Tapşırıq 1. Misal. Mikrometrin köməyi ilə çubuğun diametri d ölçülür. (ölçmənin sistematik xətası 0.005 mm ). Ölçmənin nəticəsini cədvəlin ikinci sütununa daxil edək, təyin edək və cədvəlin üçüncü sütununa daxil edək, dördüncü sütuna isə onların kvadratını daxil edək.
n
d, mm
1
4.20
- 0.002
0.0004
2
4.18
- 0.022
0.000484
3
4.17
- 0.032
0.001024
4
4.21
+ 0 .008
0.00064
5
4.25
+ 0.048
0.002304
Σ
21,01
–
0,004852
5 sayda ölçmənin nəticəsinin orta qiymətini tapırıq.
Ədədi ortanın orta kvadratik meyillənməsini təyin edirik:
Ehtimalı P = 0.95 götürdüyümüzdən və ölçmələrin sayı 5 olduğundan Styudentin əmsallar cədvəlindən t = 2.776 tapırıq.
Mümkün ola bilən intervalı təyin edirik (ölçmə xətası)
Δd = 0,000898518519 · 2.776 = 0.00249428741 mm.
Təsadüfi və sistematik xətaları müqayisə etsək:
0,498857482
