Bölünmüşlüğün nesnel esaslara dayalı bir değerlendiril mesi demek, bu nesnel siyasal olgunun, iç ve uluslararası tarihsel ve toplumsal koşullarını, sınıfsal ortamını, iç ve uluslararası düşünsel kaynaklarını, ve bu temeller üzerin de, nedenlerini ve anlamını, ideolojik içeriğini ve sınıf mantığını kavramak demektir. Bu hala devrimci hareketin en acil ihtiyacı olan, geçmişin değerlendirilmesinden başka birşey değildir aslında. Bu yapılabildiği ölçüde, sol hareket teki bugünkü bölünmüşlüğün kötü niyetten, 'birlik güdüsü'nün zayıflığından, grupçuluktan vb. doğmadığı, bu tür özel(269) etmenlerin olsa olsa bölünmüşlüğü pekiştiren, aşırı nokta lara vardıran sonuçlar olarak tali ve kısmi bir rol oynadığı görülecektir. Daha da önemlisi, bu yapılabildiği ölçüde, gündemde olanın ayrışma, saflaşma, netleşme olduğu; birliğin, ancak bu temelde ve bu sürecin bir uzantısı ola rak ele alınabileceği görülecektir.
