Mövzu CƏMİYYƏTİN İNKİŞafinda elmin rolu. Elmi FƏALİYYƏTİn metodologiyasi haqqinda anlayiş Elm anlayışı

Tədqiqat zamanı müşahidə metodu üç for­mada təşkil olunur.

1. 
   Proses və hadisələrin gedişinə müdaxilə etmədən, kənardan izləmək. Bu müşahidə forması o zaman mü­kəmməl olur ki, tədqiqatçının iştirakı nə müəllim, nə də şagird tərəfindən hiss olunur.
   
2. 
   Tədqiqatçı bilavasitə fəaliyyətdə iştirak etməklə müşahidə aparır. Məsələn, sinifdə dərs deyir və tədqiqatın məqsədəuyğun proseslərini həyata keçirir.
   
3. 
   Tədqiqatçı sınananlara “qoşulur” və “sınanan” ro­lunu oynayır.
   

Müşahidə elmi-tədqiqat metodu olsa da, onun bəzi elementlərindən təlim prosesində, xüsusən təbiət elmlə­rinin tədrisində istifadə olunur. Məsələn, təbiət hadisələri üzərində müşahidə, laboratoriya şəraitində təcrübənin müşahidəsi və s. Bu halda müşahidə təlim metodu, digər metodlarla vəhdətdə istifadə edildikdə isə təlim tərzi rolu­nu oynayır.