Hövzənin beynəlxalq məsələlərə qoşulması - düşmənliklərin səbəbi
Burada bir səfsətə var; mən ona işarə vurmalıyam. Bəzi adamlar deyə bilərlər ki, əgər elmi hövzələr beynəlxalq məsələlərə, siyasi və problemli məsələlərə qoşulmasaydılar, bu qədər düşmənləri olmazdı və bugünkündən daha hörmətli olardı. Bu sofizmdir. Heç bir qrup, heç bir orqan, heç bir dəyərli toplum heç zaman kənara çəkilməsinə, təcrid olunmasına və zərərsiz hərəkət etməsinə görə ictimai rəydə hörmət qazanmamışdır, bundan sonra da qazanmayacaq. Problemli məsələlərdən kənara çəkilən laqeyd təşkilat və orqanlara hörmət formal xarakterli olub, əslində hörmətsizlikdir. Bu, həqiqi hörmət sayılmır, əşyalara, şəkillərə və surətlərə hörmət kimidir. Bu hörmət deyil. Bu bəzən təhqiramiz və zahirdə hörmət göstərilən şəxsə təhqirlə yanaşı olur. Canlı, fəal və təsirli varlıq isə həm dostlarının, həm də hətta düşmənlərinin qəlbində əsl hörmət oyadır; düşmənlik edirlər, amma onu böyük sayır və ona hörmət bəsləyirlər.