Mit dünden bugüne gizli dünyanin bilinmeyenleri tuncay özkan
Yüklə 3,49 Mb.
|
|
altından kalkacağı bir olaydır? Bugün demokratik dünyada CIA'nın yıpranmışlığı tüm gizli servislere örnek olmalıdır. CIA en başta kendi ülkesinde olmak üzere karanlık operasyonları nedeniyle şimşekleri üzerine çeken ve üzerinde hep tartışmaların bulunduğu bir servis olmaktadır. Demokrasilerde bu tür olayların artık hoş karşılanamayacağının örnekleri Amerika'da gözler önüne serilmektedir. CIA tarihinde ilk kez görevi kötüye kullandıkları gerekçesiyle 10 çalışan cezalandırılmış, bunlardan iki üst düzey yöneticinin işine son verilmiştir. CIA tarihinde ilk kez uygulanan bu yönteme neden olan şey Guatamala'lı bir General ile bir Amerikan vatandaşının öldürülmesinin arkasında CIA'nın bulunduğunun ortaya çıkmasıdır. Bugüne kadar yüzlerce benzeri olay yaşanmıştır ama ilk kez bir ceza uygulanmaktadır. Görev sırasında yetkilerini aşan kişileri kollama gibi bir iç direnç geliştiren gizli örgütlere CIA'daki uygulama çok önemli bir ders olacaktır. İşlenen cinayetlere Guatamala'da CIA hesabına çalışan bir Albay'ın karıştığını bilen ve bunu merkez yönetiminden saklayan eski Guatamala ve Latin Amerika istasyon şefleri görevden uzaklaştırıldılar. Bu görevden uzaklaştırılmalarda Senato'da bulunan İstihbarat Komitesi'nin baskıları çok etkili oldu. bu yeni anlayış için baskının parlamentodan gelmesi çok önemli bulunmaktadır. Olayla ilgili görülen kişilere de disiplin cezası verilmiştir. CIA içinde 1991 yılında ortaya çıkan skandal 1995 başlarında kamuoyuna yansımış ve bu sonuç ortaya çıkmıştır. CIA içinde pek çok yapay oluşumlar meydana getirilerek ekonomik ve operasyonel denetim örgüt yönetiminin ve denetiminin dışına çıkarılmaktadır. Bunun kontrolü çok önemlidir. Çünkü gizli servis çalışanları demokratik dünyada hangi ülkede olurlarsa olsunlar, kim için çalışarlarsa çalışsınlar yaptıklarının hesabını vermek zorunda olduklarını bilmelidirler. Amerikan gizli servisininin (CIA)içinde oluşturulan ve casus uyduları yerleştirmekle görevli bir birimde (NRO), 1 milyar doların zimmete geçirilmesi olayı ortaya çıkartılmıştır. 30 milyar dolarlık CIA bütçesi içinde kimbilir kaç kişi ve yapay örgüt, bu paraları denetimsiz kullanmaktadır. Bunların dünya siyasetine etkilerinin ölçülmesi bile nedredeyse olanaksız kalmaktadır. Bunun önüne geçilebilmesi ise kesinkez denetim ve hesap vermekten geçmektedir. Bu sözkonusu örgüt CIA'da olsa aynıdır, MİT'de olsa aynıdır. Dünya bu kurumların denetimini yapabilecek örgütlülüklere kavuşmak zorundadır. Gizli servisler silahların değil bilgilerin çarpıştığı yapılar halihe gelmelidir. CIA, KGB, MİT, MHP VE KAFKASLARDA ÇEÇENLERİN ÖYKÜSÜ Bu tür skandallarla çalkalanan haberalma birimlerinin değerlendirmeleri ve istihbarat faaliyetleri de, büyük hatalarla dolu olmaktadır. CIA operasyonel anlamda istihbaratta sınıfta kalmıştır. Burnun dibindeki Haiti'ye askeri çıkarma için öngördüğü senaryoları tutturamamıştır. Havaalanına inen Amerikan çıkarma birlikleri savaş beklerken, şaşkın şaşkın kendilerini zileyen Haitililer ile karşılaşmışlar ve adeta bir tatbikat yapmışlardır. CIA son dönemdeTürkiye ile ilişkilerinde özellikle Kafkaslar ve Kuzey Irak konularında hassaslaşmış gözükmektedir. Örneğin Çeçen sorunun MİT tarafından Rus'yanın başına bela edildiği gibi bir kanıya kapılan Rus'ya, Türkiye'den giden yardımların kesilmesini istemektedir. Bu amaçla Rusya Federal Karşı İstihbarat Servisi Şefi Sergei Stepaşin ile Dış İstihbarat Servisi Başkanı Yevgeni Primakov Şubat ve Mart 1995'de MİT'in davetlisi olarak Ankara'da yaptıkları ziyaretlerde gönüllülerden duydukları rahatsızlıkları PKK-Türkiye arasındaki mücadeleyi de anımsatarak, Cumhurbaşkanı Demirel'e kadar anlatma olanağı bulmuşlardır. Aynı yönde istek Temmuz 1995'de Türkiye'ye gelen CIA Başkanı John Deutch tarafından da dile getirilmiştir. MİT yetkilileriyle görüşmesine, Amerikan basınına MİT'in insana dayalı istihbaratta dünyanın en iyi teşkilatı olduğu şeklinde "Balon" haberler sızdırarak ve bunların Türk basınında yankılanacağını bilerek, olumlu kamuoyu görüntüleriyle başlayan Deutch, MİT ile Çeçen gönüllüler arasındaki ayrımı tam yapamamıştır. Aslında Türkiye, Çeçenistan'a MİT elemanı sevketmemiştir. Ancak Türkiye'deki Çeçenlerin oluşturduğu gönüllüler aracılığıyla buraya savaşmak için gönüllüler ve silah gönderilmiştir. Başbakan Çiller kendisiyle görüşen Çeçen gönüllülere, silah almak için para vermiştir. Çeçen gönüllerin Ankara'da oluşturdukları grupların ötesinde bu konuda Tansu Çiller'i ikna için devreye MHP Genel Başkanı Alpaslan Türkeş girmiştir. Türkeş devreye girer girmez Çiller 20 milyon dolarlık para yardımını gönüllülere aktarmıştır. Bu para silaha çevirilmiş ve gönüllülere silah olarak uluştırılmıştır. Ukrayna'nın Ankara Büyükelçiliği aracılığıyla silahlar konsunda ön görüşmeler yapılmış, daha sonra Ukrayna'dan gelen özel temsilciye bu para verilmiştir. Özel temsilci gider gitmez de silahlar Ukrayna üzerinden Çeçen savaşçılara aktarılmıştır. Türkiye'den, Azarbeycan ve Dağıstan üzerinden Çeçenlere gıda ve giyecek yardımları ile sivil, asker ve polis gönüllülerin gidişi sağlanmıştır. Ancak bu olaylar sırasında Ruslar ve diğer Batılı istihbarat servisleri MİT elemanlarını aktif olayların içinde gibi tahlil etmişlerdir. Bu arada gönüllüler aracılığıyla toplanan paralar da yine aynı yollarla silaha çevrilmiştir. Yani Türkiye'deki gönüllülerin faaliyetleri ve oluşturdukları örgütleri, MİT'in ötesinde ve üstünde faaliyetlerde bulunmayı başarmıştır. MİT yetkililerinin gönüllülerle yaptığı görüşmelerde, başkaca bir yardımda bulunulmasının mümkün olmadığını açıkça ifade ettiği belirtilmektedir. Burada MİT engelleyici rol oynamamıştır. Bu çok önemlidir. MİT daha önceki örneklerinde de görüldüğü gibi istemediği takdirde bu tür olayların organizesine ve yardım sevkine asla izin vermemektedir. Bunun en güzel örneği Abhazya ile Gürcistan arasında yaşanan savaş sırasında MİT gelişmeleri denetlemek ve sınır ötesi yardım çabalarını engellemekte çok başarılı olmuştur. Ancak bunlar hep hükümetin isteği doğrultusunda gerçekleşmiştir. O dönemde hükümet içindeki Gürcü Bakanlar ile Türkiye'deki Gürcü etkinliği Refaattin Şahin ile Hasan Ekinci'nin başını çektiği bir grup tarafından çok üst düzeyde temsil edilmiştir. Bu kulisler de olaylara tepkiler konusunda etkili olmuştur. AZERİ DARBESİ MİT'DEN KELLE ALDI Türkiye'nin özellikle Kafkaslar ve Orta Asya üzerindeki etkinliği zaman zaman bölge ülkeleri üzerindeki senaryolar nedeniyle aleyhimize dönmektedir. Rus gizli servisi hala bölgenin en etkin kurumu olarak operasyonlarında başarılı olmaktadır. Örneğin Azarbeycan'da darbeye karıştığı iddia edilen MİT elemanları ile bölgedeki askeri ve sivil Türkiye'li danışman kadrosundan önemli bir bölümü saf dışı bırakılmıştır. Bölgeye giden ve MİT 'in eski Müsteşar Yardımcılığı görevinde bulunan Ertuğrul Güven daha sonra başarısızlığı bahane edilerek merkeze alınmış, uzunca süren bir tartışma ortamının ardından da emekliye ayrılmıştır. Güven MİT içinde bir personele yapılabilecek en ağır hakaretlerden birisi olan kadrosunun Başbakanlığa iade edilmesi durumuyla karşılaşmış ve emekliliğini istemiştir. Bu sırada darbeye karıştığı iddia edilen bazı MİT görevlileri de yine MİT tarafından Ankara'ya getirilmiştir. KUZEY IRAK'DA MİT NE YAPAR? CIA'nin Kuzey Irak üzerindeki kontrolünün ve yönlendirmesinin ise çok başarılı olduğunu belirtmek gerekmektedir. Türkiye malesef bu bölgedeki istihbarat oyunlarına bir türlü dur diyememektedir. CIA'nın 23 yıl üst düzey görevlerinde bulunduktan sonra emekli olan ve halen de CIA için raporlar hazırlayan Donald Jameson CNN 'nin haftalık programı Global View'da yapımcı Ralph Beiglaiter 'in sorularını yanıtlarken: " Artık Kremlin olmadığına göre sizce bugünlerde, haber alma örgütleri için Dünya'nın en önemli bölgeleri neresi" sorusuna şu yanıtı veriyor: " Bosna gibi çok bariz noktaları bir yana bırakırsak bence en önemli yerlerden biri Türkiye. İnsanlar Türkiye'ye yeterince dikkat etmiyor. Ama şu anda CIA'yı ben yönetseydim dikkat ederdim. " CIA'nın bugün en çok dikkat ettiği ülkelerin başında MİT'in geldiği kaçınılmaz bir gerçek. Peki ama Türkiye bununla mücadele edebiliyor mu? Bu sorunun yanıtı ne yazık ki olumsuz olmaktadır. Gerçi MGK bu açıklama'nın ardından hükümete ve dolayısıyla MİT'e bu casus trafiğine karşı dikkatli olmasını önermiştir. Ama bu açıklama bile Türkiye'nin bu alandaki yetersizliğinin bir göstergesi , ya da içerde istihbarat birimi ile devlet yönetimi arasında bir anlaşamamazlık bulunduğunun göstergesi değil midir? Kontrespiyonaj faaliyeti gizli servislerin en çok tecrübe, eğitim, teknik ve ekonomik olanak isteyen sabırla, titizlikle sürdürülen işlerinin başında geliyor. Örneğin ajanların cirit attığı söylenen Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerimiz'e gelen yabancıların sayısına yıllar itibariyle şöyle bir bakalım isterseniz: 1993 Yılında Bölgeye Gelen Yabancılar Ağrı 62.519, Diyarbakır 324, Gaziantep 1096, Hakkari 8573, Kars 4195, Mardin 8311, Şanlıurfa 3463, Van 159, Şırnak 16. 634, Iğdır 72.279. 1994 Yılında Giriş kapılarına Göre Bölgeye Gelen Yabancılar Ağrı (Gürbulak )3200, Diyarbakır ( Merkez )342, Gaziantep ( Islahiye, Öncüpınar) 138. 236, Hakkari( Esendere) 138.270, Mardin ( Nusaybin) 104. 068, Şanlıurfa (Akçakale) 3388, Şırnak (Habur) 14. 299, Iğdır (Dilucu) 69.396. Bu rakamlara her yıl Türkiye'ye turist olarak giriş yapanları, konferans için gelenleri, bilimsel inceleme adı altında gelenleri de eklerseniz bu rakmalarla başetmenin zorluğu ortaya çıkacaktır. Ancak bunların iyi ayıklanarak incelenmesi ve doğru kişilerin peşine düşmek istihbarat örgütünün kalitesini ve başırısını gösteriyor. Türkiye'de devleti yönetenler bu başarı konusunda şüpheler dile getiriyorlar. MİT yetkilileri ise, gelenlerin hepsinin peşine bir adam takmanın olanaksızlığını ve mantıksızlığını dile getiriyorlar. Gelenleri geliş kaynaklarına göre, ilgi alanlarına göre, temasta bulundukları kişilere göre sınıflandırarak takip ettiklerini dile getiren yetkililer "Türkiye'de casusların cirit attığı" şeklindeki yaklaşımların hatalı olduğunu ifade ediyorlar. Onlara göre izlenmesi gerekenler eldeki eleman, teknik durum ve bütçe yeterliliği içinde izlenip, gözleniyor. Ayrıca " Bu tür abartılı senaryoları paranoyaya vardırmanın da bir gereği yok" diyorlar. İSTİHBARAT AKAR TÜRK BAKAR Dünya'da istihbaratın şekil değiştirdiği bu günlerde aslında evindeki bilgisayarı ile İnternet'e bağlanan hemen herkes Türkiye veya bölge ülkeleriyle ilgili o denli bilgilere ulaşabiliyor ki klasik casusluk yöntemleriyle uğraşmanın da pek anlamı kalmıyor. Üst düzey konferanslar, bilimsel geziler, ayrıca ülkelerin birbirlerine haber vererek gerçekleştirdikleri diplomatik veya haberalmaya yönelik istihbarat gezileri sorunu başka bir boyuttan da gündeme getiriyor. Özellikle Kuzey Irak üzerinde yürütülen ve 50'den fazla yardım örgütü tarafından kanalize edilen yardım çalışmalarından ne kadarının istihbarat amaçlı olduğu bile saptanamamaktadır. Aslında burada Türkiye'nin karşısına çıkan sorun istihbarat faaliyetinden çok kışkırtıcı çalışmalar olmaktadır. Bunlarla mücadelede ise bölgede etkinliği tam oluşturamayan Türk gizli servisinin yeterli olamadığı açıktır. Burada bölgedeki çok uluslu güçlerin çalışmalarına sınırsız kolaylıklar getiren ve olayların izlenmesini fiilen olanaksız kılan, planlamadan uzak siyasetçilerimizi eleştirmek gerekiyor. Kuzey Irak'a herşey Türkiye üzerinden geçiyor. İnsanın aklına Almanların su kaynkalarını gördükten sonra Türkler için söylediği " Su akar Türk bakar" sözü geliyor. Biz pek çok olayda olduğu gibi bütün kurumlarımız ve insan potansiyelimizle önümüzden , avucumuzdan akıp giden olaylara müdahale ve yönlendirme yerine ya savunmada kalıyor veya suya baktığımız gibi bakmakla yetiniyoruz. CIA'NIN UMUDU TÜRKİYE CIA'nın Ortadoğu operasyonlarının belkemiğini oluşturan ülke Türkiye'dir. Türkiye ile Amerikan gizli servizsleri arasındaki eğitim, teknik yardım ve operasyonel anlamdaki birlikte hareket etme anlayışı son 2 yıl içinde çokça artmış gözükmektedir. Bunun Türkiye aleyhine doğuracağı sonuçlar konusunda MİT in son derece dikkatli davranması gerekmektedir. " Bu ilişkilerde çok dikkatliyiz. Biz akıllıyız. Bu aynı zamanda bir akıl oyunudur ve ülkemiz aleyhine en küçük bir gelişme söz konusu değildir" savunmalarının kendine güven açısından umut verici ama Amekrikan gizli servisleriyle girişilen ilişkilerdeki dengeleri korumada yeterli olmadığı açıktır. Türkiye bu ilişkilerinde 1950 -1960 arasındaki yıpratıcı, yıkıcı örnekleri iyi incelemeli ve titiz davranmalıdır. Bağımsızlık ve ulusal politikalarla dünyaya açılma konusunda MİT rakiplerini dost, düşman demeden aşarak ve kendisini istem dışı kullanmalara karşı savaşarak diğer kurumalar arasında öncü ve lider olabilme şansını çok iyi kullanmalıdır. Amerikan açık istihbarat kaynakları Türkiye üzerine çokça senaryolar üretmekte, savaş oyunlarında Suriye ile Türkiye arasıdaki su sorununu, İran ile Türkiye arasındaki rejim sorununu ön plana çıkartmaktadırlar. Hatta bir ara Amerikan savaş sinaryoları İran'ı cezalandırmada Türkiye'yi kullanmak üzerine oturtulmuştur. Ancak bu tez MGK da dikkatle incelenmiş ve Amerikanın bu yaklaşımına dikkat çekilerek İran ile savaştan kaçınılması gereği üzerinde durulmuştur. Amerikan düşünce üretme organizasyonları olan Thınk-Thenk'ler özellikle Arap milleyetçiliğinden İsrail'i kurtarmak amacıyla Kürt ve Türk'leri tampon olarak ileri sürebilecekleri senaryoları üretmektedirler. CIA bütün bu olayların içinde yeralmaktadır. İran üzerinde 1994 yılında yapılan istihbarat operasyonlarının, sadece hükümet aleyhine olan pisikolojik boyutuna yatırılan para 4 milyon dolardır. 1995 yılında da en az bu kadar paranın harcanacağı belirtilmektedir. Bu paraların büyük kısmı basın ve propaganda faaliyetlerine ayrılmış durumdadır. İran bu propaganda da bazı Türk gazeteciler ile basın organlarının da Amerikalılar tarafından finanse edildiklerini öne sürmektedir. Bu konuda İran'ın Kayhan gazesinde bazı adlar da ileri sürülmektedir. Irak'da saddam Hüseyin'e karşı 1994 yılında yürütülen operasyon için harcanan para ise 15 milyon dolardır. Bu paranın daha fazlasının 1995 yılında harcanağı kesindir. Ayrıca CIA'ya bu ülkelere karşı girişilecek operasyonlar için yeni yetkilerin verildiği de bilinmektedir. Bunlardan Türkiye'nin etkilenmemesi ise mümkün değildir. Bu konuda hazırlanan ve MGK da ele alınan raporlarda bu oyunun iyiden iyiye araştırılıp, gözden geçirildiği anlaşılmaktadır. burada açmaz İran'ın bu oyunları haklı çıkarırcasına Türkiye karşısında takındığı olumsuz tutum ve tavırlar olmaktadır. CIA 'nın Guatemala'daki yasadışı operasyonlarını ortaya çıkartan Amerikalı Senatör Robert Torricelli Cılınton'a gönderdiği mektupta , CIA'nın iç dünyasını şöyle tanımlıyor: " CIA yetkililerinin Amerikan yönetimine ve ülkenin geneline karşı hiç bir sorumluluk hissetmediklerini biliyorum." Türkiye'nin CIA ile ilişkilerinde oldukça dikkatli davranması gerekmektedir. Daha önceki ilişkilerinin Türkiye'ye ve MİT'e kaybettirdikleri ortadadır. Türkiye'nin toplam dış borcu 80 milyar dolardır. MİT'in 1996 bütçe ödeneği 5 trilyon dolayındadır. Bunun dolar karşığılı 100 milyon dolar etmektedir. Buna örütülü ödenekten aktarılan 5 milyon dolarlık bir gelir daha eklenebilmektedir. CIA İLE ÇUVALA GİRİLİR Mİ? Bu nerdeyse CIA'nın İran ve Irak operasyonları için harcadığı bütçe kadar bir ödenektir. CIA'nin tahmin edilen bütçesi ise 30 milyar dolar cıvarında bulunmaktadır. CIA'nın da bağlı olduğu Amerikan Ulusal Güvenlik Ajansı'nın Ortadoğu bütçesini kontrol eden ve Türkiye'den de sorumlu olan 6. Dairesi'nin bütçesi 500 milyon dolar civarında bulunmaktadır. İstediği anda kaynak yaratabilen, adam satın almada ve operasyonel tavırlarında bol para harcaya bilen ve yönetiminden habersiz eylemlerde bulunmak gibi gelenekleri olan bir gizli servisle mücadele etmenin, veya "dost" olmanın bedellerinin iyi düşünülmesi gerekmektedir. CIA yeniden yapılanmakta ve değişmektedir. Uzun zamandan buyana siyasilerden alamadığı desteği , Clınton yönetimi döneminde ortaya çıkan dışpolitika sorunları nedeniyle yeniden sağlamaya çalışmaktadır. Amerikan politikacıları dış politikadaki sarsılan dengelerini kurmak için CIA'ya güven ve yeni operasyon yetkileri vermektedirler. Türkiye'nin de içinde bulunduğu kuşakta Amerika'nın örtülü istihbarat operasyonlarını arttıracağı bütçesindeki kaynak artışından net bir şekilde anlaşılmıktadır. CIA'nın Fransa'da ve diğer bütün Avrupa ülkelerinde yürüttüğü casusluk faaliyetleri ve bunların nitelikleri dikkate alındığında,ekonomik istihbaratta özellikle de silah sanayi konusunda ne kadar hırçın olabileceği örnekleriyle önümüzde durmaktadır. Fransız istihbarat servisi DST beş CIA ajanını 1.9 milyar dolarlık bir füze pazarlamasından kaynaklanan şirketler arası rekabette istihbarat toplama olayında sınır dışı etmiştir. Aynı tutumlar diğer Batılı ülkelerin gizli servisleri için de geçerlidir.Türkiye bir pazar ülke olarak , dünyanın en önemli silah tüketicisi olarak bu tür istihbarat savaşlarına karşı dikkatli olmak zorundadır. İkinci Dünya Savaşı ve sonrasındaki soğuk savaş dönemlerinin alışkanlıkları ve tek kutuplu dünya düzenine alışan Amerika, Avrupada ciddi sıkıntıların içinde bulunmaktadır. Bunların en önemlisi ekonomik rekabet koşulları ve Amerika'nın bu alanda Avrupalı şirketlerle gireceği kavgadır. Amerikan istihbarat örgütleri ekonomilerini yakından ilgilendiren bu ihale yarışlarında kendi firmalarının ön palanda olmasını sağlamak amacıyla vargüçleriyle çalışmaktalar. Ancak Avrupalı eski dostların bu çalışmalara artık hoşgörüşle bakmadıkları da bir gerçek. Özellikle birleşmeden sonra ortaya çıkan ve süper güç olma yolunda dev adımlarla ilerleyen Almanya ile Avrupa'nın eski hatırı sayılır ülkesi Yüklə 3,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
|