Muhammed b. Abdulvahhab'ın Davetinin Hakikati

2 Osman b. Bişr: Adı geçen eser.Cilt:1. Sayfa: 22-23

1 Abdullah b. Şibl: Adı geçen eser.Sayfa:36

2 Osman b. Bişr: Adı geçen eser.Cilt:1, sayfa:24-25

1 Muhammed İzzet Derveze: “Modern Arap Hareketinin Doğuşu”.Cilt:1.Sayfa:75

2 Hüseyin b. Ğannâm: Adı geçen eser.Cilt:1, sayfa:33

1 Hüseyin Abdullah Âl-i Şeyh: “Vahhabilik ve lideri Muhammed b. Abdulvahhab”. Mecelletul-Arabî. Sayı:147.Şubat 1971.Sayfa:26

2 Ahmed Ali: “Suûd Âilesi”.Sayfa:212.Hicrî 1376 (1957) Beyrut baskısı.

3 Tâhâ Hüseyin: “Arap Yarımadasında Edebî Hayat”. Sayfa:13 ve sonrası.

1 Abdullah Yûsuf Şibl:Adı geçen eser.Sayfa:38

2 Abdullah Hayyat:Adı geçen eser.Sayfa:137-140

3 Salâh Akkâd: “Hareketler Dâveti, Islahatçı Dînî Selefî Hareketi”.Mısır’da yayınlanan tarihî bir dergidir. Cilt: 7. Yıl: 1958. Sayfa: 90

4 Muhammed b.Abdulvahhab: “ed-Durer es-Sünniyye fi'l-Ecvibetin-Necdiyye” adlı kitabın Kassim Halkına Gönderdiği Mektup” kısmından alınmıştır. Derleyen Abdurrahman b. Kâsim. Cilt:1.Sayfa:14-17

1 Hüseyin b. Ğannâm: Adı geçen eser.Sayfa:257 ve 260

2 Süleyman b. Sehman: Adı geçen eser.Sayfa:87

3 Kemâl S. Dervîş: “Muhammed b.Abdulvahhab ve Vahhâbîlik Dâveti”.Sayfa:165-169

1 Süleyman b. Sehman: Adı geçen eser.Sayfa:41, 93, 110.(Dâvet âlimlerinin mektuplarla hutbelerinden alınmıştır.)

2 Hüseyin b. Ğannâm: Adı geçen eser.Sayfa:304-307

3 Muhammed Ebû Zehra:“Ahmed b. Hanbel;Yaşadığı Dönemi ve Hayatı”.Sayfa:6 ve 390.

1 Süleyman b. Sehman: Adı geçen eser.Sayfa:38

2 Osman b. Bişr: Adı geçen eser.Cilt: 1,Sayfa:116

3 Muhammed Ebû Zehra: “İbn-i Teymiyye, Yaşadığı Asır ve Hayatı”.Sayfa: 529-530.

4 Kemâl S. Dervîş: “Muhammed b. Abdulvahhab ve Vahhâbîlik Dâveti”.Sayfa:183-184

5 İbn-i Kesîr: “el-Bidâye ven-Nihâye”.Cilt:14.Sayfa:34. Hicrî 704 yılında vukû bulan olaylar. 1977 Beyrut baskısı.

1 Laoust (H): Ibid p 563

2 Süleyman b. Sehman: Adı geçen eser.Sayfa:49

3 Bknz: İbn-i Kayyim: “Zâdul-Meâd fî Hedyi Hayril-İbâd”.Cilt:1.Kemal Seyyid Derviş: Adı geçen eser.Sayfa:188

4 Muhammed b. Abdulvahhab: “Allah’ın kulları üzerindeki hakkı olan Tevhîd, Kitabı”. Sayfa:11-12

1 Qeyamuddin Ahmad: Ibid p 22

2 Tevfik Tavîl:“100 Yıllık Arap Düşüncesi” adlı kitabından alınmıştır.1969 yılında Beyrut Amerikan Üniversitesinde düzenlenen Arap Araştırmaları Sempozyumu. Sayfa:277

1 Salâh Akkâd:Adı geçen eser.Mısırda yayınlanan tarihî bir dergidir.7.cilt.Sayfa:93-96. 1958 yılında yayınlanmıştır.

2 Muhammed b. Abdullah Selman: “Selefî Dâvetin İslâm Dünyasındaki Etkisi”.Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi.Birinci sayı, sayfa:484

1 Uceyl Neşmî:“Hilâfet Devleti ve Vahhâbîlik Hareketleri”. El-Muctemâ Dergisi. Sayı: 510. 30 Hicrî 1401 Safer ayı. (Şubat 1981) Sayfa:38-39-40.

2 Hüseyin b. Ğannâm: “Ravdatyl-Efkâr vel-Efhâm”. Cilt:1.Sayfa:132 ve Münir Aclûnî: Adı geçen eser. Sayfa:266

3 Muhammed İzzet Derveze: “Modern Arap Hareketinin Doğuşu”. Sayfa:72

4 Abdulaziz Seyyid Ehl: “Tevhîd Dâvetçisi Muhammed b. Abdulvahhab”. Sayfa:82 ve Hüseyin Mûnis: “Modern Çağda Doğudaki İslam”.Sayfa:193

1 Hâfız Vehbe: “Yirminci Yüzyılda Arap Yarımadası”.Sayfa:344-345 ve Muhammed Abdullah Mâdî: “Arap Yarımadasındaki Modern Uyanışlar”.Cilt:1. Sayfa: 60

2 Mesûd Nedvî: “Muhammed b.Abdulvahhab:“İftirâ Edilen ve Zulme Uğrayan Reformcu”. Sayfa:179

3 Qeyamuddin Ahmad: Ibid p 232-268

4 Münir Aclânî: Adı geçen eser.Sayfa: 240

5 Salâh Akkâd:Adı geçen eser.Sayfa:90-95 Bu kitap ilk olarak hicrî 1319 yılında basıldı.

6 Abdulmuteâl Saîdî: Adı geçen eser.Sayfa:439

1 Abdulaziz Seyyid Ehl: Adı geçen eser.Sayfa:11

2 Bu âlimlerin risâle ve fetvâları küçük bir kitapta toplanmış ve “Asrın ihtiyaç duyduğu konularda Necd âlimlerinin derleyip toparladıkları risâle ve fetvâlar” adıyla hicrî 1346 yılında Kral Abdulaziz’in emriyle Mısır’da Menâr matbaasında basılmıştır.

3 Muhammed Halil Herras: “Vahhâbilik Hareketi”.Sayfa:47-51

1 Muhammed b. Abdulvahhab: “Keşfuş-Şubuhât”.Sayfa:69

2 Abdurrahman b. Hasan Âl eş-Şeyh: “Mecmuatu't-Tevhîdi'n-Necdiyye”.Sayfa:152-153 ve Abdurrahman b. Kâsim: “ed-Dürer 3s-Seniyye fî Ecvibetin-Necdiyye”.Cilt:2.Syfa:34-37

1 Yûnus Sûresi:31

2 Zümer Sûresi:65

1 Süleyman b. Sehman: “el-Hidâyetus-Sünniyye vet-Tuhfetul-Vehâbiyye en-Necdiyye”. Sayfa:88-105

2 Şûrâ Sûresi:11-12

3 Hüseyin b. Ğannâm: “Necd’in Tarihi”.Sayfa:299 ve Muhammed b. Abdulvahhab: “Mecmûatut-Tevhîd en-Necdiyye”.Sayfa:114

4 Muhammed b. Abdulvahhab: “Keşfuş-Şubuhât”.Sayfa:85

1 Zâriyât Sûresi:56

2Muhammed b.Abdulvahhab’ın yazdığı kitaplar ve mektuplar bibliyografyası hakkında Dr.Ahmed Muhammed ed-Dubeyd’in yazdığı; “Muhammed b. Abdulvahhab’ın Eserleri” adlı kitap, araştırmacıya bu konuda yardımcı olur. Bu kitap, hicrî 1397 yılında Riyad’da Özel Ofset Matbaalarında basılmıştır.Ayrıca Riyad’da bulunan İmam Muhammed b. Suud İslam Üniversitesi, hicrî 1400 (milâdî 1980) yılında Şeyh Muhammed b. Abdulvahhab haftası düzenleyerek onun yazdığı kitaplarla mektupları derlemiştir.

1Bu meseleleri Mahmûd Şükrî Alûsî adlı Irak âlim detaylı bir şekilde açıklamıştır. Bu kitap, Mısır’da bulunan Selefiye Matbası tarafından üç defa basılmıştır.

2 Nisâ Sûresi: 48

3 Muhammed b. Abdulvahhab: “Mecmûatut-Tevhîd en-Necdiyye”.Sayfa:114

1 Muhammed Halîl Herrâs: Adı geçen eser.Sayfa:15

2 Ahmed İbn-i Teymiyye: “el-Vâsıta Beynel-Halk vel-Hak”.Sayfa:24. Birinci Baskı. Yıl:Hicrî 1397.Mısır’da bulunan Selefiye Matbası tarafından basılmıştır.

3 En’am Sûresi:162

4 Hüseyin b. Ğannâm: Adı geçen eser.Sayfa:394

1 Zümer Sûresi:3

2 Yûnus Sûresi:18

3 Muhammed b. Abdulvahhab: “Keşfuş-Şubuhât”.Adı geçen eser. Sayfa: 74

4 Muhammed b. Abdulvahhab: “Tevhîd Kitabı”.Sayfa:24

5 Müddessir Sûresi:48

1 Bakara Sûresi: 255

2 Enbiyâ Sûresi:28

3 Abdurrahman b. Hasan Âl eş-Şeyh: “Kurratu Uyûnil-Muvahhidîn”. (Mecmûatut-Tevhîd en-Necdiyye’den) Sayfa:376

4 Süleyman b. Sehman: Adı geçen eser. Sayfa:42

5 Zümer Sûresi:3

1 Muhammed b. Abdulvahhab: “Keşfuş-Şubuhât”:Sayfa:73

2 Yûnus Sûresi:18

3 Muhammed b. Abdulvahhab: “Keşfuş-Şubuhât”:Sayfa: 83-84

4 Abdurrahman b. Hasan: “Fethul-Mecîd Şerhu Kitâbit-Tevhîd”.Sayfa:211

1 Süleyman b. Sehman:Adı geçen eser.Sayfa:16

2 Muhammed b. Abdulvahhab: “Keşfuş-Şubuhât”:Sayfa:75

3 Münir Aclûnî: Adı geçen eser.Sayfa:269

1 İmam Ahmed ve Ebu Davud,

2 Muhammed b. Abdulvahhab: “Tevhîd Kitabı”.Sayfa:26-30.

3 Muhammed b. Abdulvahhab: “Keşfuş-Şubuhât”.Sayfa:76

1 Lokman Sûresi: 32

2 Muhammed b. Abdulvahhab: “Keşfuş-Şubuhât”.Sayfa:77-78

3 Muhammed Halîl Herrâs: Adı geçen eser.Sayfa:20-21

1 Abdurrahman b.Abdullatîf Âl eş-Şeyh:“Lüme’uş-Şihâb” adlı kitabın dipnotu.Sayfa:203. Dâratul-Melik Abdulaziz.Bknz:Mecmûatur-Resâil vel-Mesâil en-Necdiyye”.Cilt:4.Sayfa: 279. Basım yeri ve tarihi:Kâhire.Hicrî 1349.

2 Süleyman b. Sehman: Adı geçen eser.Sayfa:41-53

3 Buhârî ve Müslim

4 Suyûtî: “el-Câmi’us-Sağîr”.Cilt:2, Sayfa:636

5 Abdurrahman b. Hasan: “Fethul-Mecîd Şerhu Kitabit-Tevhîd”.Sayfa:418

1 Hadîsi Müslim rivâyet etmiştir.

2 Süleyman b. Sehman: “el-Hidâyetus-Sünniyye vet-Tuhfetul-Vehhâbiyyetun-Necdiyye”. Sayfa:83-84

3 Osman b. Bişr: Adı geçen eser.Sayfa:Cilt:1, Sayfa:161-162

4 Hüseyin b. Ğannâm: “Necd’in Tarihi”.Tahkik:Dr.Nâsıruddîn Esed. Sayfa:527

1 Hüseyin b. Ğannâm: “Necd’in Tarihi”.Tahkik:Dr.Nâsıruddîn Esed. Sayfa:540

2 Raşîd Rızâ: “Vahhâbîlert ve Hicâz”.Sayfa:56

3 Mesud Nedevî: Adı geçen eser.Sayfa:220, Raşîd Rızâ: “Vahhâbîlert ve Hicâz”.Sayfa:56

4 Münir Aclûnî: Adı geçen eser. Sayfa:271

5 Abdurrahman b. Muhammed b. Kâsim: “ed-Dürer es-Seniyye fîl- Ecvibetin-Necdiyye”. Cilt:1.Sayfa:16-17.Birinci Baskı.

1 Bknz: Muhammed Ebû Zehrâ: “İbn-i Teymiyye, asrı ve hayatı”.Sayfa:530-531

2 Münir Aclûnî: Adı geçen eser.Sayfa:288

3 Hüseyin b. Ğannâm: Adı geçen eser.Sayfa:360.Süleyman b. Sehmân: Adı geçen eser. Sayfa:40. “Delâilul-Hayrât” kitabının yazarı, Muhammed b. Süleyman el-Cezûlî’dir. “Ravdur-Reyâhîn” kitabının yazarı ise, Abdullah b. Es’ad el-Yâfiî’dir.

1 Süleyman b. Sehmân: Adı geçen eser.Sayfa:23, 47 ve 48

2 Abdurrahman b. Hasan:Adı geçen eser.Sayfa:413

1 Hüseyin b. Ğannâm: Adı geçen eser.

2 Süleyman b. Sehman: Adı geçen eser.Sayfa:48

3 Muhammed Kemâl Cum’a: Adı geçen eser.Sayfa:18-19

4 Münir Aclûnî: Adı geçen eser.Sayfa:294-295

1 Muhibbuddîn Hatîb:“Vahhâbîler”.Zehrâ Dergisi.Cilt:3.Sayfa:97.Yıl: Hicrî 1345 yılı Safer

2 Süleyman b. Sehman: Afı geçen eser.Sayfa:94

3 Abdulmuteâl Saîdî: “İslâm’a Müceddidler”.Sayfa:79, 114-116

4 Hüseyin b.Ğannâm: “Ravdatul-Efkâr vel-Efhâm”.Cilt:1. Münir Aclûnî: Adı geçen eser. Sayfa:265-266.

1 Salâh Akkâd: “Selefî Islah Hareketleri”.Cilt:7. Sayfa:89. Mısır’da yayınlanan tarihi bir dergidir.Yıl:1957

2 Hüseyin b. Ğannâm: “Necd’in Tarihi”.Tahkik:Dr.Nâsuruddîn Esed.Sayfa:540

3 Abdullah b. Abdurrahman Bessâm: “Altı Asır Boyunca Necd Âlimleri”.Cilt:1. Sayfa: 19. Abdullah el-Useymîn:Adı geçen eser. Sayfa: 40-43 (Dâratul-Melik Abdulaziz Dergisi:Hicrî 1397 yılı Şevvâl ayı)

4 Abdullah b. Muhammed b. Kasım:Adı geçen eser.Cilt:1. Sayfa:14-17. Mekke baskısı. Ümmül-Kurâ. Hicrî 1352 yılı.

1 Süleyman b. Sehmân: Adı geçen eser:Sayfa:12

2 Muhammed Halil Herrâs: Adı geçen eser.Sayfa:69

3 Abdullah b. Muhammed b. Kasım:Adı geçen eser.Cilt:1. Sayfa:17

4 Süleyman b. Sehmân: Adı geçen eser.Sayfa:49

1 Müslim rivâyet etmiştir.

2 Münir Aclânî: Adı geçen eser.Sayfa:281-282

3 Yazarı bilinmemektedir: “Lumeuş-Şihâb fî Sîreti Muhammed b.Abdulvahhab” . Tahkik:Abdurrahman Âl eş-Şeyh.Sayfa:49 Dâratul-Melik Abdulaziz baskısı.

1 Nahl Sûresi:125

2 Hüseyin b. Ğannâm: “Necd’in Tarihi”.Tahkik:Nâsıruddîn Esed.Sayfa:411

3 Hüseyin b. Ğannâm: “Necd’in Tarihi”.Tahkik:Nâsıruddîn Esed.Sayfa:411

1 Osman b. Bişr: “Unvânul-Mecd fî Tarihi Necd”.Cilt:1 Sayfa:191. Suudi Arabistan Milli Eğitim Bakanlığı Basımı. 2. Baskı. “Nuvvâb” kelimesi “Nâib” kelimesinin çoğuludur.Necd bölgesinde yöresel olarak iyiliği emreden ve kötülükten alıkoyan kimse için kullanılan bir sözdür. Aynı şekilde bu işi yapan kimseye “Mutavva’ ” da denir.Fakat “Mutavva’ ” kelimesi anlam olarak daha kapsamlı olup âbid ve dindâr kimseye denir. Ayrıca küçük yaştaki ilim talebelerine de “Mutavva’ ” denir.

2 Kemâl Seyyid Derviş: “Muhammed b. Abdulvahhab ve Vahhâbilik Dâveti”.Sayfa: 60-75 Sâlih b. Fevzân Âl Abdullah’ın Usûluddîn Fakültesi’nin çıkardığı dergideki yorumu. Sayı 1. Sayfa: 86 Riyad.

1 Bu konuda şu kitaplara bakabilirsiniz:Abdulmuteâl Sâidî: “İslâm’da Müceddidler”. Sayfa:439-440.Muhammed İzzet Derveze: “Modern Arap Hareketinin Doğuşu”. Sayfa:71. Abdulhakîm Hatîb: “Vahhâbîlik Dâveti”.Sayfa:75 2.Baskı (Dâruş-Şurûk Baskısı).

2 Mecmûatur-Resâil vel-Mesâilu'n-Necdiyye”.Sayfa: 4-8 İmam Abdulaziz b. Abdurrahman Âl Suud’un nafakasından Mısır’daki Menar Matbaası tarafından hicrî 1349 yılında basılmıştır.

3 Şûrâ Sûresi:40

1 Adı geçen eser.Sayfa:8 ve Hüseyin b. Ğannâm: “Necd’in Tarihi”.Sayfa:36”-362

2 Muhammed b. Abdulvahhab: “Keşfuş-Şubuhât”.Sayfa:79-85

1 Muhammed Sûresi: 9

2 Hüseyin b. Ğannâm: Adı geçen eser.Sayfa:475-476

3 Süleyman b. Sehmân:“el-Hüdâyetus-Sünniyye vet-Tuhfetul-Vahhâbiyye en-Necdiyye”. Sayfa:45

1 Hamed el-Câsir: “Arap Dergisinin Mülâhatları”.4. yıl, Cilt:9 hicrî Rebîul-Evvel 1390 yılı.ve Cilt:10, Hicrî Rebîus-Sânî 1390 yılı.Sayfa:764, 937 ve 938.

1 Muhibbuddîn Hatîb: “Vahhâbîlik”.Zehrâ Dergisi.3.Cilt.Hicrî 1345 Safer ayı.Sayfa:96-97

2 Hüseyin b.Ğannâm:Adı geçen eser.Sayfa:361 ve Muhammed Hamid el-Fekkî:Adı geçen eser.Sayfa:44

3 Hüseyin b.Ğannâm:Adı geçen eser.Sayfa:423

4 Muhammed Ebû Zehrâ: “Ahmed b. Hanbel:Hayatı ve Yaşadığı Dönem”.Sayfa:390

1 Süleyman b.Abdulvahhab: “es-Savâikul-İlâhiyye fir-Raddi A’lal-Vehhâbiyye”.Sayfa:3-4

2 Kemâl Seyyid Derviş: Adı geçen eser.Sayfa:129

3 Muhammed b.Abdulvahhab: “Rasûlullah-sallallahu aleyhi ve sellem-’in Câhiliye İnsanlarına Muhâlefet Ettiği Meseleler”.Sayfa:90

4 Hüseyin b. Ğannâm: “Ravdatul-Efkâr vel-Efhâm”.Cilt:1, Sayfa:42 ve 114

1 Süleyman b. Sehmân: Adı geçen eser.Sayfa:39-40

2 Ahmed b. Nâsır b. Muammer:“İctihad ve Taklid Risâlesi”.Sayfa:17.Cilt:3 Mısır’daki Menâr Matbaası tarafından hicrî 1349 yılında basılmıştır.

3 Suveydî: Muhammed b.Abdulvahhab ile aynı dönemde yaşamış Irak âlimlerindendi. (Mütercim)

4 Hüseyin b. Ğannâm:Adı geçen eser.Sayfa:152-154

1 Muhammed Halîl Herrâs:“Vehhâbîlik Hareketi”.Sayfa:37-38 Dr.Muhammed el-Behiy’in Vahhâbîlik üzerine yazdığı makaleye reddiye olarak yazılan kitap.

2 Süleyman b. Sehmân: Adı geçen eser.Sayfa:49

3 Süleyman b. Sehmân: Adı geçen eser.Sayfa:38-39

1 Vehbe Zuhaylî: “İslâm Şerîatında İctihad”.Sayfa:9, Hicrî 1396 yılının Zilkâde ayında Riyad’da düzenlenen İslâm Fıkhı Konferansı araştırmalarından alınmıştır.

2 Zekeriyâ el-Berrî: “İslâm Fıkhı Usûlü”.Sayfa:323-325

1 Hüseyin b. Ğannâm: “Ravdatul-Efkâr vel-Efhâm”.Cilt:1, Sayfa:124-129.Ebâbteyn Baskısı.

2 Bu risâle, Londra’daki British Museum’da bulunan el-yazma eserlerdendir.Risâlenin başında şu yazılıdır: “Bu risâle, Şeyh Muhammed b. Abdulvahhab’ın te’lifidir.”Bu risâle ictihad ve ihtilaf konularında rakamsız olarak yazılmış olup, birkaç sayfadan oluşmaktadır.Bu risâlele dâvet âlimlerinin risâleleriyle birlikte mikrofilm şeklinde Zahrân şehrindeki Saudi Aramco petrol şirketinin kütüphanesinde bulunmaktadır.(Film xxtv)

1 Abdurrahman Cebertî:“Acâibul-Âsâr fit-Terâcim vel-Ahbâr”.Cilt:2, Sayfa:591.Hicrî 1218 yılının Muharrem ayında meydana gelen olaylar.Beyrut’taki Dârul-Fâris Baskısı. (Tarihsiz).

2 Ahmed Abdurrahîm Mustafa:“Modern Arap Dünyasında İslâmî Yenilik Hareketi”. Sayfa:32

3 Ali Tantâvî: “Muhammed b.Abdulvahhab”.Sayfa:34-40 ve Hasan Haz’al: “Şeyh Muhammed b.Abdulvahhab’ın Hayatı”. Sayfa: 338

1 Abdullah Şibl: “Şeyh Muhammed b. Abdulvahhab”.Sayfa:62

2 Osman b. Bişr: Adı geçen eser.Sayfa:285-307

3 Abdulfettah Hasan Ebu Aliyye: “2. Suudi Devleti”. Sayfa:24

4 Abdulazîz Seyyid Ehil:“Tevhîd Dâvetçisi:Muhammed b. Abdulvahhab”.Sayfa:137-138

1 Mesûd Nedevî: “Muhammed b.Abdulvahhab: Zulme uğramış ve Kendisine İftirâ Edilmiş Reformcu”.Sayfa:179. Arapçaya tercüme eden:Abdul-alîm Bestûnî.

2 Qeyamuddin Ahmad: “The Wahabi Movement in India”. Sayfa:231-258

1 Muhibbuddîn Hatîb: “Vahhâbîlik”.Zehrâ Dergisi:3.cilt.Yıl:Hicrî 1345 yılı Safer ayı. Sayfa:84 (Dipnot).

2 Hamed el-Câsir:“Mülâhazâlar, yorumlar ve tepkiler”.Arap Dergisi.Dördüncü Yıl. Cilt:19. Yıl: Hicrî 1390.Sayfa:764 ve 937

1 Abdulkerîm el-Hatîb: “Muhammed b. Abdulvahhab”.Sayfa:146-147

2 Abdullah b. Şibl: “İmam Muhammed b. Abdulvahhab”.Sayfa:46-60

3 Avrupalı bazı araştırmacılar, Necd diyârındaki ıslahâta yönelik dâvet hareketini, sadece dînî hareket olduğunu iddiâ ettiklerinden dolayı Avrupadaki Katolik Reform hareketine benzetmektedirler.Geniş bilgi için bknz:Ahmed Abdurrahîm Mustafa: “İslâmî Yenilik Hareketi”.Sayfa:36

4 Münîr Aclânî: “Suudi Arabistan’ın Tarihi”.Cilt:1 (1. Suudi Devleti).Sayfa:241

1 Muhammed Abdulllah Mâdî: “Arap Yarımadasında Modern Kalkınmalar”. Cilt:1. Sayfa:46

2 Cemâleddîn Şeyyâl: “İslahâta Yönelik Hareketler ve Modern Doğu İslâm’daki Kültür Merkezleri”. Cilt:1. Sayfa:60

3 Adı geçen eser.Sayfa:60

4 Abdurrahîm Abdurrahman: “1. Suudi Devleti”.Sayfa:63

1 Abdurrahîm Abdurrahmân: “1. Suudi Devleti”.Sayfa: 63

2 Celâl Yahyâ: “Adı geçen eser.Sayfa:93

3 Osman b. Bişr: Unvânul-Mecd fî Târihi Necd”.Cilt:1, Sayfa: 114 ve 149.

1 Muhammed Abdullah Mâdî: Adı geçen eser.Cilt:1, Sayfa:56

2 Abdulfettâh Mansûr:“Çağdaş İslâm Dünyası Tarihi hakkındaki konferanslar”.Sayfa:10

3 Hüseyin b. Ğannâm: “Ravdatul-Efkâr vel-Efhâm”.Cilt:1, Sayfa: 34

1Abdulkerim Hatib:“Sayfa:135.Bu konuda Abdulmüteâl Sâidî’nin “İslâm’da Müceddidler” adlı kitabına bakabilirsiniz.Sayfa: 543

1 İbrahim Şureykî: “Arap Körfezi, Maskat ve Umman’a Bir Bakış”. Sayfa:30.

Miladî 18. 19. ve 20 yüzyıllar, hicrî 12. 13. ve 14. yüzyıllara tekâbül etmektedir.

1 Ahmed Abdul-Ğafûr Attâr: “Muhammed b. Abdulvahhab”. Sayfa:208

2 Örneğin Endonzeya’nın Java adası ile Malavi yarımadasının bazı bölgeleri bu bölgelerdendir.Adı geçen esere bakınız.Sayfa:212

1 Genel olarak Suudi Devleti’nin sınırları kuzeyden Şam’a, güneyden Yemen’e, doğudan Arap Körfezine ve batıdan da Kızıldenize kadar en uç noktaya kadar genişlemiştir.

2 Ahmed Emîn: “Modern Çağda Islahatçı Liderler”. Sayfa: 21-22

3 Yazarın bibliyografisi için (Dîvânul-Emîris-San’ânî) adlı dîvânına bakınız.Hicrî 1384 yılında Medenî matbaasında basılmıştır. (Önsözü)

4 Bkz: “Arap Dergisi”.(Hicrî 1392 yılı Recep/milâdî 1972).Makâlenin başlığı:Yemenli el-yazması eserden “Vahhâbîlik Dâveti Tarihi”

1 Osman b. Bişr: Adı geçen eser. Cilt: 1. Sayfa: 132