Rasûlüllah'ın Güneşin Doğma ve Batma Zamanlarında Namaz Kılmayı Yasaklaması
Allah Rasûlü güneşin doğma ve batma zamanlarında namaz klimayı yasaklamışlardır. Sebebine gelince: Müşrikler bu vakitlerde güneşe tapıyor, şeytanlar'da kendilerine eşlik ediyordu. Her ne kadar müslümanlar bu sırada kıldıkları namazlarla güneşe secde etmeyi amaçlamıyor olsalar da, bazı hususlarda müşriklere benzemelerinin önüne geçmek için böyle bir yasaklama getirilmiştir; çünkü müslümaniarııı birtakım konularda müşriklere benzemesi insanı şirke düşürme ihtimali olan hallerdendir. Bu neden-ledirki Allah Rasûlü (s.a.v) bu iki vakitte namaz kılma tercihini yasaklamışlardır. Bu yasaklama -îbn Ömer'in lafızları ile- Buhâ-rî ve Müslim'de rivayet edilen bir hadiste zikredilmiştir.71 .
Bu zamanlara denk düşen tahiyyet'ül-mescid, husuf ve küsuf (güneş ve ay tutulması) namazları tilâvet secdesi, iki rekat olarak kılınan tavaf namazı vb. durumlarda nasıl hareket edilecektir? Bu konularda alimler arasında yaygın görüş ayrılıkları vardır. Ama en açık görüş bu tür namazların, bu zamanlarda kılınmalarının caiz ve müstehab oldukları yönündedir; çünkü bunları kılmakta şer değil hayır vardır. Bırakıldıklarında da kazaları olmadığından zamanları geçer. Bu zamanlarda yasaklanan namaz biçimi, özellikle o vakitte tercih edilendir. Eğer zaman amaç haline getirilmişse, o zamanda o fiilin yapılması için hiçbir neden yoktur. Amaçlı fiillerin durumu ise bunun tersinedir; çünkü eylem, amaçlanan neden için yapılmıştır. Bu yüzden de zamanla bir ilişkisi yoktur. Nitekim Rasûlüllah mezarlıklarda namaz kılmayı yasaklayarak şöyle buyurmuşlardır.
"Mezarlıklarla ve hamamlar dışında bütün yeryüzü mesciddir".73
Hamamlarda namaz kılmanın yasaklanması, buraların genellikle şeytan ve cin barınağı olmalarından dolayıdır. Mezarlıklarla ilgili yasaklama ise, kabirleri mescid edinen sapıklara benzeme unsuru taşunasmdandır. Namaz kılan kimse, bu mekanın başka mekanlardan daha faziletli olduğuna inanmasa dahi yasaklama gencidir. Ancak bütün iyi niyetlere rağmen, bu gibi yerlerde kılınan namazlarda, oraları ibadet yerleri haline getirenlere bir benzeme sözkonusudur. Bunun için de Allah Rasûlü güneşin doğma ve batma zamanlarında olduğu gibi mezarlıklarda da namaz kılmayı mutlak anlamda yasaklamıştır. Her ne kadar bu yer ve zamanlarda namaz kılan kişi, namazın, o zamanın diğer zamanlardan daha faziletli olduğuna inanarak kılmıyor ise de, o zamanda yapılan ibadetlerin diğer zamanlardakİnden faziletli olduğuna inanan müşriklere benzeme unsuru taşıdığı İçin, Rasûlüllah bu zamanlarda namaz kılmayı yasaklamış ve aynı yasağı biraz önce zikrettiğimiz mekanlar için de koymuştur.
İnsanoğlunu sapıklığa en çok sürükleyen şirk çeşidi "insana ve insan biçiminde yapılan resim ve heykellere tapma ve tazim etme" temeline dayanmakta olup müşrikler "taptıkları tanrıların bir başkası tarafından doğurulduğunu, bir başkasını doğurduklarını, onların birilerine, birilerinin de onlara mirasçı olduğunu herbirinin kâinattaki herhangi birşeyden olduğunu" söylemeyi adet haline getirmişlerdir. Bu yüzden de Hz. Peygamber'c ibadet ettiği ilahın nasıl birşey olduğunu, neyden meydana geldiğini sormuşlar; "O şu maddeden midir, bu maddeden midir? Dünyada kimin mirasçısıdir, kendisinin mirasçısı kimdir?" demişlerdir. Cenab-1 Hak bu tür sorulara cevap olarak şöyle buyurmuştur:
"De ki: "O Allah birdir, Allah sanıcddir. Kimseyi doğurmadı, kimse tarafından doyurulmadı. Hiçbir şey O'nıın dengi ottandı". (th-las, 112/1-4)
Übeyy b. Ka'b'ın hadisinde ise şöyle denilmiştir.
"Biri veya birşey tarafından dogurulan her varlık muhakkak ölecektir. Bir başkasına mirasçı olana, mutlaka mirasçı olunacaktır. Allah'ın dışında tapılan kulların, tanrıların hepsi mutlaka bir başkası tarafından doğur ul m ustur. Üzeyir, Mesih ve diğer salih insanlar ve onlar adına yapılan resim ve heykeller, tanrılık iddiasında bulunan tüm firavunlar... hepsi doğmuş oldukları için ölümlüdürler. Kendileri bir başka ölümlünün mirasçıları olduğu gibi, Öldüklerinde başka birileri de onların mirasçıları olacaktır".
Bütün eksikliklerden münezzeh ve müberrâ olan şanı yüce Allah ise sürekli diridir, asla ölmeyecektir ve hiçbir varlık O'nun mirasçısı değildir.
Her türlü eksiklikten uzak olan Allah'ın sânı ne yücedir!
En doğruyu bilen yalnızca O'dur!
Salât ve selam olsun Rasûlü Muhammed'in üzerine!51
DİPNOTLAR
1- Atımed, Zındıklara Reddiye, s. 47.
2- Begavî ve Hâzin bu haberi senedsiz olarak İbn Abbas'tan naklet m işi erdir. İV/ 320;
Tefsirü ibn Cevzî, IV/266.
3- Taberî. XXX/ 343; el-Dürr'ül-Mensûr, VII1/670-671.
4- Tirmizî, Cennetin Niteliği W/ 695; Darimî, Rckâik, s. 733. İbn Mâce, Ziilıd 11/1452;
Ahmed, 111/ 9. 5^ Buharı, TefsirV177,.
6- Buhâri TefrYV/147; Müslim, İman 1/180. _
7- Buhâri, Menkıbeler IV/I60, Te/i/r V/191; Müslim, Cennet 111/2191-92; Ahmed,
Mü
8- Müslim, Cenazeler, 1/377-378.
9- Buharı, Namaz 1/110-111; Müslim, Mcscidkr 1/376; Nesâi, H/42,
10- Buharı, Namaz 1/112, Cenazeler 11/90, 106 Peygamberler W i \ AA, Savaşlar V/139; Müslim, Mescidkr 1/376-377; Ebû Dâvud, 113/553; Nesâi, 11/41, IV/96; Dârimî, s. 327; Ahmed, 1/218; 11/284-285, 366, 396, 454, 518; VI/34, 80, 121, 146, 229, 252, 255, 274-275-.
II- el-Mitsncd, 1/405, 437, 454.
12- Ebû Dâvııd, Menâsik 11/534; Ahmed, Müsncd, 11/367.
13- el-Muvattâ, s. 3 72; Alınıed, 11/246.
14- Müslim, Cenazeler 1/666; EbO Dâvud, Cenazeler III/548; Tirmizî 111/366; Nesâî, IV/88; Ahmed,1/96, 129-145.
15- İbn'ül-H.acer, Fethül-Bâri, 569.
16- İbn Ebî Şcybe, cd-Dürıiii, Mensur, VIII/522.
17- Tarîh-i Taberi, İV/92-93.
18- Buharı, Namaz 1/111, Medine'nin Faziletleri 11/220, Ensâr'm Menkıbeleri IV/226; Müslim, Afcad/cj 1/373; F.bû Dâ\ııd, 1/312, Nesâî, 11/40; Ahmed III/212.
19- Buharı, 11/Avın Cezası 11/220, Oıııe 11/250; Müslim, Hac 1/976, 1014-1015; Ebû Dâvud, 11/529; Tinnizî, 11/148; Nesâi, 11/37; İbn Mâce, 1/452; Alımca1, 11/234, 238, 278,501,111/7,34,45,51,53,64,71,77-78.
20- Sûyûtî, al-Diimil-Mcnsıîr, V/185; el-Heysemî, Mcaııa'ıız-Zcvâid, 1/72-74
21- Müslim, 1/145.
22- Buharı, Namaz 1/127; Müslim, 1/364-365; İbn Mâce 1/459; Ahnıed, IV/48
23- Buhâri, Namaz VI 10; Müslim, îman 1/364-365; İbn Mâce, Mcscidler i/349.
24- Müslim, But 11/1987; Ebû Dâvud, Edeb V/216, h. no: 4916; Tinnizî, B/rr İV/373, h. no: 2023; Ahmed, C. 11/268, 279, 400, 465; İbn Mâce, 1/533, h. no: 174.
25- Buhâri, Mekke ve Medine Mesddlcrinde Namaz Kılmanın Fazileti 11/57; Müslim, Hacc T/1016; Nesâi, Mescidlcr IH/37.
26- Müslim, HaccI/I015; Tirmizî, V/280; Nesâ-î, 11/36; Ahmed, III/8,V/116,331,335; ed-Dürr'ül-Mensin, WI287.
27- Tirmizî, V/ 280; Ebû Dâvud, 1/39, h. no: 44; İbn Mâce, 1/128; cd-Dîirr'iil-Mcnsûr, IV/289.
28- İbn Mâce, 1/453, h. no: 1412; Nesâî 11/37; Beyhakî, Sünen'ül-Kübıâ, V/248.
29- Buhâri, Yemin veAdak!(irVÎV2?>3-23,4; Ebû Dâvud, 111/ 593; h. no: 2389; Tirmizî, IV/104, h. no: 1526; Nesâî, VI11/17; İbn Mâce, 1/686; h. no: 2126.
30- Beyhâkî, Sünen, V/245.
31- Buhâri, Eıısar'ııı Menkıbeleri, IV/254, 258; Beyhakî, Delâil'uıı-Nübüvvc 11/ 471-472.
32- Beyhâkî, Delâil'ün-Nübüvve V/201.
33- Buhâri, Hacc 11/161; Beyhakî a.g.e, V/72-73.
34- Htıhârî, Namaz; Fcthiı'i-Bâri, 1/500.
35- Buhâri Namaz 1/94; Müslim, Yolaılann Namazı 1/498.
36- Müslim, 1/496; Ebû Dâvud, 11/64.
37- Müslim, Yolcuların Namazı 1/515.
38- Ahmed, H/30, 41, 83, 153; el-Elbânî, Sahilm Câmi'us-Sagîr, 5696.
39- Buhâri, 1/121; Müslim, 1/517; Ahmed, 11/39, İ50.
40- Ihıhârî, V;>rli/12, Teheccüd 11/45; Müslim, Yolcuların Namazı 1/516; Ebû Dâvud, Nafile İbadetler 11/80; Tirmizî, 11/301; Dârimî, s. 340; Nesâî, İII/227, 233; Mâlik, el-Mııvatta, s. 123; Ahmed, Miisncd, 11/ 10, 30, 33, 40, 44, 49, 58, 66, 71. 76, 77, 79,81,83, 119.
41- Buhâri, Teheccüd 11/43, 53-54; Müslim, Yolculunu Namazı 1/497; Ahmed, VI/31, 85.
42- Buhâri s. 54; Müslim, 1/499.
43- Müslim, 1/471; Beyhakî, Delâil'ün-Nübüvvc IV/273.
44- Buharı, Savaşlar V/495, Vakitler 1/147-148, Ezan 1/157; Müslim, 1/438; Tirmizî, 1/338-339.
45- Tirmizî, i/; Ahmed, 1/375, 423, 46; Buhâri, Teheccüd 11/47; Müslim, Yolcuların Namazı 1/512; Ahmed, VI/102-253.
46- Buhâri, Teheccüd 11/47; Müslim, Yolcuların Namazı 1/ 512; Ahmed, VI/102, 253.
47- Buhâri, Vahyin başlangıcı 1/2, İman, 1/20; Müslim, İtuaret Uf \515; Ebû Dâvud, Bo-
şanma 11/651; Tirmizî, ÎV/'! 79; Nesâî VI/15S; İbn Mâce 11/1413; Ahmed, 1/25, 43.
48- Ebû Dâvud, Menâsik 11/522; Tirmizi, 111/ 22S; İbn Mâce, 11/1000; Dârimî, s. 479; Ahmed, VI/182-207.
49- Mâlik, cUMııvatta, s. 149-402; Beyhakî, Sünen, IÎI/157.
50- Ebû Dâvud, H/24, no: 1229; Beyhakî, Sünen, III/J57.
51- Bulıârî, Hacc 11/ 161, Savaşlar V/86; Müslim, 1/1923; Ebû Dâvud, 11/445-446, h.no: 1885-1886; İbn Mâce, 11/984; Ahmed, 1/229, 233, 290; Beyhakî, Delâil'ün-Nübüvve, IV/325-327.
52- Buhâri, 11/?; Müslim, 1/922-923;. Ebû Dâ\aıd, 11/445; Tirmizi III/221-212, h. no: 856-857; Nesâ-i, V/230; İbn Mâce, H/983; Mâlik, cl-Muvatta, s. 364; Ahnıed, Müsned, 11/40-59, 71-10...
53- Müslim, Sahabenin Faziletleri 11/ 1855, Delâil'ün-Nübüvve V/485.
54- Müslim, Faziletler 11/1839; Ebû Dâvud, Sinine V/54, h. no: 4672; Tirmizi, V/246, h. no.: 3352; Ahmed, 111/178,184.
55- Ahmed, 111/22; Tirmizi, V/587; İbn Mâce, Ziihdfl44Q, h. no: 4308; İbn Hibban,
s. 2127.
56- Tirmizî, Hacc IH/246; Ebû Dâvud, 11/447, h. no: 1888; Dârimî, s. 446.
57- Müslim, Kurbanlar 11/1567; Nesâi, Kurbanlar,^/ 232; Ahmed, 1/108,118,152.
58- Beyhakî, Sünen IX/314; İbn'ul-Cev/Î, hadisi mevzular arasında saymıştır.
59- Bulıârî, İman, 1/19; Müslim, Sulamalar W1220; İbn Mâce, 11/1318; Darımı, s. 641; Ahmed, 1V/270-274.
60- Buhâri, TıW'VII/12;İbn Mâce, 11/ 1155, h.no: 3491; Ahmed, i/245-246; Buhâri, VTI/12,15,16; Müslim, 11/1729; Ahmed, 111/343, el-Elbânî, Sahih, h. no: 1154.
61- Tirmizi, Namaz, H/173, h. no: 344; Nesâî, Oruç, İV/ 172; İbn Mâce, İkâme, 1/323.
62- Buhâri, 1/138; Müslim, 1/677; Tirmizî, 111/61; Nesâî, V/46; Ahmed, V/63; Beyha-ki,S»MC/ıIV161-162.
63- Müslim, Ciîıad 11/1407; F.bû Dâvud, 111/ 418, h. no: 3024; Ahmed, 11/292-538.
64- Buhâri, Humus IV/59, Savaşlar (Mcgâzi) V/104; Müslim, Zekât 1/734-736; Ahmed, Miisncd, 111/166.
65- Mâlik, .\4uvattas. 458; Nesâî. fr/VIl/131, Ahmed, VI/316-319-326.
66- Ehı'ı Dâ\'iıd, il/ 287, h. no: 1630; d-Elbânî İm hjdisi Câııü'iis-Sagir'iıı Zayıf Ha-dişleri adlı eserinde zikretmiş, lı. no: 1642.
67- Ehı'ı Dâvud, IV/670; lı. no: 453 i; îbn Mâce, 11/895, h. no: 2685.
68- Tirmizî, Tefsir V/277; Ibn Mâcc, 1/263, h. no: 802; Dârimî, s. 278; Ahmed, 111/68 76.
69- Bıılıâri,!/] 16; Müslim, 1/378; İhn Mâcc, 1/343, h. no: 736; Ahmcd, 61, 70.
70- Tirmizî, Ş;ılıitlildeı* IV/547; İbn Mâcc, ü/749, h. no:2372, Ebıı Dâvııd, IV/24, lı. no: 3599; Ahmed, İV/] 78, 233, 321-322.
71- lîııbüri, Vakitleri/ 145-î46; Müslim, Yolcuların Namazı 1/567-568 Ahmed, Müs-
ııal 11/13,19,33,36,63,106; Mâlik, Mııvatta, s. 220.
72- Ebıı Dâvııd, 1/ 330; lı. no: 492; Tirnıizi, N/131; İbn Mâcc, 1/246; h.no: 745; Ahmed, 111/83-96.
366
Dostları ilə paylaş: |
