Müasir təhsilin əsas məqsədi şagirdin şəxsiyyət və vətəndaş kimi formalaşmasıdır. Təlim prosesində yeni texnologiya və metodların tətbiqi bu məqsədin həyata keçməsində vasitədir. Yeni kurikulum bu istiqamətdə müəllimin fəaliyyət imkanlarını daha da
Yüklə 135,63 Kb.
|
     
Müasir təhsilin əsas məqsədi şagirdin şəxsiyyət və vətəndaş kimi formalaşmasıdır. Təlim prosesində yeni texnologiya və metodların tətbiqi bu məqsədin həyata keçməsində vasitədir. Yeni kurikulum bu istiqamətdə müəllimin fəaliyyət imkanlarını daha da artırır. Müasir ümumtəhsil məktəblərində təlim çoxşaxəli və mürəkkəb prosesdir. Təlimin keyfiyyətinin artırılması məktəb müdiriyyətinin, fənn metodistlərinin qarşısında mühüm vəzifələr qoyur. Yalnız ən yaxşı sinif və ya ən yaxşı hesab olunan müəllim deyil, özünü nümayış etdirmək istəyən hər bir sinifə və müəllimə “açıq dərs” keçirmək imkanı yaradılmalıdır. Bəzi müəllimlər bu cür dərslərdən özünü kənarda qoyur. Ona görə də belə düşündüm ki, “açıq dərs” keçirilməsini müəllimlər qarşısında vəzifə olaraq qoymaq daha məqsədəuyğun olar. 3 dərs nümunəsini təqdim edirəm Bakı şəhəri Səbail rayonundakı 189-190№-li tam orta məktəbin riyaziyyat müəllimi Ağayeva Nüşabə İsa qızının deyəcəyi açıq dərsin icmalı Standart:1.1.3.İrrasional ədədə uyğun olan nöqtəni koordinat düz xətti üzərində təxmini göstərir. 1.1.4.Çoxluqlar üzərində əməllərin xassələrini tətbiq edir. Mövzu: İrrasional ədədlər. Məqsəd: 1)Rasional ədədləri müqayisə edir. 2)Verilmiş ədədlər çoxluğundan irrasional ədədləri seçir. 3)İrrasional ədədə uyğun nöqtənin yerini ədəd oxu üzərində təxmini göstərir. İnteqrasiya: Fəndaxili Dərsin tipi: Deduktiv İş forması: Kollektiv ,cütlərlə İş üsulu: Beyin həmləsi,BİBÖ ,müzakirə,Venn diaqramı Resurslar: Dərslik,xətkeş,marker,işçı vərəqlər. Dərsin mərhələləri: 1.Motivasiya,problemin qoyuluşu. 2.Tədqiqatın aparılması. 3.Məlumat mübadiləsi. 4.Məlumatın müzakirəsi. 5.Nəticə və ümumiləşdirmə. 6.Yaradıcı tətbiqetmə və ev tapşırığı. 7.Qiymətləndirmə. Dərsin gedişi: 1.Motivasiya, problemin qoyuluşu: 7 və 8,5 ; 2 və √5 √2 və -3,2 5/9və 3/8 ? -√3 və √3  π
-2 0 1 2 4 -Diqqətlə yazı taxtasında yazılanlara baxın.Sizcə ,mən nə demək istəyirəm? (Ədədlərin müqayisəsinə aid nümunələr) Həm də BİBÖ üsulu ilə bildiklərini ,nəyi öyrənmək istədiklərini soruşuram.
-Onda bu günki dərsimiz nə ola bilər?(həqiqi ədədlərin müqayisəsi) Tədqiqat sualı: - Həqiqi ədədlər necə müqayisə olunur?
Tədqiqat işi cütlərlə aparılır.Hazırladığım işçi vərəqləri paylanır.Şagirdlər onlara verilmiş tapşırıqları icra edirlər. Nümunələr: İşçi vərəqi №1 1)Ədədləri ədəd oxu üzərində qeyd edin:√0;√16:-√4;-√25;√18;√53 2)Hər iki ədədi adi kəsrlə yazmaqla müqayisə edin:2,(6) və 17/6 №2 1)İki kəsr arasında yerləşən üç rasional ədəd yazın:4/5 və 5/6 2)A={√2;√3;2;π;-3} və B={2;-3;√5;√0;0,(2)} çoxluqlarının kəsişməsini Venn diaqramında göstərin. №3 1)Hər iki ədədi onluq kəsrlə yazmaqla müqayisə edin:0,(3) və 2/5 2)A ilə 20-dən böyük olmayan natural ədədlərin kvadrat kökləri,B ilə 60ədədinin bölənləri çoxluğu işarə olunmuşdur.B və A çoxluqlarının fərqini tapın və s. №4 1)A={√2;√3;2;π;-3} ;B={2;-3;√5;√0;0,(2)} ;C={2/3;1,2;√7;-3;2} çoxluqlarından elə ikisini seçin ki,fərqi irrasional ədədlərdən ibarət olsun; Venn diaqramı qurmaqla həll edin. 2)Ədədləri müqayisə edin:6,43 və 6,(43). №5 1)Ədədləri ədəd oxunda qeyd etməklə artan sırada düzün:√3;4;-4,5;-√2;0;√23. 2)A={0;-4;√5;π;√7} ;B={√3;-4;2,3; π}və C={√5;0;8,6;-4}çoxluqlarından elə ikisini seçin ki,kəsişməsi tam ədədlərdən ibarət olsun; Venn diaqramında göstərin. №6 1)A ilə 20-dən böyük olmayan natural ədədlərin kvadrat kökləri,B ilə 60ədədinin bölənləri çoxluğu işarə olunmuşdur.A vəB çoxluqlarının kəsişməsinin elementlərini yazın. 2)Ədədləri müqayisə edin:0,(54) və 45/88 3.Məlumat mübadiləsi: Bu mərhələdə şagirdlər icra etdikləri tapşırıqları yazı taxtasında göstərməklə təqdim edirlər.Səhvlər digər şagirdlər tərəfindən düzəlir. 4.Məlumatın müzakirəsi: Natural,tam,rasional,irrasional ədədlərin tərifləri,həmin ədədlər çoxluğundan hansının digərinin alt çoxluğu olduğunu,həmin çoxluqların necə işarə edildiyini, ədəd oxuna görə ədədlərin necə müqayisə edildiyini və s. soruşuram. 5.Nəticə və ümumiləşdirmə: -Biz bu gün nə öyrəndik?(Həqiqi ədədlərin müxtəlif üsullarla müqayisə olunmasını) 6.Yaradıcı tətbiqetmə və ev tapşırığı: Evdə rasional, irrasional ədədlərin müqayisəsinə aid bir neçə sual yazın və irrasional ədədlər haqqında yeni məlumatlar toplayın QİYMƏTLƏNDİRMƏ
Bakı şəhəri Səbail rayonundakı 189-190№-li tam orta məktəbin riyaziyyat müəllimi Ağayeva Nüşabə İsa qızının 11-ci sinifdə deyəcəyi açıq dərsin Icmalı Mövzu: Birləşmə nəzəriyyəsi düsturların tədbiqi (ümumiləşdirici dərs) Ünvan: XIE sinifi Səviyyəsi: riyaziyyat seçimli sinif Məqsəd: Verilmiş biliklərin necə mənimsəldiyini yoxlamaq. a) Keçilmiş düsturları məsələlər həllinə tədbiq etməyi bacarmaq. b) Qazanılmış biliklər əsasında suallara dəqiq cavab verməyi bacarmaq c) Şagirdlərdə özünə inam hisslərini gücləndirmək. Üsul: “Teletaym” intelekt oyunu üzrə iş. Təchizat: “NOTEBOOK”- aparatı, proyektor, cədvəl, saniyə ölçən saat. Dərsin gedişi 1. Motivasiya: problemin qoyulması.
Uşaqlar, yazı taxtasına diqqətlə baxın. Sual işarəsinin altında, bu yazıların hamısını özündə birləşdir mövzunun adı gizlənib. Sizcə, bizim bu günkü dərsimiz nəyə həsr olunub? (Birləşmə nəzəriyyəsinə) II Tədqiqatın təşkili (Bütün sinfə) Sinif nümayəndəsi 1-dən 24-ə qədər rəqəmlər yazılmış "loto" daşlarını uşaqlara paylayır, mən isə oyunun aparılma qaydası ilə şagirdləri tanış edirəm: Şagirdlər əllərindəki daşda yazılan ədədlərin ardıcıllığı ilə (1,2,3,...,24) yazı taxtasına yaxınlaşır. Yazı taxtasından asılmış hazır cədvələ baxıb hər hansı ədədi deyir. Cədvəl:
? 1 2 ? keçid 3
ØØ 4 ? 5 ? 6 ? 7 • 9
Ø Ø 9 ? 10 ? 11 • 12 Hədiyyə ? 13 14 ? 15 ? 16 17 Hədiyyə ? 18 19 keçid ? 20 ? 21 22 Super sual ? 23 Ø 24 III Məlumatın təşkili. Mən o ədəd yazılmış vərəqi qaldınram. Əgər "?" işarəsi'yazılıbsa, həmin sual yazı taxtasında proyektor vasitəsi ilə nümayiş etdirilir. Cavab vermək üçün fikirləşməyə 30 saniyə vaxt ( super sual üçün 1 dəqiqə ) verilir. Cavab qəbul edildikdən sonra düzgün cavab ekranda işıqlandırılır. 1 suala düzgün cavab "3", 2 suala düzgün cavab "4", 3 suala düzgün cavab "5" qiymətlə qiymətləndirilir. Oyunun şərti. I sual düşüb, bu suala düzgün cavab verilərsə, II dama açılır və s. I dəfə "keçid" düşübsə II damanı açmağa icazə verilir. "Hədiyyə" kimə düşsə II damanı açmağa ixtiyarı yoxdur. Super sual düşən şagirdə cavab verməkdən imtina edib başqa damanı aça bilər. IV Cədvəldəki suallar, hədiyyələr. 1) 12 müxtəlif hədiyyəni 4 uşaq arasında: uşaqlardan birinə 6, qalanlarının hər birinə isə 2 hədiyyə verməklə neçə müxtəlif üsulla paylamaq olar? A)
4) Ø 5) XI sinif şagirdlərinə 19 müxtəlif fənn tədris olunur. I günə 6 müxtəlif fəndən dərs cədvəlini neçə üsulla tərtib etmək olar? A) 6) A) 9; -12 B) 12; 9 C) 9 7) Qutuda 12 qırmızı, 8 ağ kürə var. Təsadüfən götürülmüş 2 kürənin ağ olması ehtimalını tapın. A)190 B) 14/95 C) 95/14 8) (a+b)8 binomunun aynlışında binomal əmsalların cəmıni tapın. A)64 B)256 C)512
A) 4! B) 5 C) P5 11) Sinifdə 26 şagird var. Onlardan hər gün 2 şagird növbətçilik etməlidir. Növbətçiliyi neçə üsulla təyin etmək olar? A) 12) Hədiyyə - (“4” qiyməti) 13) Futbol üzrə ölkə birinciliyinin I dövrəsində 120 oyun oynanıldı. Birincilikdə neçə komanda iştirak edir? A) 16 B)15 C)20 14) Ø 15) "0,1,2,3,4" rəqəmlərindən istifadə etməklə rəqəmləri təkrarlanmayan neçə üçrəqəmli ədəd düzəltmək olar? A) 64 B) 48 C) 60 16) Sinifdə 25 şagird var. Sinif iclasını aparmaq üçün sədr və katibi neçə üsulla seçmək olar? A) 600 B)300 C)400 17) Hədiyyə 18) İki aranjeman ya elementləri (heç olmazsa) bir elementi ilə), ya da elementlərinin düzülüşü ilə; İki permutasiya bir-birindən yalnız elementlərini düzülüşü (yerdəyişmə) ilə fərqlənirsə,iki kombinizon bir-birindən nə ilə fərqlənir?
19) Keçid 20) Futbol yarışında 16 komanda iştirak edir. Bu komandalar bir-biriləri ilə öz meydançalarında və özgə meydançalarında görüşməlidir. Yarışda keçiriləcək oyunların sayını tapın. (Hər komanda o biri komanda o biri komanda ilə 2 dəfə görüşməlidir) A) 240 B) 120 C) 256 21) M.Füzulinin 6 cildlik, H.Cavidin 4 cildlik əsərləri külliyatını hər müəllifin əsərləri yanaşı olmaqla bir kitab rəfinə neçə müxtəlif üsulla düzmək olar? A)10! B) 2.4!.6! C)4!.6! 22) SUPER SUAL Alman riyaziyyatçısı Kroneker natural ədədlərin müstəsna əhəmiyyətini ön plana çəkərək deyirdi ki, "natural ədədlər........, qalanlan isə insan əməyinin məhsuludur". 23) 100 qarpızın arasnda zahirən bilinməyən 15 zay (xarab) qarpız var. Təsadüfən 5 qarpız seçilir. "5 qarpızın hamısı keyfiyyətlidir" hadisəsini ehtimalını tapın A) 24) Ø
Ekspert - Hüseynova Aysel vaxtı ölçür, Qiymətləndirmə vərəqində cavablara verilən qiymətləri qeyd edir. Açıq dərsdə iştirak edən müəllim lər də "qiymətləndirmə" vərəqində qiymət yazılır. VI Nəticələrin çıxarılması. Qiymətlər jurnala yazlılır. "Birləşmələr nərəriyyəsi" fəslinin keçilməsinin nə əhəmiyyəti var? Sualına cavabla nəticə çıxanlır. Sonda "Pulsuz yemək" adlı xarakterık məsələnı verirəm: Bu məsələdə deyilir ki, orta məktəbi yenicə bitirmiş 10 nəfər yeniyetmə gənc orta təhsili başa vurmaq şərəfinə restoranda yeyib-içməyə yığışıblar. Stol ətrafında hansı qayda ilə oturmaq məsələsində bunlar arasında mübahisə düşüb. Bəziləri əlaçıların başda oturmasını təkid edir, kimisi boyun hündürlüyünə üstünlük verir, bir çoxu adlarının əlifba sırası ilə düzülüşünə əsasən stullarda əyləşməyə təklif edir və s. Mübahisə uzanır, xörək soyumağa başlasa da, bir qərara gələ bilmirlər. Əhvalatı seyr edən xörəkpaylayan görür ki, söhbət uzanır, onlara müraciətlə deyir: "Mənim gənc dostlarım! Mənim məsləhətimə qulaq asın, bu gün kim necə o cür otursun və bu gün oturduğunuz vəziyyəti biriniz yazın, xörəyinizi soyutmadan yeyin. Sonra... Sonra isə hər gün gəlin buraya, yerinizi dəyişə-dəyişə oturun; bu yerdəyişməni o qədər davam etdirin ki, hər biriniz bu stulun hamısında oturmuş olasınız. Nəhayət, bu gün oturduğunuz vəziyyətə çatanda, o gündən etibarən sonrakı günlər hər gün mənə qonaq gəlin və mən sizi pulsuz olaraq ən ləziz xörəklərə yedizdirməyimə təntənəli surətdə söz verirəm". Təklif cavanların çox xoşuna gəlir, o gündən bu on nəfər dost restorana yemək-içməyə gəlməyə başlayır və hər gün yerlərini dəyişib oturmaqla pulsuz yemək yeyəcəkləri günü səbirsizliklə gözləyirlər. Lakin o gün gəlmir ki, gəlmir. Restorana gəlmək, yerdəyişmə ilə oturmaq davam edir... Pulsuz yemək arzusunda olduqları gün ona görə gəlib çıxmır ki, bunlann stullarda yerdəyişmə aparıb, hər birinin on stulun hamısında oturması və nəhayət, bununla birinci gün oturduğu vəziyyətə çatmaları müddəti gözləndiyindən çox-çox uzun vaxt tələb edir: bu nə az, nə çox 3 628 800 gündən sonra mümkün olarmış! Bu günlərin neçə il olmasını tapsaq (günləri ilə çevirsək) pulsuz qonaqlıq arzusuna cavanların təxminən 10 000 ildən sonra nail olacağını tapırıq. Bu məsələ bizi permutasion anlayışına gətirib çıxarır (10!= 1-2-3-...-10 = 3628800) Bakı şəhəri Səbail rayonundakı 189-190№-li tam orta məktəbin riyaziyyat müəllimi Seyidova İnci Eyvaz qızının deyəcəyi açıq dərsin icmalı Standart: 1.2.1 – Natural ədədlər üzərində hesab əməllərini yerinə yetirir. Mövzu: Ədədin bölənləri və bölünənləri
DƏRSİN TİPİ İnduktiv MOTİVASİYA (5 dəqiqə) Müəllim sinfə müraciət edir:
Şagirdlər bir neçə fərziyyələr irəli sürürlər. Müəllim bütün bu fərziyyələrə heç bir əlavə şərh vermədən qeydiyyat vərəqində qeyd edir. Müəllim bölən və bölünənin tərifini verir. 
Tədqiqatın aparılması üçün müəllim sinfə sualla müraciət edir. 
TƏDQİQATIN APARILMASI  
Müəllim şagirdləri 4 qrupa bölür. Qrup bölgüsü riyazi əməllərə görə aparılır. 1. Toplama, 2. Çıxma, 3. Vurma və 4.Bölmə. Qrup lideri müəyyən olunur. Qrupların adları yazılmış vərəqlər şagirdlərə paylanır. Kim hansı qrupa aiddirsə o masada əyləşir. Hər qrupa müxtəlif tapşırıqlar yazılmış iş vərəqləri verilir. 
MƏLUMAT MÜBADİLƏSİ VƏ MÜZAKİRƏSİ İş vərəqləri lövhədən asılır. Hər qrupun lideri öz işlərini təqdim edir. Müzakirə vaxtı müəllim şagirdlərə sual verir, şagirdlərin köməyi ilə əsas fikri ifadə edir. 
ÜMUMİLƏŞDİRMƏ VƏ NƏTİCƏ Nəticənin çıxarılması üçün müəllim dərsə aid əlavə suallar verir. Şagirdlərin cavablarını ümumiləşdirir. 
 
YARADICI TƏTBİQETMƏ Müəllim bütün sinfə 1-dən 50-ə kimi sadə ədədlərin cədvəlini tərtib etməyi tapşırır. QİYMƏTLƏNDİRMƏ Müəllim tədqiqat işinin əvvəlində şagirdlərlə birlikdə müəyyən etdikləri meyarlar üzrə qrup işlərini qiymətləndirə bilər. O, həmçinin, öz müşahidəsinə əsasən, yaxud şagirdlərin özünü-qiymətləndirmə formasında dərsin məqsədlərinə uyğun meyarlarla cədvəl üzrə qiymətləndirmə aparır. QİYMƏTLƏNDİRMƏ
Ev tapşırığı. Müəllim bütün sinfə Eritosfen xəlbiri haqqında məlumat toplamağı tapşırır. Yüklə 135,63 Kb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
B) P4. P6. P2 C) 
B) P6 C) 
= 110 tənliyini həll edin:
B) 
C) 
