Mövzu müasir təlim formaları,iş üsulları və texnikaları plan: 1

2. Yazılışı çətin sözlərin öyrədilmə sistemi

Metodik ədəbiyyatda yazılışı çətin sözlərin proqnramdakı ardıcıllıqla qruplaşdırılaraq sistemlə öyrədilməsi məsləhət görülür.

Professor Y.Kərimov yazır: «Təcrübə göstərir ki, çətin sözlərin qrafik cəhətdən bənzərliyə, oxşar orfoqramlarına görə qruplaşdırılaraq öyrədilməsi daha müvafiqdir. Qrafik cəhətdən və səslənməsinə görə yaxınlıq, həmin sözlərin yazılışının asan yadda qalmasını təmin edir»¹⁰.

Ümumiyyətlə, belə sözlərin şüurlu mənimsənilməsi və möhkəm yadda qalması üçün müxtəlif fikri assosiasiyalardan istifadə olunmalı, şagirdlər həm düşündürücü, həm də əqli fəallığı artıran rəngarəng çalışmalar üzərində işlədilməlidir. Hər dərsdən iki-üç yazılışı çətin yeni söz öyrədilməli və bunldar əlaqəli şəkildə təqdim edilməlidir.

Ümumiyyətlə, hər bir yazılışı çətin söz orfoqramın çətinlik dərəcəsindən asılı olaraq il ərzində təxminən 10-15 çalışmada öz əksini tapmalıdır. Yəni eyni söz vaxtaşırı çalışma mətninə daxil olunmalı, onlarla iş müəyyən sistemlə təşkil edilməlidir. Y.Kərimov bu sistemi belə şərh edir:

1. 
   Hər bir yeni söz şagirdlərin görmə qavrayışına təqdim edilməli, onların diqqəti yazılışı çətin orfoqramma yönəldilməlidir;
   
2. 
   Şagird sözün səs-hərf tərkibini qavramalıdır;
   
3. 
   Şagird sözün leksik mənasını başa düşməlidir;
   
4. 
   Şagird sözdə buraxılış orfoqrammı yerinə qoyub müəllimin diktəsinə əsasən yazmağı bacarmalıdır;
   
5. 
   Şagird sözü cümlədə işlədə bilməlidir;
   
6. 
   Bir məşğələdə 4-dən artıq yazılışı çətin söz verilməməlidir;
   
7. 
   Yazılışı çətin söz sonrakı çalışmalarda təkrarlanmalıdır;
   
8. 
   dərsilininaxırındailərzindəöyrədilmişsözlərinnecəmənimsənilməsiyoxlanmalıdırvəs.»¹¹
   

Yazılışı çətin sözlərin tədrisi prosesində görülən hər cür qrammatik, leksik və orfroqrafik iş isə dilin mənimsənilməsini asanlaşdırır, təlimin şüurlu və möhkəm olmasına şərait yaradır.