretpristupne podrške Evropske unije, koji državama korisnicama omogućavaju upoznavanje sa određenim politikama i integraciju u iste. Crna Gora je stekla pravo učešća u Programima Zajednice potpisivanjem Protokola 8 Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju (SSP). Za razliku od ostalih programa IPA, Programi Zajednice prethodno iziskuju da država uplati finansijski doprinos za učešće u programu (tzv.“entry ticket“), koji se ne vraća u slučaju da država nije u stanju da kasnije iskoristi uplaćena sredstva. Iznos doprinosa nije jednak za sve države i mora biti uplaćen u cjelini. Država može refundirati “entry ticket“ sredstvima iz IPA programa, što se definiše fnansijskim sporazumom nacionalnog programa IPA. Crna Gora učestvuje u sledećim programima: „Program za kompetitivnost i inovativnost (Competitiveness & Innovation Programme – CIP)“, „Sedmi okvirni program za istraživanje (Seventh Framework Programme for Research - FP7“ i „Kultura (Culture)“.
3.4 SEKTOR ZA PREKOGRANIČNU SARADNJU

3.4.1 Bilateralni programi
Ministarstvo za evropske integracije, kao Operativna struktura u Crnoj Gori, u saradnji sa Operativnim strukturama iz susjednih zemalja aktivno je radilo na izradi Aplikacionih paketa za predstojeće prve Pozive za projekte za četiri bilateralna, susjedska programa saradnje. Taj složen i zahtjevan proces uspješno je okončan u drugoj polovini 2009. godine objavljivanjem Prvih javnih poziva za dostavljanje projektnih prijedloga za četiri bilateralna programa⁷.
U izvještajnom periodu rađeno je na izradi komunikacionih planova, usaglašavanju logo-a i programskih web sajtova za sva četiri bilateralna programa. Odabran je logo za svaki od programa, dok su u funkciji dva web sajta – za program Crna Gora – Hrvatska i program Crna Gora – Srbija. U funkciji je i Forum Ministarstva za evropske integracije (www.cbc-mne.org/forum), na kojem se nalaze sve informacije o susjedskim i transnacionalnim programima u kojima Crna Gora učestvuje u okviru IPA II komponente.
Od avgusta 2009. godine, u funkciji je web strana programa Bosna i Hercegovina – Crna Gora, www.cbc.bih-mne.org, na kojoj će potencijalni aplikanti moći da se upoznaju sa informacijama i aktivnostima u okviru ovog programa. Osim na web stranama za programe sa Srbijom i sa Hrvatskom, sve informacije o programima mogu se naći i na Forumu za programe u kojima Crna Gora učestvuje u okviru IPA II komponente.
U organizaciji Ministarstva za evropske integracije i Programa za razvoj kapaciteta (CDP) organizovana su dva treninga za predstavnike MEI, Ministarstva finansija (CFCU) i Zajedničkih tehničkih sekretarijata i Antena iz Crne Gore i regiona. Treninzi su bili posvećeni pripremi aktivnosti nakon objave Poziva za projekte, organizovanju informativnih seminara i evaluaciji projektnih prijedloga. U organizaciji CBIB II održane su obuke za pisanje projektnih prijedloga, namijenjene svim zainteresovanim potencijalnim aplikantima, koji će aplicirati u okviru predstojećih Poziva za projekte.
Nakon objave Poziva za projekte, za svaki od četiri prekogranična programa upriličene su svečanosti otvaranja: u Podgorici 7. jula 2009. godine (za program Albanija – Crna Gora), Vrnjačkoj Banji 8. jula 2009. godine (za program Srbija – Crna Gora), Nikšiću 15. jula 2009. godine (za program Bosna i Hercegovina – Crna Gora) i Budvi 24. avgusta 2009. godine (za program Hrvatska – Crna Gora). Za program Albanija – Crna Gora, u Podgorici je nakon svečanosti otvaranja održan i Forum za traženje partnera, kojem je prisustvovalo oko 180 potencijalnih aplikanata iz Crne Gore i Albanije, predstavnika opština, nevladinih organizacija, privrednih komora, javnih institucija, direkcija i agencija za razvoj malih i srednjih preduzeća, turističkih organizacija, udruženja ljubitelja prirode, institucija kulture, obrazovnih institucija, itd.
Nakon objave poziva, za svaki od četiri prekogranična programa održani su informativni seminari sa obije strane granice: za programe sa Srbijom, Albanijom i Bosnom i Hercegovinom u julu 2009. godine, a za program sa Hrvatskom u septembru 2009. godine. Na ovim seminarima potencijalnim aplikantima su predstavljeni: prioriteti i mjere u okviru programa prekogranične saradnje, dokumenta iz Aplikacionog paketa (Uputstvo za aplikante, aplikaciona forma, matrica logičkog okvira, budžet) i način na koji oni moraju biti popunjeni i dostavljeni, kao i sva ostala pravila Poziva za dostavljanje prijedloga projekata.
Za bilateralne prekogranične programe urađeni su i poslati na odobrenje Godišnji izvještaji o implementaciji programa, koji se odnose na period 2007/2008. godine i obuhvataju proces programiranja, sprovedene aktivnosti, kao i realizovane obuke, seminare i treninge za osoblje i potencijalne aplikante u okviru programa. Takođe, urađene su revizije prekograničnih programa i poslati na odobravanje IPA komitetu u Briselu.
Održani su, drugi po redu, sastanci Zajedničkih odbora za praćenje (najvišeg organa odlučivanja) u Beogradu (Srbija-Crna Gora), Skadru (Albanija- Crna Gora), Kotoru (Hrvatska- Crna Gora) i Nikšiću ( BiH-Crna Gora), na kojima je dogovoreno da se osnuje zajednički odbor za evaluaciju, izbjegne ocjenjivanje rezimea projekta i kompletene aplikacije ocjenjuju nezavisni eksperti, iz zemalja učesnica datih prekograničnih programa.
U organizaciji CBIB II i Ministarstva za evropske integracije, održan je trening o procesu evaluacije projektnih prijedloga nakon zatvaranja Poziva za projekte. Treningu su prisustvovali predstavnici Ministarstva za evropske integracije, Ministarstva finansija (CFCU), Zajedničkih tehničkih sekretarijata i Antena iz Crne Gore i regiona, evaluatori prijedloga projekata i članovi Zajedničkih odbora za praćenje.
U izvještajnom periodu održani su koordinacioni sastanci sa predstavnicima Ministarstva finansija (CFCU), kao i sa crnogorskim predstavnicima u Zajedničkim odborima za praćenje za prekogranične programe. Sastanci su organizovani s ciljem upoznavanja prisutnih sa realizovanim i predstojećim aktivnostima u okviru bilateralnih programa, kao i predstavljanjem njihovih budućih obaveza i odgovornosti.
Takođe, održano je niz sastanaka sa DIS revizorima i predstavnicima CFCU oko uspostavljanja DIS-a za II komponentu gdje je načelno dogovoreno da će MEI biti OS za programiranje a CFCU za implementaciju. Urađeni su nacrti dokumenata za JZS Manula, MoP za II komponentu i Operativni sporazum između CBC koordinatora i PAO-a (Šef Sektora za finansiranje i ugovaranje u MF).
U toku decembra urađena je prva faza evaluacije za prekogranične programe: Srbija- Crna Gora u ZTS u Prijepolju, BiH- Crna Gora u ZTS u Sarajevu i Hrvatska –Crna Gora u ZTS u Kotoru.
U okviru CARDS projekta, pružena je podrška u radu MEI i crnogorskih predstavnika u Zajedničkim tehničkim sekretarijatima i Antenama, kao i u organizaciji aktivnosti važnih u okviru prvih Poziva za projekte – objavljivanju Poziva, izboru evaluatora, organizovanju informativnih sastanaka, seminara i obuka. Urađen je CARDS Peti kvartalni izvještaj i poslat na odobrenje Delegaciji EK u Podgorici, zajedno sa zahtjevom za produženje trajanja projekta zaključno sa 31. martom 2010.godine.
Sredstva iz tehničke podrške su uvrštena u budžet Ministarstva za evropske integracije za 2010. godinu i urađeni su nacrti projektnih prijedloga za sredstva iz tehničke podrške, IPA 2007 i IPA 2008, za svih sedam programa.
3.4.2 Jadranski susjedski program

Održan je info seminar u Podgorici za potencijalne aplikante ovog programa, na kojem su date informacije o pravilima Prvog poziva na projekte. Prvi poziv za projekte za Jadranski susjedski program je objavljen 31. jula 2009. godine, a bio je otvoren do 29. oktobra 2009. godine. U navedenom periodu potencijalni aplikanti su mogli dostavljati projektne prijedloge iz oblasti ekonomske, institucionalne i društvene saradnje, upravljanja prirodnim i kulturnim resursima, prevencije rizika, mreža i dostupnosti.

3.4.3 Program Jugoistočna Evropa

U Budimpešti je u septembru 2009. godine održan sastanak nacionalnih koordinatora iz svih zemalja učesnica Programa Jugoistočna Evropa. Na sastanku su sumirani rezultati i stečena iskustva iz prvog Poziva za projekte i napravljen plan za potpisivanje ugovora za projekte koji su odobreni za finansiranje u okviru ovog Poziva. Na Prvom pozivu odobreno je 5 projekta sa partnerima iz Crne Gore. (Anex 3)

S obzirom da je ostalo neiskorišćeno 50.946.60 € iz Prvog poziva, objavljen je Drugi poziv na projekte, 26. novembra 2009. godine, za sredstva iz IPA 2008 i IPA 2009 programa alokacije za transnacionalni program Jugoistočna Evropa u iznosu od 1.311.787,00 €. Nakon objavljivanja poziva, održan je info seminar u Podgorici za potencijane korisnike na kojem su date informacije o pravilima i načinu apliciranja.
3.4.4 Mediteranski program

Na Prvom pozivu za projekte, koji je objavljen 3. marta 2008. godine i zatvoren 2. maja 2009. godine, za finansiranje su odobrena tri projekta sa partnerima iz Crne Gore. (Anex 4)

U proteklom periodu su zajedničke programske strukture, u saradnji sa nacionalnim koordinatorima Programa, radile na pripremi strateškog Poziva za projekte, koji je planiran za prvu polovinu 2010. godine. Identifikovani su ključni akteri i zainteresovane strane koje će moći da se prijave u okviru ovog Poziva za projekte. Prioriteti na koje će se ovi strateški projekti odnositi su: promocija obnovljivih energija i unaprjeđenje energetske efikasnosti i prevencija pomorskih rizika i unaprjeđenje pomorske sigurnosti.
Završena je prva faza evaluacije projekata iz drugog Poziva za projekte, u okviru kojeg se za IPA fondove prijavilo deset partnera iz Crne Gore i uskoro će biti poznata lista projekta koji će ići u drugu fazu evaluacije.
U novembru 2009. godine u Napulju je održana Godišnja konferencija MED programa kao i, četvrti po redu sastanak Zajedničkog odbora za praćenje, na kojem je donijeta odluka da se za preostalih 15.000.000 € objave dva strateška Poziva u 2010. godini.
U organizaciji Ministarstva za evropske integracije i Španske agencije za međunarodnu saradnju, krajem novmbra 2009. godine je održana dvodnevna Konferencija o programima saradnje sa zemljama članicama (Jadranski, SEE TP i MED), na kojoj su predavači iz Španije, Slovenije, Hrvatske, Italije i Srbije predstavili dosadašnja praktična iskustva učešća u prethodnim programima (INTERREG IIA, MEDOCC, ARCHIMED I CADSES), uz davanje smjernica kako aplicirati za buduće projekte. Na seminaru je bilo 70 predstavnika ministarstava, opština, turističkih organizacija, nevladinog sektora itd.
3.5 Aktivnosti Kabineta MEI - STO, Nacionalna komisija za borbu protiv korupcije i

organizovanog kriminala, Zaključci Vlade Crne Gore
U izvještajnom periodu, ministar za evropske integracije Prof. dr Gordana Đurović relizovala je i dio aktivnosti u svojstvu Glavnog pregovarača za pristupanje Crne Gore u Svjetsku trgovinsku organizaciju (STO), kao i Predsjedavanje Nacionalnom komisijom za sprovođenje Inoviranog Akcionog plana za implementaciju Programa borbe protiv korupcije i organizovanog kriminala. U tom pravcu realizovano je sljedeće:

• 
  Druga runda pregovora sa Ukrajinom u Kijevu, u julu 2009. godine (Platfoma za pregovore i Izvještaj o rezultatima dostavljen Vladi);
  
• 
  Treća runda pregovora sa Ukrajinom u Beču, u septembru 2009. godine (Platfoma za pregovore i Izvještaj o rezultatima dostavljen Vladi);
  
• 
  Četvrta runda pregovora sa Ukrajinom i učešće na Sedmoj ministartskoj konferenciji zemalja članica STO, u Ženevi, u novembru 2009. godine (Platfoma za pregovore i Izvještaj o rezultatima dostavljen Vladi);
  
• 
  V izvještaj o realizaciji mjera iz Inoviranog Akcionog plana za sprovođenje Programa borbe protiv korupcije i organizovanog kriminala, u septembru 2009. godine;
  
• 
  Shodno Zaključku Vlade, u sardanji sa nadležnim ministarstvima, u Rimu je, 21.decembra 2009.godine, realizovan Program obilježavanja stupanja na snagu Odluke o viznoj liberalizaciji za zemlje Zapadnog Balkana.
  

3.6 SLUŽBA ZA OPŠTE I FINANSIJSKE POSLOVE
U Službi za opšte i finansije poslove relizovane su aktivnosti na pripremi Pravilnika o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta u Ministarstvu za evropske integracije, i u skladu sa istim izvršeno preraspoređivanje postojećih službenika, odnosno oglašavanje i zapošljavanje nedostajućeg broja službenika.
Pripremljen je predlog Budžeta MEI za 2010. godinu, koji je sastavni dio Budžeta Crne Gore.
Pružana je odgovarajuća pravna podrška za angažovanje prevodilaca i drugih saradnika na realzaciji obaveza u prevođenju pitanja, kao i pripremi i prevođenju odgovora na Upitnik EK.

Anex 1:

ANNEX 2:
Višekorisnička IPA 2007

Projekti koji su u fazi sprovođenja su sljedeći:

• 
  Višekorisnički program saradnje u oblasti statistike;
  
• 
  Regionalni program o pravu nad intelektualnom svojinom i industrijskom pravu;
  
• 
  Procjena regulatorne infrastrukture na polju nuklearne bezbjednosti i zaštite od zračenja;
  
• 
  Procjena potreba i predloženih aktivnosti za osnaživanje sigurnosti i bezbijednosti zatvorenih izvora zračenja;
  
• 
  Pomoć Albaniji, Bosni i Hercegovini, Hrvatskoj, Makedoniji, Kosovu, Crnoj Gori i Srbiji da unaprijede svoje sposobnosti u razradi propisa o prirodnim radioaktivnim materijalima (NORM) i tehnološki obogaćenim prirodnim radioaktivnim materijalima (TNORM);
  
• 
  Upravljanje medicinskim radioaktivnim otpadom;
  
• 
  Procjena potreba i aktivnosti za osnaživanje sposobnosti za suzbijanje nezakonitog prometa nuklearnim i drugim radioaktivnim materijalom;
  
• 
  Procjena potreba i predloženih aktivnosti u cilju kontrole radioaktivnosti u životnoj sredini;
  
• 
  Kontrola transpozicije i sprovođenja EU acquisa u oblasti životne sredine;
  
• 
  Informacioni sistemi za poreze i carine;
  
• 
  Finansijski prijedlog obezbijeđivanja sredstava za energetsku efikasnost;
  
• 
  MB IPA 2007 (TACTA) – regionalni program za Crnu Goru;
  
• 
  Regionalni program za koordinaciju socijalnog osiguranja i reformi socijalne zaštite u Jugoistočnoj Evropi:
  
• 
  Regionalna podrška ažuriranju, sprovođenju i kontroli strategija integrisanog upravljanja granicama i povezanih akcionih planova kao i razvoja regionalnih i prekograničnih inicijativa (IBM);
  
• 
  Tempus Program;
  
• 
  Erasmus Mundus – saradnja za zapadni Balkan;
  
• 
  Erasmus Mundus (EM) – spoljna saradnja;
  
• 
  Program Mladi u akciji – saradnja za zapadni Balkan:
  
• 
  Regionalni program razvoja trgovine na zapadnom Balkanu (CEFTA).