Mövzu İqtisadi nəzəriyyənin predmeti və metodu.( 2 saat)

Xarici iqtisadi fəaliyyəti tənzimləmək üçün dövlətin sərən­camında olan çoxsaylı vasitələri aşağıdakı qruplara bölmək olar:

1. 
   Gömrük tarifləri;
   
2. 
   Qeyri-tarif məhdudiyyətləri;
   
3. 
   Ixracın stimullaşdırılması formaları.
   

Adlarından göründüyü kimi, onların hamısı himayə-darlıq si­yasətinə «köklənmişlər». Daxili və xarici şəraitdən asılı olaraq bu siya­səti dövlət tənzimləyir. Bu, xarici iqtisadi sahələrin dövlət tənzimlə­mə­sinin başlıca tərkib hissələrindən olan tarif tənzimləmələrinə də aiddir.

Xarici əlaqələrin tənzimlənməsinin tarif vasitələrindən biri göm­rük vergisi və rüsumudur. Bu o deməkdir ki, öl-kənin sərhədlərini keçərək gətirilən əmtəə və digər material qiymətlilərinə (ixrac-idxal) gö­rə gömrük vergisi və rüsumu ödənilməlidir. Gömrük vergi və rüsum­larının sistemləşdiril-miş siyahısına gömrük tarifi deyilir. Ixrac və idxal tarifləri bir-birindən fərqlənir.

Gömrük vergisinin müəyyən edilməsi o deməkdir ki, əmtəənin sahibi dövlətə qiymətin müəyyən hissəsi qədər ver-gi ödəməlidir. Idxal vergisi istehsalçının xərclərini artırdı-ğına görə əmtəənin satış qiyməti də artır. Deməli, idxal vergisinin artırılması birinci növbədə istehlakçılara ziyan vurur.