Bilindiği gibi Gorbaçov konuşmasında Stalin-Buharin çatışması konusunda Stalin'e hak veriyor. Fakat nedense gösterdiği gerekçe çok kimsenin gözünden kaçıyor
Bilindiği gibi Gorbaçov konuşmasında Stalin-Buharin çatışması konusunda Stalin'e hak veriyor. Fakat nedense gösterdiği gerekçe çok kimsenin gözünden kaçıyor:
"O günün iç ve uluslararası somut koşulları sosyalist inşanın hızında hatırı sayılır bir artış gerektiriyordu. Buharin ve yandaşları, hesaplamalarında ve teorik önermelerinde, sosyalizmin inşasında otuzlarda ortaya çıkan zaman faktörünün pratik önemini küçümsüyorlardı." (s.34)
Gorbaçov sorunu salt bir kalkınma hızı sorununa indirgiyor. Oysa bu sorunun yalnızca bir boyutuydu. Sorunun özü bir kez daha sınıf mücadelesi, sömürücü bir sınıf olan kulaklara yaklaşım, yani leninist sınıf çizgisiydi. Buharinciler, sosyalizmin sınıf mücadelesi olmadan, kendiliğinden, kulaklara karşı aşağıdan ve yukarıdan birleşik bir saldırı olmadan inşa edilebileceğini düşünüyorlardı. Çatışan, devrimci sınıf mücadelesi görüşü ile liberal sınıf uzlaşmacılığı idi. Sorun, leninist sınıf çizgisi izlenip izlenmeyeceği sorunuydu. Özünde, kapitalizm mi, sosyalizm mi? sorusu ve sorunuydu.