| 1. Uzun dalğalı tsikllər-iqtisadi fəallığın uzunmüddətli tərəddüdləridir və bu, 50 ilə qədər olan müddətdə baş verir. Bu növ dalğalar “Kondratyev dalğaları” adını almışdır. Uzun dalğalar nəzəriyyəsi istiqamətində iş hələ 1887-ci ildə, ingilis alimi K.Klark 1793 və 1847-ci illərin böhranları arasında fərqin 54 il olmasına diqqət yetirməsi ilə başlanmışdı.
Tsikliklik nəzəriyyəsinin işlənilib hazırlanmasında rus alimi N.D.Kondratyevin xüsusi yeri var. Onun tədqiqatları Böyük Britaniyanın, Fransa və ABŞ-ın 100-150 illik dövr ərzində inkişafını əhatə edir. O, materialları XVIII əsrin sonundan (1790) əmtəə qiymətlərinin orta səviyyəsi, kapitala faiz, nominal əmək haqqı, xarici ticarətin dövrü, kömürün çıxarılması və istehlakı, çuqun və qurğuşun istehsalı kimi göstəricilər üzrə ümumiləşdirmişdi, yəni əslində o, iqtisadi artımın çoxamilli təhlilini aparmışdı. Tədqiqatlar nəticəsində o, aşağıdakı böyük tsiklləri ayırmışdı:
I tsikl: 1787-ci ildən 1814-cü ilədək yüksəldici dalğa, 1814-cü ildən 1851-ci ilədək - endirici dalğa;
II tsikl: 1844-cü ildən 1875-ci ilədək - yüksəldici dalğa, 1875-ci ildən 1896-cı ilədək - endirici dalğa;
III tsikl: 1896-cı ildən 1920-ci ilədək yüksəldici dalğa.
Dostları ilə paylaş: |
