Mövzu 1: “Azərbaycan dilində işgüzar və akademik kommunikasiya” fənninin predmeti, məqsədi və vəzifələri
Yüklə 6,67 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Yazışmaların növləri.
Qeyd etmək lazımdır ki, idarələrdə yazışmaların aparılması xüsusiyyətləri üzrə İşgüzar yazışmalar iki növə bölünür: İnzibati işgüzar yazışmalar; Xüsusi işgüzar yazışmalar. İnzibati işgüzar yazışmalarda sənədləşdirmə idarəetmənin inzibati fəaliyyətini bilavasitə özündə əks etdirir. Bütün idarələrdə bu növ kargüzarlıq idarənin faliyyətindən asılı olmayaraq eyni formada təşkil olunur. Bunu nəzərə alaraq idarəetmədə müdiriyyətlə əlaqədar inzibati sənədlərin tərtibi, göndərilməsi, qeydiyyatı, icrasına nəzarət və onlardan istifadə etmək dəftərxanaya və kargüzara həvalə olunur. Xüsusi işgüzar yazışmalarda idarənin öz xüsusiyyətinə uyğun olaraq sənədləşmə aparılır. Bura mühasibat, notariat, maliyyə, məhkəmə,istintaq, sosial təminat, statistika, uçot, kommersiya sahəsi üzrə kargüzarlıq daxildir. Bu növ kargüzarlıq bilavasitə bu işlərlə məşğul olan əməkdaşların fəaliyyəti ilə bağlıdır. Xüsusi işgüzar yazışmaların fərqləndirici cəhəti sənəd formalarının, nomenklaturasının və onların hazırlanmasının müxtəlif olmasıdır. İnzibati və xüsusi işgüzar yazışmalar idarəetmədə bir-birini tamamalayır.Hal-hazırda idarə, müəssisə və təşkilatlarda, habelə dövlət və bələdiyyə orqanlarında işgüzar yazışmaların sənədli hissəsinin təşkilinə və sənədlərin saxlanılmasının təmin edilməsinə ümumi nəzarəti idarə rəhbərləri və yerli arxiv orqanlarının işçiləri həyata keçirirlər.Buna görə də idarə arxivlərinin müasir formada təşkil olunması vacib şərtlərdən biri kimi qiymətləndirilməlidir. Bütün idarələrdə olduğu kimi məhkəmələrdə də yazışmaların düzgün təşkili ədalət mühakiməsinin həyata keçirilməsi, hökm və qətnamələrin icrası, məhkəmə işlərinə vaxtında baxılması, prosessual normalara əməl edilməsi, məhkəmə işininin təşkilinin mühüm şərtlərindəndir. 8 İşgüzar Yazışmaların həyata keçirilməsi zamanı məhkəmələrdə bu işin təşkili qaydası müvafiq təlimatlarla tənzimlənir. Burada məhkəmə sənədlərinin rəsmiləşdirilməsi, tərtib edilməsi, hazırlanması, uçotu, qeydiyyatı, məhkəmə işlərinin dövriyyəsi, məlumat axtarışı, icra üzərində nəzarət, sənədlərə əsaslanan materialların ardıcıllıqla saxlanması və onlardan istifadə edilməsi üçün hazırlanması müəyyən edilir. İşgüzar Yazışmaların təkmilləşdirilməsi əməyin texniki təşkili prinsiplərinin, kargüzarlığın mexanikləşdirilməsi, sənədlərlə işləmənin forma və metodlarının tətbiq edilməsi yolu ilə həyata keçirilir. Göründüyü kimi hər nazirliyin statusundan və fəaliyyət növündən asılı olaraq həmin nazirliyin tabe olduğu müəssisələr və təşkilatlar üçün özünəməxsus sənədlərlə işləmə və yazışmalar aparılmasına dair təlimatlar və digər normativ sənədlər işlənib hazırlanır. İşgüzar yazışmaların aparılması üzrə sənədlər iki qrupa bölünür: 1.Məxfi sənədlər üzrə işlərin aparılması; 2.Qeyri-məxfi sənədlər üzrə ilərin aparılması; Məxfi yazışmalarla iş qaydası xüsusi təlimatla müəyyən edilir.Bunlar üçün xüsusi əsasnamə hazırlanır.Yazışmaların aparılması və təqdim edilməsi, müəyyən olunmuş qaydada nəzarərət edilməsi ümumi şöbə tərəfindən həyata keçirilir. Dövlət hakimiyyət və idarəetmə orqanlarından ,ictimai təşkilatlardan ,hüquqi və fiziki şəxslərdən nazirliklərə daxil olan yazışmalar ümumi şöbə tərəfindən qəbul olunur,qeydə alınır,uçota götürürülür. Əgər yazışmalar başqa şöbələrə daxil olubsa ,onlar hökmən ümumi şöbədə qeydiyyata götürülməlidir. Əgər sənədlər başqa şöbələrə daxil olubsa ,onlar hökmən ümumi şöbədə qeydiyyatdan keçməlidir. Xarici dillərdə olan yazışmalar qeydə alındıqdan sonra tərcümə olunmalı,sonra isə təyinatı üzrə göndərilməlidir. Rəhbərliyin imzası üçün verilən sənədlərdə hökmən onu hazırlayan vəzifəli şəxsin vizası olmalıdır.Viza sənədin son vərəqininarxa tərəfində 9qoyulmalıdır.Normativ aktların layihələrinin imzalanması prossesi ümumi şöbə tərəfindən həyata keçirilir. Əvvəllər verilmiş sənədlərin, onların nüsxələrinin dəyişdirilməsini ümumi şöbə həyata keçirir.Rəsmi materialları ümumi şöbənin mətbuat əlaqələri üzrə baş mütəxəssisi verir. Bu materialların yayılması qaydası müvafiq əsasnamə ilə rəsmiləşdirilir. Maliyyə, bank, vergi əməliyyatları üçün hazırlanmış işgüzar yazışmalarda bütün əməliyyatlar qeyd olunur. Kommersiya sahəsi üzrə yazışmalarda isə satıcı və alıcı arasında möhkəm iqdisadi əlaqələr və sövdələşmələr təşkil edilir.Sövdələşmələr normativ hüquqi sənədlərə əsaslanaraq aparılır. Təşkiatlatların və ya onların sturuktur bölmələrinin rəhbərləri ilə əmək münasibətlərinin yaranması, dəyişdiririlməsi və ya ona xitam verilməsi üzrə aparılan işgüzar yazışmalar daxüsusi növ işgüzar yazışmalara aid olmaqla qeyri- məxfi sənədlər növünə aiddir. Nəşrinə icazə verilmiş normativ aktlarda ümumi şöbənin möhürü olmalıdır. Müasir dünyanı böyük informasiya axını olmadan təsəvvür etmək mümkün deyil.Bu məlumatların çatdırılması sənədlər üzərində aparılır. Son illərdə işgüzar yazışmalar idarəetmənin ilk həlqələrində daha çox yayılmışdır.Xüsusi müəssisələr, özəl müəssisələr öz kargüzarlığını təşkil etmişdir. İdarələrdə hər bir sənədin tərtibi ,yenidən yazılması,oxunması, üçotu, çoxaldılması, mühafizəsi , axtarışı, daşıdığı məlumatın yenidən işlənməsi ,idarənin daxilində və xaricində çatdırılması, müxtəlif məlumatların alınması,verilməsi və sair üzrə geniş işlər aparılır. Yüklə 6,67 Mb. Dostları ilə paylaş:
|