Mirzə Ələkbər Sabir(1862-1991)-yeni tipli satiranın
banisi kimi.
Mirzə Ələkbər Sabirin bədii yaradıcılığa kiçik yaşlarından başlaması. Yaradıcılığının “düzü düz, ərini əyri” prinsipində söykənməsi. Sabirin lirik şeirləri və onların mövzu-ideya əhatəsi. Mirzə Ələkbər Sabir satirik şair kimi. Satiralarının ideya-bədii xüsisiyyətləri. Mirzə Ələkbər Sabirin satiralarının tiplər qalereyasına bənzəməsi. Şairin uşaq şeirləri. Vətəndaş-şairin “Molla Nəsrəddin” dərgisindəki fəaliyyəti.
“Molla Nəsrəddin” və “Füyuzat” ədəbi məktəblərinin Azərbaycan ədəbi-ictimai fikrinin çoxəsrlik tarixində milli-demokratik mətbuatın zirvələri kimi.
Molla Nəsrəddin” jurnalının Azərbaycanın ilk satirik jurnalı olması. XX əsrin əvvəllərində Azərbaycan ədəbiyyatı və mətbuatının inkişafında “Molla Nəsrəddin” jurnalının misilsiz rol oynaması. “Molla Nəsrəddin”in Azərbaycan xalqının mütərəqqi qüvvələrini, demokratik düşüncəli insanlarını öz ətrafında toplaya bilməsi. Jurnalın Tiflis, Təbriz, Bakı nəşrrləri. Mollanəsrəddinçilik – milli satirik ədəbiyyatın ədəbi təlimi kimi.. Mollanəsrəddinçilik və Cəlil Məmmədquluzadənin milli-mənəvi özünüdərk prosesində xidmətlərinin olması.
Füyuzat” jurnalının turançılığın siyasi sənədi və mədəni abidəsi olması. Jurnalın türk xalqlarının ictimai-siyasi tarixində və bədii şüurunda oynadı rol. Füyuzatçılıq romantizm cərəyanının ədəbi-ideoloji əsası kimi. “Füyazat” jurnalının türkləşmək, islamlaşmaq, avropalaşmaq ideyası. Füyuzatçılıq hərəkatı və Əli bəy Hüseynzadənin ədəbi-publisistik fəaliyyəti.
