Мөһсүн Гәраәти: Намазын сирләриндән ишарты

AĞIL VƏ VİCDAN BAXIMINDAN NAMAZ

Müsəlmanların bir-birlərinin üzərində islami haqları var. Bundan əlavə insani haqlar var. İnsani hüquqlardan biri yaxşılıqlar və məhəbbət müqabilində təşəkkürdür. Hətta müsəlman olmasaq da insanların yaxşılıqlarına görə təşəkkür etməliyik. Bu haqq bütün xalqlara aiddir.

Yaxşılıq nə qədər böyük olarsa, təşəkkür də bir o qədər böyük olmalıdır.

Öhdəmizdə Allahdan daha çox kimin haqqı var?! Çünki onun bizə verdiyi ne’mətlər saysızdır və O özü əzəmətli və fəyyaz varlıqdır. Allah bizi bir zərrədən yaratdı. Sonra ehtiyac duyduqlarımızı (nur, hərarət, məkan, hava, su, üzvlər, meyllər, qüvvə, geniş təbiət, bitkilər, heyvanlar, düşüncə, ağıl, məhəbbət, iman və sair) hazırladı. Bizi tərbiyə etmək üçün elçilərini göndərdi, səadətverici hökmlər verdi, halal-haramı tə’yin etdi. Mə’nəvi və maddi həyatımızı kamillik vasitələri ilə tə’min etdi. İnkişafımız, dünya və axirət səadətimiz üçün bütün vasitələri hazırladı. Bizə Allahdan daha çox yaxşılıq edən kəs varmı ki, haqqını almağa Allahdan daha çox layiq olsun?!

Sə’di deyir: “Alınan hər bir nəfəs həyata köməkdir. Xaric olan nəfəs zatı fərəhləndirir. Demək, hər bir nəfəsdə iki ne’mət mövcuddur və hər ne’mətə bir şükür vacibdir.”

O bizi peyğəmbərlərin və mə’sumların hidayəti ilə tə’min etmişdir. Dünyanı insan üçün ram edən də Odur. İnsana təbiətin bəxşişlərindən bəhrələnmək və dünyanın sirlərini kəşf edib öz həyatında istifadə etmək üçün qüdrət verildi.

Yarpaqlar və bitkilər havanın karbonunu alır, oksigen hazırlayırlar.

Yağış damcıları havanı təmizləyir.

Nəhənglər ölü balıqları udur ki, sular iylənməsin.

Gözlərimiz hər an müxtəlif cəhətlərdən növbənöv və dəqiq şəkillər çəkir.

Əgər dodağımız yumşaq olmasaydı, danışa bilməzdik.

Əgər göz yaşları şor olmasa, piydən yaradılmış gözlər xarab olar.

Sular acı və ya şor olmasaydı, ağaclar cücərməzdi.

Yerin cazibə qüvvəsi olmasaydı, günəş bizə yaxın olsaydı, doğuşdan sonra əmməyi bacarmasaydıq, ata-ananın məhəbbəti olmasaydı və... yaşaya bilərdikmi?!

Əlbəttə, Allahın ne’mətlərini saymaq istəmirik və saya da bilmərik. Çünki Allah özü buyurur ki, onun ne’mətlərini sayıb qurtarmaq olmaz.

Əgər bu ne’mətlərin milyonda birini kimsə bizə verərsə, ömrümüz boyu ona borclu qalmarıqmı?

İnsani və vicdani vəzifələrimiz tələb edir ki, Allaha ne’mətlərinə görə təşəkkür edək və bu misilsiz yaxşılıq üçün şükür edib namaz qılaq, Ona pərəstiş edək.

Bizi O yaradıb, biz də Ona ibadət və bəndəlik edək, şərq və qərbin qulu olmayaq.

Namaz Allaha təşəkkürdür. Hər bir ağıllı və vicdanlı insan namazın zəruriliyini anlayır.

İt ona verilmiş sümüyə təşəkkür olaraq quyruq bulayır və evə daxil olan yadlara hücum çəkir. İnsan bu qədər ilahi ne’mətlərə e’tinasızlıq göstərib, namaz şəklində formalaşmış təşəkkür ruhiyyəsindən faydalanmırsa, onun qədrdanlığı itdən də az olmurmu?!