Mövzu 1: İnformatika fənni, predmeti və onun tərkib hissəLƏRI

Redaktorun menyuları və onların ümumi təyinatı belədir:
Файл – faylın yaradılması, açılması, bağlanması, yadda saxlanması, çapı,
sənədə baxış, sənədin göndərilməsi, xüsusiyyətləri, səhifə parametrləri təyin edilə
bilər.

---

 84
Правка– Sənədin redaktəsi yerinə yetirilir. Burada yerinə yetirilmiş sonuncu
əmrin ləğvi, bərpası, bloka alınmış sənəd hissəsinin ləğvi, surətinin alınması, bütün
sənədin seçilməsi, sənəd elementinin tapılması, əvəz edilməsi, elementə keçid əmrləri
verilir.
Вид- Sənəd və pəncərənin görünüşü ilə əlaqədar parametrlərin verilməsi.
Вставка-Sənədə yeni elementlərin, səhifə nömrələrini, simvolların, qeydlərin,
haşiyələrin, müraciətlərin, sənəd hissələrinin, şəkillərin, dioqramların, sxemlərin
əlavəsi mümkündür.
Формат- Sənəd və onun elementlərinin formatlaşdırılması ilə əlaqədar əmrlər
verilir.
Сервис- Sənəd düzəlişləri, mühafizə, parametrlərin təyini və s. ilə əlaqədar
servis xidməti əmrləri verilir.
Таблица- Cədvəl və onun elementləri olan xana, sətir, sütun ilə işin təşkili.
Окно- Sənəd pəncərələri və onlarla işin təşkili.
Справка- Kömək üçün sorğulara cavabların alınmasını təmin edir.
Mətn redaktorunun menyularıı və menyuların əmrləri.
Word mət redaktorunun menyuları və o menyuların əmrləri aşağıdakılardır:
I.Файл (Fail) menyusu- Bu menyunun əmrləri vasitəsilə yeni faylın
yaradılması, mövcud faylın açılması, faylın bağlanması, faylın yadda saxlanması,
səhifə parametrlərinin təyini, sənədin çapı, sənədin marşrut üzrə göndərilməsi, sənədin
xarakterik xüsusiyyətlərinin verilməsi və s. həyata keçirmək olar. Menyunun əmrləri
aşağıdakılardır:
Создать- Yeni Word faylının yaradılması. Bu əmr verildikdən sonra işçi
pəncərənin sağında açılan tapşırıqlar pəncərəsindən sənədin adi sənəd, XML sənədi,
Web sənədi, elektron poçtla göndəriləcək məlumat olması və s. müəyyən edilir;
Открыть- Artıq redaktorda mövcud olan sənədin açılmasını təmin edir;
Закрыть- Yeni yaradılmış və ya artıq mövcud olub, açılmış sənədin
bağlanması;
Сохранить-Yeni yaradılmış və ya açılaraq düzəlişlər edilmiş sənədin yadda
saxlanılması;
Сохранить как- sənədin yadda saxlanılmasının necə həyata keçirilməsini
müəyyən edir;
Сохранить как веб- страницу- Word mətn redaktorunda yaradılan sənəd Web
səhifə kimi xüsusi qaydada yadda saxlanılır;
Поиск файла- Faylın axtarılışının təmin olunması;

---

 85
Разрешения-Yaradılmış Word sənədinə daxil olma və ondan istifadəyə
məhdudiyyətlərin qoyulub-qoyulmamasını müəyyən edir;
Версии- Word sənədinin digər versiyalarının yaradılaraq saxlanılmasını təmin
edir;
Предварительный просмотр веб страницы- Web səhifə kimi yaradılmış
sənədə qabaqcadan (adətən çapdan və yaddaşa yazılmadan əvvəl) baxışın təşkili;
Параметры страницы- səhifənin parametrlərinin müəyyən edilməsi. Burada
yeni açılan pəncərədə üç əsas bəndin rejimləri müəyyən edilir, Bunlardan
I.Размер бумаги- Burada kağızın standarta uyğun ölçüləri, eni, hündürlüyü,
kağızın çap qurğusuna verilməsi qaydası və müəyyən edilmiş bu parametrlərin bütün
sənədə və ya kursor durduğu mövqedən sona qədər aid olunduğu müəyyənləşdirilir
II. Поля- Burada səhifənin yuxarı, sol. aşağı, sağ kənarlarından mətnə qədər
olan məsafə, səhifə kənarının tikilməsi və tikiş məsafəsi müəyyən edilir. Eləcə də
səhifənin kitab və ya albom səhifəsi yönümlü olması, bu səhifələrin adi. güzgü sahəli.
Bir vərəqdə iki səhifə və braşura şəklində verilməsi müəyyən edilir. Bütün müəyyən
edilmiş yeni parametrlərin sənədə tam və ya kursorun durduğu mövqedən sonə qədər
aid edilməsi də verilir;
III. Источник бумаги- Burada mətn bölməsinin başlayacağı səhifəni (növbəti
səhifə, cüt səhifə, tək səhifə və s.), səhifə kolontitullarının ( mətnə aid olmayan səhifə
məlumatlarının, adətən səhifə başlığında və ya sonunda ) verilməsini, bu kolntitullara
qədər səhifə kənarından olan məsafə, sənəd səhifəsində yazının şaquli yerləşmə
qaydası, sətirlərin nömrələnməsi, sətirlər və ya abzasların cərcivələrə alınmasına
uyğun parametrlərin müəyyən edilməsi həyata keçirir.