Muhammad al-xozazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti kiberxavfsizlik asoslari kafedrasi

Asosiy Qism.

2. 
   Zamonaviy antivirus dasturiy vositalari.
   

Har bir turdagi virusning zararli harakatlari juda xilma-xil bo'lishi mumkin. Bunga muhim fayllarni yoki hatto "proshivka" BIOS-ni o'chirish va shaxsiy ma'lumotlarni, masalan, parollarni ma'lum bir manzilga o'tkazish, ruxsatsiz pochta jo'natmalari va ba'zi saytlarga hujumlarni tashkil etish kiradi. Shuningdek, mobil telefon orqali pulli raqamlarga qo'ng'iroq qilishni boshlash mumkin. Yashirin boshqaruvning yordamchi dasturlari (backdoor) hatto tajovuzkorga kompyuterni to'liq boshqarish imkoniyatiga ega. Yaxshiyamki, bu muammolarning barchasi bilan muvaffaqiyatli kurashish mumkin va bu kurashda asosiy qurol, albatta, antivirus dasturi bo'ladi.
Kasperskiy antivirusi. "Kasperskiy Anti-Virus" Rossiyada ushbu turdagi eng mashhur mahsulotdir va "Kasperskiy" Касперский Евгений Валентинович familiyasi nomiga qo’yilgan bo’lib antivirus dasturi zararli kodlarga qarshi kurashuvchining sinonimiga aylandi. Xuddi shu nomdagi laboratoriya nafaqat o'zining xavfsizlik dasturiy ta'minotining yangi versiyalarini doimiy ravishda chiqaradi, balki kompyuter foydalanuvchilari o'rtasida o'quv ishlarini ham olib boradi. Kasperskiy Anti-Virusning so'nggi, o’n birinchi versiyasi, oldingi nashrlar kabi, barcha kerakli yordamchi dasturlarni bir oynada birlashtirgan sodda va shaffof interfeysga ega. O'rnatish ustasi va intuitiv menyu opsiyalari bilan hatto tajribasiz foydalanuvchi ham ushbu mahsulotni sozlashi mumkin. Amaldagi algoritmlarning kuchi mutaxassislarni ham qoniqtiradi. Aniqlangan viruslarning har birining batafsil tavsifini to'g'ridan-to'g'ri dasturdan Internetdagi tegishli sahifaga qo'ng'iroq qilish orqali topish mumkin.
NOD32 – Kasperskyga nisbatan tez ishga tushadi va tizimga yuklamasi har daqiqa kamayib boradi, yangilanish olib turganda foydalanuvchi deyarli sezmaydi, turli xato yoki shu kabi holatlarda esa soddagina yozuvlarni aks etadi. Kasperskyda esa aksincha, foydalanuvchi qancha ko'p fayllarni ochsa shuncha tizimni og'irlashtiradi, agarda biror bir xato yuzaga kelsa yoki kompyuter internetga ulanmagan bo'lsa – "voxima" solishni boshlaydi.
Qidiruv tizimiga kelsak, ESET – Kasperskyga qaraganda tez qidiradi, lekin samarasi jihatidan nisbatan past hisoblanadi. Kaspersky juda uzoq vaqt tekshiradi, lekin nisbatan ko'proq xatarli fayllarni topadi. Shunga yarasha tizim yuklanadi va qotadi.
ESET da tashqi portlarni (fleshka portlari, diskovod) bloklash imkoniyati mavjud, qo'shimchasiga yangi versiyalarni tarmoqni ko'proq nazorat qilish imkonini beradi. Kasperskyda esa tizimni qayta tiklash, bulutli himoya va shu kabi noodatiy imkoniyati mavjud.
Yangilanish (Обновление) ni olishi bo'yicha Kaspersky juda katta masalani oldinga qo'yadi – Litsenziya masalasi! Agarda NOD32 ning eski versiyalari hech qanday litsenziyasiz viruslar haqida axborotlarni yangilasa, Kasperskyda bu juda qiyin masala, hatto eski versiyalari ham bazani yangilash uchun litsenziyali kalitni talab qiladi, aks holda qidiruv tizimi samarasi ishlaydi, ko'p holatda shunchaki ishlamaydi! Bundan tashqari, ESET ning eski versiyalariga yangilanishni qo'lda kiritib, internetsiz joylarda ham undan foydalanishni imkoni bo'lsa, Kasperskyda bu ishni amalga oshirish juda juda qiyin, amalga oshirganingizda ham samaradorlik darajasi ESETga qaraganda ancha past bo'ladi!


D r. Veb. Kasperskiy antivirusi bilan mashhurlikda raqobatlashadigan yana bir mashhur rus antivirusi bu Dr. Veb. Uning sinov versiyasi qiziqarli xususiyatga ega: u Internet orqali majburiy ro'yxatdan o'tishni talab qiladi. Bir tomondan, bu juda yaxshi - ro'yxatdan o'tgandan so'ng darhol antivirus ma'lumotlar bazalari yangilanadi va foydalanuvchi so'nggi imzo ma'lumotlarini oladi. Boshqa tomondan, sinov versiyasini avtonom tarzda o'rnatish mumkin emas va tajriba ko'rsatganidek, beqaror ulanish bilan muammolar muqarrar.
Panda antivirus + xavfsizlik devori 2007. Kompleks yechim kompyuter xavfsizligi sohasida Panda Antivirus + Firewall 2007 to'plami virusga qarshi dasturga qo'shimcha ravishda tarmoq faoliyatini kuzatuvchi xavfsizlik devorini o'z ichiga oladi. Dasturning asosiy oynasining interfeysi "tabiiy" yashil ohanglarda yaratilgan, ammo tashqi jozibadorligiga qaramay, navigatsiya tizimi noqulay qurilgan va yangi boshlanuvchi foydalanuvchi sozlamalarda chalkashib ketishi mumkin. Panda to'plami bir vaqtning o'zida bir nechta original echimlarni o'z ichiga oladi, masalan, eng zamonaviy evristik algoritmlarga asoslangan noma'lum tahdidlarni qidirish uchun xususiy TruePrevent texnologiyasi. Kompyuterning zaif tomonlarini qidirish uchun yordamchi dasturga e'tibor qaratish lozim - u xavfsizlik tizimidagi "teshiklar" xavfini baholaydi va kerakli yangilanishlarni yuklab olishni taklif qiladi.
Norton Antivirus 2005. Mashhur Symantec kompaniyasi mahsuloti - Norton Antivirus 2005 antivirus majmuasining asosiy taassurotlari uning kuchli hisoblash tizimlariga qaratilganligidir. Norton Antivirus 2005 interfeysi foydalanuvchi kiritishiga javoban sezilarli darajada orqada qolmoqda. Bunga qo'shimcha ravishda, o'rnatish paytida u operatsion tizim versiyalari uchun juda qattiq talablarni qo'yadi va Internet Explorer... Dr.Web-dan farqli o'laroq, Norton Antivirus o'rnatish vaqtida virus ma'lumotlar bazalarini yangilashni talab qilmaydi, biroq ular butun ishlash vaqtida eskirganligini eslatib turadi.
McAfee VirusScan. McAfee VirusScan, qiziquvchan antivirus mahsuloti, ishlab chiquvchilarning ta'kidlashicha, u dunyodagi №1 skaner bo'lib, biz sinov uchun tanladik, chunki u katta tarqatish to'plami (40 MB dan ortiq) bilan o'xshash ilovalar orasida ajralib turardi. Ushbu qiymat keng funksionallik tufayli ekanligiga ishonib, biz o'rnatishga o'tdik va antivirus skaneriga qo'shimcha ravishda u xavfsizlik devorini, shuningdek qattiq diskni tozalash va qattiq diskdan ob'ektlarni kafolatlangan o'chirish uchun yordamchi dasturlarni o'z ichiga olganligini aniqladik.