MüƏLLİFDƏN

QURANIN İFADƏ TƏRZİ İLƏ NATİQLƏRİN ÇIXIŞ ÜSLUBU 
ARASINDA OLAN FƏRQ 
8-ci irad
: 
Onlar deyirlər: 
Quranın bəyan tərzi ilə, mahir ədib və şer ustalarının üslubu 
tamamilə fərqli və ziddiyyətlidir. Belə ki, surələrdə bir neçə 
mövzuya 
və 
bir-biri 
ilə 
əlaqəsi 
olmayan 
mətləblərə 
toxunulduğunun şahidi oluruq. Məsələn, hər hansı bir tarixi mövzu 
haqda söhbət açıldığı zaman dərhal əxlaq, alış-veriş və ya digər 
mövzulara da toxunulur. Əgər Quranda hər bir mövzu üçün ayrıca 
fəsil ayrılsaydı, daha yaxşı olardı. 
Cavab: 
Quran, bəşəriyyəti haqq-ədalətə hidayət etmək və onları dünya 
və axirət səadətinə qovuşdurmaq üçün nazil olmuşdur. Quran fiqhi, 

---

94 
tarixi, və əxlaqi kitab olmadığı üçün bu elmlərə ayrıca başlıq və 
fəsillər ayrılmamışdır. 
Şübhəsiz, Quranın bəyan etmə üslubu digər üslublardan daha 
qənaətbəxş olduğu üçün, nəzərdə tutulan mövzunu oxuculara daha 
tez çatdırır. Quran surələrindən hər birini mütaliə etdikdə yaradılış, 
məad, əxlaq və keçmiş qövmlərin tarixi haqda dəyərli məlumatlar 
əldə etməklə yanaşı, onların aqibətlərindən də ibrət dərsi alınır, 
kamil insana xas olan əxlaq normaları və dinin bir çox şəri 
məsələləri ilə yaxından tanışlıq hasil olur. 
Mövzuların müxtəlif olmasına baxmayaraq, surələrin heç birində 
istər fəsahət və bəlağət, istərsə də ümumi məna baxımından heç bir 
nizamsızlıq müşahidə etmirik. 
Əgər Quran ayrı-ayrı fəsillərə bölünsəydi öz nəzmini itirər və 
oxucu üçün bir o qədər də faydalı olmazdı. Belə ki, hər hansı bir 
mövzunu mütaliə edən oxucu, Quranın digər müqəddəs 
hədəflərindən xəbərsiz qalar və nəticədə ən başlıca məqsədə, yəni 
kamala çatmaqdan məhrum olardı. 
Qurana xas olan belə bir bəyan tərzi onu digər dini, ədəbi 
mətnlərdən fərqləndirir və ona xüsusi yaraşıq verir. 
Amma nə etmək olar, düşmənçilik və ədavət hissi həqiqəti dərk 
etmək üçün daşürəkli, təəssübkeş insanların gözlərini kor, 
qulaqlarını isə kar etmişdir. 
Əgər Quran ayrı-ayrı fəsillərə bölünsəydi başqa bir ciddi 
çatışmamazlıqla qarşılaşardı. O da Quranda bir neçə dəfə təkrar 
olunan keçmiş peyğəmbərlərin əhvalatı və tarixi əhəmiyyət kəsb 
edən hadisələrdir. Əgər dəfələrlə təkrar olunan bu əhvalatlar eyni 
fəsildə nəql olunsaydı, Quran öz təravət və cazibədarlığını itirər və 
belə olduqda təkrar heç bir məna kəsb etməzdi.