MüƏLLİFDƏN

4. Allahdan məktub gətirmək. 
Bu da qeyri-mümkün olan bir işdir. Çünki, onların istədikləri adi 
məktub deyil, Allahın öz dəsti-xətti ilə yazmış olduğu məktubdur. 
Yox əgər adi məktub istəsəydilər, bunun üçün göyə qalxmağın heç 
bir zərurəti olmazdı. 
Digər tərəfdən isə, Allahın insan kimi əli və digər bədən üzvləri 
olmadığı üçün Onun əlinə qələm götürüb məktub yazması da təbii 
ki, qeyri-mümkün olmalıdır. 
Allah-taala belə işlərdən daha uca, daha ali və münəzzəhdir. 
Həyata keçməsi mümkün olan, lakin əqli baxımdan əsassız 
sayılan tələblər isə bunlardan ibarət idi: 
1. Çeşmənin qaynaması və yerdən su çıxması; 

---

115 
2. Meyvəli və çeşməli bağlara malik olmaq; 
3. Qızıl evə malik olmaq. 
Peyğəmbər (s) bütün bunlara yiyələnsəydi də bunu, onun 
peyğəmbərliyinin həqqaniyyətini sübuta yetirəcək amil hesab 
etmək olmazdı. Çünki, adi insanların bir çoxu bu kimi var-dövlətə 
yiyələnsə də, biz onlardan heç birini peyğəmbər hesab etmərik. 
Başqa sözlə desək, bu iki şeyin arasında heç bir əlaqə yoxdur. 
Demək var-dövlət peyğəmbərlərin həqqaniyyətini təsdiq edəcək 
amil deyildir. O ki qaldı dünyəvi sərvət və əyləncəyə, bütün bunlar 
fani və müvəqqətidir. Peyğəmbərlərin yiyələndikləri nemət isə ilahi 
hikmət və elmdir. Onların gördükləri bütün işlər və söylədikləri 
bütün sözlər dərin hikmətə əsaslanır. 
Bəziləri belə təsəvvür edə bilərlər ki, var-dövlət adi yol ilə əldə 
edildiyi üçün bunu, peyğəmbərlərin həqqaniyyətinə dəlil hesab 
etmək olmaz. Əgər qeyri-adi yol ilə əldə olunarsa biz, bunu [ilahi] 
möcüzə hesab etməli və peyğəmbərlərin həqqaniyyətini sübuta 
yetirəcək amil kimi qəbul etməliyik. Belə bir təsəvvür tərzi 
tamamilə batil və əsassızdır. Çünki, peyğəmbərlərin qeyri-adi yolla 
var-dövlət sahibi olması onun həqqaniyyətinə dəlalət edən dəlil 
kimi hesab edilsə də, müşriklərin istəkləri təkcə bu deyildi. Onlar 
belə güman edirdilər ki, peyğəmbər adi yolla var-dövlət sahibi 
olmalı və peyğəmbərlik də yoxsul insanlara verilməməlidir. 
Zuxruf surəsinin 31-ci ayəsində bu haqda buyurulur: 
«Onlar dedilər: Məgər bu Quran iki şəhərdən [Məkkə və Taifdən] olan 
böyük bir adama [ya Vəlid ibni Müğəyrə, yaxud da Ürvan ibni Məsuda] 
nazil edilməli deyildimi?» 
Belə bir yanlış təsəvvür və əqidəyə əsaslanan Məkkə müşrikləri 
Peyğəmbərdən (s) var-dövlət sahibi olmasını tələb edirdilər. 
Dediklərimizi sübuta yetirəcək məsələ müşriklərin, Peyğəmbərin 
(s) meyvəli bağlara və qızıl evə malik olmasını tələb etmələridir. 
Onlar Peyğəmbərdən (s), başqa bir möcüzə istəmirdilər. Əgər onlar, 
Peyğəmbərin (s) bütün bunlara qeyri-adi yolla malik olmasını və 
bunu onun peyğəmbərliyinin həqqaniyyətinə dəlalət edən amil 
kimi qəbul etmək istədikləri təqdirdə, belə bir uzun və zəncirvari 
şərtlər 
heç 
bir 
məna-məfhum 
kəsb 
etməzdi. 
Çünki, 

---

116 
peyğəmbərliyinin həqqaniyyətini sübuta yetirmək üçün bir salxım 
üzümün və ya bir misqal qızılın möcüzə olaraq gətirilməsi kifayət 
edərdi və belə bir qeyri-adi işi onun peyğəmbərliyinin 
həqqaniyyətini sübuta yetirəcək amil kimi qəbul etmək olardı. Və 
belə olduqda, meyvəli bağların və qızıl evin yaradılmasına heç bir 
ehtiyac duyulmazdı. 
O ki qaldı yerdən su çıxarmasına, onlar bunu heç də özləri üçün 
istəmirdilər. Onların niyyəti bu idi ki, Peyğəmbər (s) yerdən 
çeşmələr qaynatmaq və s. vasitələrdən istifadə etməklə öz 
imkanlarını artırsın və peyğəmbərlik üçün lazım olan şeylərə malik 
olsun.