Module 13 Organization of enterprise management

Boshqarish strategiyalarining tahlili
Bu funktsiyalarning har birini alohida tahlil qilamiz.
a) Hisob-kitob butun korxona muvaffaqiyatini belgilovchi boshqarishning eng mas’uliyatli funktsiyasi. Hisob-kitobning birinchi bosqichida xom ashyo va yarimtayyor mahsulotlarning ortib qolganlari, foydalanilmagan aylanma vositalar, asosiy fondlar, mavjud mutaxassislar, barcha qurilmalar va hokazolar aniqlanadi. Bu ishni diqqat bilan bajarish lozim. CHunki hisob-kitobni shoshilinch tugatish keyinchalik katta xatolarga olib kelishi mumkin. Aniq hisob-kitob ishlab chiqarish maqsadlarini belgilashga imkon yaratadi.
Bu kichik korxona uchun ham, yirik kompaniya uchun ham juda muhimdir. Bu shunday faoliyat yo’nalishiki, uni ro’yobga chiqarish uchun barcha resurslar shakllantiriladi, aniqlanadi va foydalaniladi. Samarali ishlash uchun personal ishlab chiqarish maqsadini aniq bilishi va esda tutishi lozimki, rahbarlik bunga intilishi, firma esa bunga erishishga harakat qilmog’i kerak.
b) Rejalashtirish eng murakkab funktsiyalardan sanaladi. Yaxshi reja firmaning o’z maqsadiga erishishi (kapital, personal, texnologiya, ishlab chiqarish quvvatlari va boshqalar) jarayonida k¢zda tutilgan barcha tadbirlarni jamlashi kerak. Rejalashtirish firmaning kelgusida belgilangan davrdagi (smena, hafta, oy, kvartal, yil) eng optimal ish rejimini aniqlashdir. Rejalashtirish shuning uchun ham ancha murakkab jarayonki, u kelajakni oldindan ko’rishni talab qiladi. Kelajakni oldindan ko’rish – ancha murakkab. Har bir menejer, tabiiyki, korxona kelajagi haqida to’liq va ishonchli axborot olishni istaydi.
v) Tashkil qilish – me’yorida ishlash uchun zarur bo’lgan muayyan tartibni o’rnatish jarayoni. Tashkil qilish boshqarish funktsiyasi sifatida rejani bajarish imkonini belgilab beradi. Tashkil qilish – qabul qilingan rejani muddatida, sifatli va to’liq hajmda bajarish uchun barcha xodimlar amaliy faoliyatini yo’lga qo’yishdir. Amalga oshirish sohasidagi sa’y- harakatlar yaxshi tashkil qilinmas ekan, har qanday reja ham harakatsiz qoladi.
g) Nazorat. Firma ishining sharoiti xilma-xil va belgilanmagandir. Barcha ish sharoitini na rejada, na ishni tashkil qilishda oldindan ko’rish mumkin. haqiqiy holatdan dallili asosda, rejadan chetga chiqilishi mumkin. Nazorat menejerning ishlab chiqarishning turli jihatlari haqida axborot olish, sharoitni tahlil qilish va qiyosiy baholashdagi bo’yicha faoliyat turidir. Nazoratning maqsadi rahbar tomonidan quyidagilar haqida doimiy axborot yig’ishdir:
– ishlab chiqarish «reja» va «dalil»i o’rtasida chetga chiqishlar mavjudligi haqida;
– chetga chiqishning yo’nalishi haqida (mazkur paytda ilgarilab ketish yoki ortda qolish sodir b¢ladi);
– «reja» va «dalil» o’rtasidagi chetga chiqishning oralig’i haqida.