MÖVZU 4.1 Əməliyyatlar sistemi. Windows əməliyyatlar sisteminin işçi stolu, onun əsas elementləri. Windows əməliyyatlar sisteminin idarəetmə paneli Plan:
1. Əməliyyatlar sistemi
2. Windows əməliyyatlar sisteminin işçi stolu, onun əsas elementləri
3. Windows əməliyyatlar sisteminin idarəetmə paneli
Əməliyyat sisteminin köməyilə istifadəçi-kompüter dialoqu yaranır, əməli və
daimi yaddaş qurğuları iş prosesinə qoşulur, kompüter idarə edilir və istənilən
proqram işə düşür. Beləliklə, ƏS-nin əsas funksiyası kompüterlərin ehtiyatlarının (
fiziki ehtiyatlar (mikroprosessor, monitor, disklər) və məntiqi ehtiyatlar (proqramlar,
fayllar və s.)) və hesablama sistemləri proseslərinin idarə olunmasıdır. Əməliyyatlar
sistemlərinə PC DOS, OS/2,MS DOS, UNİX, Windows-u göstərmək olar.
ƏS-ləri yerinə yetirdikləri funksiyalarına görə üç qrupa bölünürlər: 1. birməsələli (bir istifadəçidən ibarət) ƏS;
2. çoxməsələli (çox istifadəçidən ibarət) ƏS;
3. Şəbəkə əməliyyatlar sistemləri.
Birməsələli ƏS bir istifadəçinin iş prosesində yalnız konkret bir məsələnin həlli
üçün istifadə edilir. Belə sistemlərə MS DOS ƏS göstərmək olar.
Çoxməsələli ƏS fərdi kompüterlərdən istifadəçilərin multiproqram vaxt bölgüsü
rejimində kollektiv istifadəni təmin edir. Bu vaxt kompüterin yaddaşında bir neçə
proqram və məsələ olur ki, mikroprosessor kompüterin resurslarını onlar arasında
bölüşdürür. Belə ƏS –lərinə UNİX, OS/2, Windows, Windows NT-ni göstərmək olar.
Şəbəkə ƏS lokal və qlobal kompüter şəbəkələrinin meydana gəlməsilə əlaqədar
istifadəçinin hesablama şəbəkəsinin bütün resurslarına müraciəti təmin edir.
Hal-hazırda İBM PC markalı kompüterlər üçün aşağıdakı əməliyyatlar sistemi
geniş istifadə olunur:
-MS DOS və onunla uzlaşan PC DOS və Novell Dos əməliyyat sistemləri;
- Windows 3.1, Windows 3.11, Windows 95, Windows 98, Windows 2000/NT,
Windows XP, UNİX.
Bu əməliyyat sistemləri 8, 16, 32 mərtəbəli mikroprosessorlar üzərində qurulmuş
FK-lar üçün yaradılmışdır.
