Moda dəyərinin strukturunun tədqiqi”

Şəkil 1.7. Pank stili
1960 – cı ildə qadınların geyimə olan xərcləri iki qat artmışdır. Əsasəndə bu hadisə Fransa və Amerikada idi. Hətta bu göstəricilər 1990 – ci ildən dahada artdı. Fransız qadınları kişilərdən 30% daha çox geyimə pul xərcləyirdi. Bəzən bunun səbəbini məhz qadın psixoloji problemlərində görürdülər. Kişilər düşünürdülərki qadın daha tez modaya uyğunlaşır. Modanın tez – tez dəyişilməsi isə artıq xərc demək idi.

Geyimlər qadınlar üçün vərdiş halı almışdır. Sanki hal hazırda moda olmayan bir geyimi geyinmək çox böyük məsuliyyətsizlikdir. Bu düşüncə əlbətdəki yalnız qadınlara aiddir. Hər bir xanım bu dövrdə dəbə ayaqlaşmağı bacarırıdı lakin , imkan dairəsində. Moda həmişə pul tələb edən düşüncə baxış sahəsidir. Digər dövrlərə baxanda bu zamanda bahalı daş – qaşlı geyimlər deyil rahat idman və cinslər moda idi. Kişilər üçün əvəzedilməz olan bu geyim indiyənə kimi öz aktuallığını və modasını qoruyub saxlayır.

Kişilərin geyimləri indi olduğu kimi o zamanlarda da pozisiyalarına görə dəyişilirdi. Deməli artıq idman geyimləri iş saatlarından sonra geyinilə bilərdi. İş yerində geyinilən geyim sadə kostyumlardan ibarət idi. Avropada olduğu kimi Amerikada da yaşa uyğun geynilirdi. Və dövrün ən mühüm faktoru demək olardı.

1950 – ci illər də yaşl cavan fərqi ortadan qalxdı. Gənclərin tərzi moda oldu. Demək olar ki, kişi geyimləridə bir çox dövrlərdə dəyişikliklərə məruz qalmışlar.

Şapka XIX əsrin sonlarında sadəcə geyim idisə artıq XX əsrdə şəxsiyyətin kim olduğunu bildirirdi. Yalnız iş yerlərinə geyinilirdi bu cür papaqlar. Ciddi kişi geyimləri tarix boyunca seçilib. Lakin zaman dəyişdikcə bu cür ciddiliklərin geyimdə sonu yaxınlaşırdı. Bir çox kişi geyimləri demode olmuşdur.

Armani, Calvin Klein kimi dizaynerlər 1970 – ci ildə öz moda xəttlərini çizdilər. Dövrün ən çox gəli əldə edən dizaynerləri olmuşdular. Kişilərin bir qismi XIX ərsdə qalstukdan imtina etdilər. Və bu dövrdə artıq qadınlar qalstukdan aksesuar kimi istifadə etməyə başladılar. Hətta 1980 – ci ildə iş qadınlarının geyimdə istifadə etdikləri ən mühüm istifadə idi. Yalnız özəl çalışan qadınların istifadə etdikləri qalstuklar gündəlik geyim tərzinə çevrilir. Bu dövrlərdə yaranan üslubların mədəni təcrübələri az idi. İllər əvvəl moda təmtəraqlılığı ilə cəmiyyət arasında iz salmışdır. Cat walk və lifestyle üslubları sadəlikdən yana idi. Lakin demək olmaz ki hər kəs sadəliyə bir başa keçirdi.

Modanın çox şaxəli olması insanlar arasında qərarsızlıq yaradırdı. Bu zaman baş verənlər geyimdə yansayırdı və bərbad görüntü alırdı. Yaranan stillər arasında ən ucuz olan geyimlər hər təbəqənin seçimi idi. Feminist qadınlarda bu geyimləri seçib geyinirdilər. İngiltərə də qadın səs verənləri nəticəsində simvolik üslub hesab olunan “Women’s social and political union” aradn qalxdı. Bu dövrdə qadınlar yüksək vəzifələrdə çalışırdılar. Qadınların necə gücə sahib olduğu məhz bu dövrlərdə özünü açıq şəkildə göstərdi.

XX əsr kişi dəbi yalnız kostum geyinib geyinmələrə görə fərqlənirdi. Küçə tərzi daha da qəlizləşdirilirdi və anlaşılmaz vəziyyətə gəlirdi. Buna səbəb insanların özlərinə uyğun dəbi tapa bilməməkləri idi.