Asıl sorun da budur ve bunun Türkçesi şudur: Stalin'e, Stalin'in şahsında sosyalist kuruluşa ve proletarya diktatör lüğüne saldırılarak, Gorbaçov reformlarına yol açılacak. Yeni Stalin düşmanı kampanya, gerçekte, yeni bir "yol aç ma" hareketidir. Geçmişte Kruşçev’de de aynı işlevi görmüştü. ("Masum kurbanların anısına saygı" burada yalnızca bir malzemedir.)
Geride kalmış 70 yıl kronolojik bir sıralamayla ele alındığı için, "otuzların rastgele yönetimi"nin ardından İkinci Dünya Savaşı dönemi geliyor. Gorbaçov'un en sadık, en hararetli destekçileri bugün bu konuda yeni bir tarih yazıyorlar ve İngiliz-Fransız emperyalist burjuvazisinin tarihsel suçlarını aklıyorlar.("Kana susamışlığını dindiren Stalin, böylece anti-faşist cep heyi dinamitledi ve demokratik Batının -siz İngiliz-Fransız em peryalizmi okuyun!- SSCB'ye karşı güvensizliğini körükledi." (Cumhuriyet, 22 Temmuz 1988) Bunları, İngiliz-Fransız emperyalizminin bir sözcüsü değil, Gorbaçov'un en hararetli destekçisi Moskovskiye Novosti (Moskow News, Moskova Haberleri) ga zetesi yazıyor.)Fakat Gorbaçov konuşmasında henüz tarihsel gerçekleri dile getiriyor ve Büyük Yurtsever Savaşın zaferini değerlendirirken, Stalin'in büyük tarihsel kişiliği önünde eğilmek zorunda kalıyor. Stalin'in, az beride, otuzların "bazı kayıplarından sözederken sunmaya çalıştığı gibi, "keyfi", "kanunsuz", "rastgele yöneten" bir çetebaşı değil, Sovyet işçi ve emekçilerinin gerçek tarihsel önderi olduğunu, elinde(114)olmayarak teslim ediyor:
