Mövzu İqtisadi nəzəriyyənin predmeti və metodu.( 2 saat)

3. Birja sövdələşmələri və onların növləri.

Birja sövdələşmələri qiymətli kağızlarla, əmtəələrlə və ya xarici valyuta ilə aparılan ticarət sövdələşmələridir. Bu sövdələş­mələr iki yerə bölünür: 1) Pulun dərhal ödənildiyi kassa sövdələşmələri; 2) Pulun müəyyən vaxtdan sonra (adətən bir ay ərzində) ödənildiyi müddətli sövdələşmələr.

Birja sövdələşmələrinin əsas növü müddətli, həm də «fərq nəzərə alınmaqla» ödənilən sövdələşmələrdir. «Fərq nəzərə alınmaqla» ödənilmə o deməkdir ki, müəyyən olun-muş müddət başa çatdıqda söv­dələşmə aparılan dövrdəki məzənnə ilə ödənilmə vaxtı keçdikdən son­ra­kı dövrdə olan məzənnə arasındakı fərqi tərəflərdən biri digərinə ödə­mə­lidir. Müddətli sövdələşmələr bəzi hallarda məzənnələr arasında fər­qə görə «oyununu» xatırladır. Və zərərçəkən bu fərqi qiymətli kağızı və əmtəələri qaytarmaqla ödəyir. Bu isə işbazlara birjalarda böyük məb­ləğdə möhtəkirlik etməyə imkan verir.