Sosyal sigortanın ödənilmə xarakterinə görə növi (mənbə 11, s147) [11]
Bazar iqtisdiyatı şəraitində sosyal sigortanın təşkili aşağıdakı əsas prensip üzərində gurulmuşdur:
məcburi və könülü sosyal sigortanın uzlaşması;
hökümətin, işə götürənin və muzdlu işçiin sosyal
partnyorluğu;
şəxsi gəlirin və əmək gabiliyətın itirilməsın təmintı;
məgsədli, büdcədənkənar fondın formalaşması və
istifadəsi;
sigorta fəaliyətın hökümət tənzimlənməsi və bazar
özünütənzimləməsın uzlaşdırılması;
sosyal sigortanın əsas subyekti olan sigorta edən, sigortaçı və
sigortalanan vətəndaşın sigorta olunmasində ictimai
həmrəylik və fərdi məsuliyət;
sosyal riskin profilaktikası və reabilitasiyası. [1]
Sosyal guruluşun ən əsas iqtısadı vəzifəsi - əmək ehtiyatin təkrar isteh-salı üçün zəruri şəraitin yaradılmasından ibarətdir. Bünla yanaşı sosyal sigorta sosyal sahədə hökümət siyasətın ayrılmaz hisəsidir. Bu cəhətdən sosyal sigorta sistemi – cəmiyətdə sosyal ədalətin təminatin, politoloji sabitliyin yaradılması və mühafizəsın ilkin şərtindən biridir. Sosyal sigorta sistemi iki hisədən ibarətdir:
İşçiin profilkatikasını, onın iş gabiliyətın bərpasını və mühafizə-sını təmin etməyə, o cümlədən, sağlamlaşdırıcı və yenidən hazırlanması tədbirın keçirilməsi;
Əmək gabiliyətini itirmiş yaxud heç buna malik olmamış şəxsin madi təminatına zəmanət verir. [2]
Beləliklə, sosyal sigorta vasitəsilə cəmiyət aşağıdakı vəzifəi icra etmiş olur:
əmək gabiliyəti olmyan və əmək prosesində iştirak etməyən şəxsin saxlanılması ilə bağlı xərci ödəyən pulu fondı formalaşdırır;
əmək ehtiyatin bərpasın lazımı migdarını və sturukturunu təmin edir;
cəmiyətin işləyən və işləməyən üzvın madi təminatı səviyəsində fərgi azaldır;
əmək prosesinə cəlb olunmayan əhalınin müxtəlif sosyal grupin həyat səviyəsın yüksəlməsinə nail olur.