Modern Revizyonizmin Çöküşü

Faşist terörün had safhaya kadar tırmanması karşısında işçiler, köylüler, öğrenciler ve gecekondu halkı meşru savunma komiteleri oluşturmuş, özellikle sanayi işçileri -sanayi kordonları- oluşturarak faşist milislere karşı koymaya çalışmışlardır. Fakat bu komiteler savunma olanaklarından yoksun, sırf insan gücüne dayanan, silahsız örgütlenmelerdi.

Ülke ekonomisinin tamamen felce uğradığı, karaborsanın, vurgunların, kuyrukların alabildiğine yükseldiği resmen bir kıtlık ortamına dönüşen yaşam şartlarında, burjuvazi bir yandan faşist terörü tırmandırıp darbe provaları(202)yaparken, öteyandan binlerce kadını boş tencerelerle sokağa döküp Allende'ye "Que se vaya- gitsin" diye bağırtıyordu. Başta olduğu gibi bu çok zor şartlarda da Allende'yi destekleyen sadece işçi sınıfı ve yoksul halk kitleleri olmuştur. Allende'yi desteklemek, faşist saldırıları göğüslemek için 10 milyonluk bir ülkede her defasında 1 milyonu aşkın kitle sokağa dökülerek görkemli gösterilerde bulunmuş "sütsüz ve şekersiz kalsak bile Halk Birliği’ndeyiz" diye haykırmıştır.

Halk Birliği'ni hükümete getirmiş, Allende'yi başkan yapmış Şili işçi sınıfı ve halk kitleleri üç yıl boyunca hep uyanık kalmış, düzenli gövde gösterilerinde bulunarak solcu hükümetin ayakta durmasını sağlamıştır. Belli bir aşamadan sonra, 1973 milletvekili ve kısmi senato seçimlerinde hayatın felce uğraması, ekonomik sabotaja eşlik eden faşist terörün etkisiyle işçi sınıfı ve halk kitlelerinin Allende'yi yalnız bırakacakları hesaplanıyordu. CİA'nın milyonlarca dolar harcayarak beklediği bu umut da boşa çıktı, Allende yalnız değildi. O andan itibaren "nihai çözüm"ün kararı verildi.

ABD emperyalizmi ve onun yerli işbirlikçilerinin kesinlikle zora başvuracaklarını herkes biliyordu, bilinmeyen tek şey askeri darbenin yaklaşan tarihi idi. 21 Haziran 1973'de 800.000'i aşkın işçi cumhurbaşkanlığı sarayı Moneda'nın önünde toplanarak Allende'ye "İktidar işçilere!", "Halk mahkemeleri kuralım!”, "silah istiyoruz!" vb. diye haykırarak, neye mal olursa olsun Halk Birliği hükümetine desteklerini dile getirdiler. Ama bu talep Sosyalist Partisi Genel Sekreteri Altamirano dışında tüm liderler tarafından reddedildi. Çünkü burjuvazinin anayasası, kanunları, kararnameleri işçi sınıfı ve halk kitlelerini burjuvaziye karşı silahlandırmayı öngörmüyordu!..

Neden Askeri Darbe?

Güney Amerika kıtası, Küba hariç, ABD emperyalizmi(203)için bir "arka bahçe"ydi ve egemenliğinin sarsılmasını istemiyordu. Anti-emperyalist bilincin yaygın olduğu bu bölgede Şili örneğinin izlenmesi ihtimali çok güçlüydü ve ABD için istenmeyen sorunlara ve sonuçlara yolaçabilirdi. İkinci olarak, Şili deneyimi Latin Amerika ülkeleriyle sınırlı kalmayabilirdi. Özellikle Fransa ve İtalya gibi revizyonist partilerin güçlü oldukları Avrupa ülkelerine yayılabilir, açılan çığır giderek genişleyebilirdi. Nitekim Kissinger bu tür kaygıları açıkça dile getirmiştir.

Emperyalizm bu nedenlerle Şili deneyimini neye mal olursa olsun boğmak zorundaydı ve yapılan da o oldu.

Güney Amerika kıtasında ve daha genel bir anlamda dünyada ilk defa kurulu burjuva düzenin sınırlarını çiğnemeden yönetime gelen ilerici bir hükümet her türlü ablukaya aldırış etmeden, taviz vermeden programını uyguluyor, üstelik her defasında kitlelerin doğrudan desteğine dayanarak ayakta durabiliyordu. Bu durum, çıkarlarını hiçbir zaman deneme tahtası olarak kullandırmaya fırsat vermeyen emperyalizm ve burjuvazi için boyutlu bir tehlikeydi.

ABD emperyalizmi baştan itibaren gelişmelerin farkında olmasına rağmen doğrudan müdahale edemedi. Vietnam savaşı ve Domuzlar Körfezi rezaletinin hatırası halen canlılığını koruyordu. Özellikle ikinci bir Domuzlar Körfezi fiyaskosu yaratmak ABD'nin hiç işine gelmiyordu. Onun için dolaylı yollarla Halk Birliği hükümetinin oluşturduğu düzeni içten sabote edip çürütmek ve düşmesini sağlamak planlandı.

Yukarıda yer yer değindiğimiz sabotaj ve baltalama politikası sonucu "normal" yoldan olumlu bir sonuç alamayan ABD emperyalizmi, ortamını itina ile hazırladıktan sonra son "nihai çözüm"e başvurmak zorunda kaldı.

Alınması gereken ders

Şili deneyiminden çıkarılması gereken olumlu, olumsuz(204)bir yığın tecrübe ve ders var. Bunlar arasında belirleyici olanı tali olandan ayırmak gerekiyor. Küçük-burjuva devrimcileri, revizyonistler hep tali tahliller içinde boğulup kalıyorlar, deneyimin iflasının gerçek nedenini hep gözardı edip, unutturmaya çalışıyorlar. Sosyal demokrasi ise bir zamanlar Allende'yi örnek alırken, örneğin F. Mitterand, Regis Debray, artık onu kesinlikle anmaz oldular. Zaten onu anmaya ve sahip çıkmaya ne yüzleri ve hakları, ne de cesaretleri var.

Şili deneyiminin kanda boğulması ne ABD'nin silahlı gücü, ne de çok uluslu tekelci şirketlerin mali kudretiyle açıklanabilir. Sadece iki örnek vererek sorunu ABD'nin geleneksel nüfuz alanı Güney Amerika kıtasıyla sınırlı tutalım.

ABD emperyalizminin "Karayib Çakalı” olarak değerlendirdiği Fidel Castro önderliğindeki Küba devrimi korkunç bir abluka ile dize gelmeyince Domuzlar Körfezi Çıkarması diye bilinen doğrudan askeri çıkarma girişiminde bulunuldu. Ama bir avuç insandan oluşan Küba halkı kapitalist dünyanın jandarmasının askerlerini okyanusta balıklara yem etti. Bu bir daha da unutulmadı ve unutulmayacak. Bunun sebebi nedir? Sovyetler Birliği'nin desteği ile açıklanamaz.

İkinci örnek, Nikaragua. Yıllardır ABD emperyalizminin ekonomik, askeri, siyasi, diplomatik baskı altında tuttuğu, sürekli limanlarına mayın döşediği Nikaragua halkı kahramanca direniyor. Karşı-devrimci Kontra gerillalarına yağdırılan dolarlar, yapılan yoğun silah yardımları, sağlanan lojistik destekler kar etmiyor. Her defasında Sandinist gerillalar karşı-devrimci Kontraları ve onların akıl hocaları ABD subaylarını geri püskürtüyorlar.