Yanacağın miqdarı və istiliktörətmə qabiliyyətinin ölçülməsi
Təcrübədə istehsal, istehlak və satışda yanacağın aqreqat halına (bərk, maye və qaz) uyğun ölçü vahidlərindən istifadə olunur. Yanacaq növləri natural vahidlərə (fiziki ölçü vahidləri), məsələn, bərk yanacaqlar kütlə vahidlərilə (kiloqram və ya ton), maye və qazlar həcm vahidlərilə (litr və ya kub metr) ölçülür. Elektrik enerjisi kilovatt-saatla (kVt.saat) ölcülür. Buxar halında istiliyin miqdarı buxarın təzyiqi və temperaturuna görə coul və ya kalori ilə ifadə oluna bilər.
Əgər yanacağın miqdarı natural vahidlərlə ifadə olunarsa, onu digər ölçü vahidlərinə çevirmək mümkündür. İstifadə edilən yanacaqların miqdarlarının müqayisəsi, səmərəliliyin qiymətləndirilməsi və s. ücün ekvivalent vahidlərdən istifadə edilir. Dünya təcrübəsində enerji daşıyıcılarının qiyməti onların istilik törətmə qabiliyyətinə görə müəyyən edilir.
Yanacağın miqdarının natural ölçü vahidlərindən və ya aralıq vahidlərdən (yəni, kütlə) enerji vahidlərinə çevrilmə əmsalı olmalıdır. Bu çevrilmə əmsalı yanacağın istiliktörətmə qabiliyyəti və ya kalorililik əsasında hesablanır. Məsələn, kömür üçün –26 QC/t (qiqacoul/ton) və ya qaz üçün – 35,6 MC/m3 (meqacoul/kub.metr).
Dostları ilə paylaş: |
