MüƏLLİFDƏN

yalnız bir səbkidə nazil olmuşdur.» 
(Üsuli-kafi, Nəvadir fəsli, 13-cü 
rəvayət). 
Quran və Peyğəmbərdən (s) sonra insanların dini məsələlərdə 
müraciət edə biləcəkləri ən mötəbər mənbə Peyğəmbərin (s) hər bir 
eyb, günah və nöqsandan uzaq olan Əhli-beytidir. Onların bütün 
əmr və qadağaları bizlər üçün qanundur. 
Belə bir halda onların tövsiyə və buyuruqları ilə ziddiyyət təşkil 
edən hədis və rəvayətlər heç bir əhəmiyyət kəsb etməməlidir. 
2. Rəvayətlərin məzmununda nəzərə çarpan ixtilaflar onların öz 
etibarını itirməsinə səbəb olur. 

---

169 
1
) Məsələn, rəvayətlərdən birində deyilir: «Mikayıl, Peyğəmbərə 
(s) Cəbraildən oxunuş səbkilərinin artırılmasını xahiş edir. O da, 
Peyğəmbərin (s) xahişini və müsəlmanların Quranı bir səbkidə 
oxumağa qadir olmamalarını nəzərə alaraq, Allahın izni ilə onların 
sayını yeddiyə çatdırır. Digər rəvayətdə isə bu işin həzrət Mikayılın 
tövsiyəsi olmadan həyata keçdiyi göstərilir. 
2. Rəvayətdən birində deyilir: Ubey məscidə daxil olub orada bir 
şəxsin ona tanış olmayan bir səbkidə qiraət etdiyini eşidir. Digər bir 
rəvayətdə isə, məsciddə olarkən oraya iki nəfər şəxsin gəldiyi və 
onun qiraəti ilə zidd olan bir səbkidə qiraət etdikləri göstərilir. 
3. Bəzən verilən cavabların suallarla müvafiq olmadığının şahidi 
oluruq. Məsələn, İbni Məsudun nəql etdiyi rəvayətdə deyilir: 
Surələrdən birinin ayələrinin sayının 35 və ya 36 olması haqda bir-
birimizlə mübahisə edirdik. Mübahisəyə son qoymaq üçün 
Peyğəmbərin (s) yanına getmək qərarına gəldik. Əhvalatı ona 
danışdıq. Əli (ə) Peyğəmbər (s)-la bir qədər söhbət etdikdən sonra 
bizə tərəf gəlib buyurdu: Allahın peyğəmbəri sizə öyrəndiyiniz kimi 
qiraət etməyi əmr edir. Göründüyü kimi sualla verilən cavab 
arasında heç bir əlaqə yoxdur. 
4. Quranın yeddi müxtəlif səbkilərdə nazil olması məna və 
məfhum baxımından heç bir əhəmiyyət kəsb etmir. Quranın 
müxtəlif səbkilərdə nazil olması ayələrin müxtəlif, bəlkə də 
ziddiyyətli mənalar verməsinə səbəb ola bilər. Quranın ən başlıca 
hədəfi isə, bəşəriyyətin nadanlıq və cəhalətdən uzaqlaşıb haqqa, 
ədalətə hidayət olmalarıdır.